Het decentraliseren van de huisvestingslasten is al jaren eenheikel punt. Het college heeft hiertoe besloten om diensten enfaculteiten efficienter met de schaarse ruimte om te latenspringen. Momenteel is er een grote vraag naar meer ruimte, maarniemand aan de universiteit heeft ooit ruimte over. Dat terwijl dieer wel zou moeten zijn. Door faculteiten en diensten zelf op telaten draaien voor de kosten van het bezetten van ruimte, hoopt hetcollege dat er ruimte vrij komt.

De U-raadsleden onderschrijven het principe en nu de decanen endirecteuren zich in de methode om het huisvestingsgeld te verdelenkunnen vinden, sluiten zij zich hierbij aan.

Enige zorg bestaat er echter nog wel bij de raadsleden. Want watte doen met leegkomende ruimtes? En hoe vaak wordt gekeken of hettoegekende bedrag aan een faculteit nog wel het juiste is? Of hoezit het met de verbruikersovereenkomsten? Collegelid Kardux konalle onrust wegnemen. Hij is niet bang dat er ruimte leeg zalblijven staan, hoewel hij wel verwacht dat de vraag om ruimte zalafnemen nu er voor betaald moet gaan worden. Er is, zo zei hij,toch altijd enige ruimte nodig ter vervanging van - delen van -gebouwen die gerenoveerd worden. Daarnaast is er ook vraag naarruimte van stichtingen en bedrijven die niet bij de universiteithoren, maar er wel graag dichtbij in de buurt willen zitten.

Het bedrag dat faculteiten en diensten voor huisvesting krijgen,wordt jaarlijks bepaald aan de hand van de omzet van hetvoorafgaande jaar. De verbruikersovereenkomst ten slotte zal inoverleg met de decanen en directeuren worden vastgesteld.

GK

De titel die de minister meegaf aan de notitie waarin hij zijnplannen vorig jaar ontvouwde was 'Keur aan kwaliteit'. Een'accreditatieorgaan' zou volgens die plannen alle opleidingen inhet hoger onderwijs een kwaliteitskeurmerk moeten geven. Over deprecieze rol van het accreditatieorgaan ontstond felle discussie.Moest het zich zelf bemoeien met de kwaliteit van de opleidingen,of zou het alleen kijken of de keurmeesters van de bestaandevisitatiecommissies hun werk goed deden?

Dat laatste had de stellige voorkeur van de universiteiten, dievreesden dat de overheid zich anders via het accreditatieorgaanrechtstreeks zou mengen in de inhoud van het onderwijs: een gruwelvoor de hoeders van 'academische vrijheid'. In het wetsvoorstel datminister Hermans vorige week naar de Tweede Kamer stuurde is vandergelijke bemoeienis geen sprake. "Het accreditatieorgaan toetstde methodiek waarlangs de visitatie tot stand is gekomen", heet hetin de toelichting. Als die methodiek in orde is, wordt het oordeelvan de visitatiecommissie overgenomen.

De eigen uitwerking van de universiteiten sluit daar bij aan.Het accreditatieorgaan voert zelf geen beoordelingen uit, schrijftde VSNU. Sterker nog, omdat het orgaan eigenlijk alleen maarstempels hoeft te zetten op de rapporten van externevisitatiecommissies, is het voldoende als het orgaan eens per maandbij elkaar komt om formele accreditaties uit te spreken voor dehonderden opleidingen die gekeurd moeten worden.

HOP, WvD

Veel van Hermans' plannen voor het bachelor-masterstelsel (bama)was al bekend. Doel van de operatie is grotere internationalevergelijkbaarheid en betere herkenbaarheid van opleidingen.Bacheloropleidingen in het hbo gaan vier jaar duren, deuniversitaire opleiding bestaat uit een driejarige bachelor pluseen master. De minister gaat daarbij uit van de huidige cursusduur.Dus alleen studenten van studies die nu al vijf jaar duren, krijgenstudiefinanciering voor een tweejarige master.

Bestuurders waren nieuwsgierig naar de financiele gevolgen vande operatie. Hermans heeft die gevolgen nu uitgewerkt. Zo gaanafgestudeerde bachelors vanaf 1 januari 2003 meetellen in debekostiging van universiteiten en hogescholen. Het meest heikelepunt van Hermans' voorstellen zijn echter de topmasters,universitaire vervolgopleidingen met extra toelatingseisen waarvooreen prijs gevraagd mag worden tot vijf keer het wettelijkvastgestelde collegeld (nu bijna 2930 gulden). Daar staat dewettelijke verplichting tegenover om aan te tonen dat dat geldwordt besteed aan extra voorzieningen in het onderwijs.

De Universiteit Utrecht meldde zich vorige week als eerste bijminister Hermans met voorstellen voor zestien 'topmasters'. Volgenshet Utrechtse college van bestuur kwalificeren alle ingediendeprogramma's zich voor het predicaat 'topmaster' vanwege huninternationaal erkende kwaliteit.

Directeur onderwijs Erwin Vermeulen zegt dat het overigens nogde vraag is of juist voor de nu genoemde masterprogramma's meercollegeld zal worden gevraagd. "De keuze is puur op kwaliteitgemaakt", aldus Vermeulen. "Of opleidingen een hoger collegegeldkrijgen is afhankelijk van andere factoren, zoals de prijs vangoede docenten op sommige vakgebieden. Wel kijken we nadrukkelijknaar de selectieve toelating."

Naar verwachting zal bijna overal per 1 september 2002 wordenovergegaan op het nieuwe systeem van bachelors en masters, alleenal om concurrentieoverwegingen. Het wetsvoorstel van Hermans wordtdaartoe nog dit kalenderjaar in het parlement besproken.

HOP, Wilmar Kortleever

Zie ook de Analyse (Rubrieken)

Ondanks maatregelen om meer vrouwen te behouden voor deuniversiteit en hen door te laten stromen naar hogere functies,zijn de resultaten nog lang niet voldoende. Doordat de komendejaren veel medewerkes op hogere wetenschappelijke posities metpensioen gaan en de arbeidsmarkt krap is, is het van belang devrouwen te behouden en hen te verleiden door te stromen naar hogerefuncties. Voorts moeten er maatregelen komen om meer vrouwen aan tetrekken.

Uit onderzoek blijkt dat vrouwen vooral problemen hebben met hetwerkklimaat. Zo worden momenteel individuele prestaties hogeraangeslagen dan teamprestaties. Vrouwen, zo zegt het college vanbestuur, waarderen het goed functioneren van een team niet alleenhoog, ze leveren er vaak een sterke bijdrage aan. Daarom zal ermeer naar groepswerk worden gekeken. Daarnaast moet niet het aantalpublicaties maar het type publicatie een belangrijkere rol spelen.Vrouwen publiceren vaak minder doordat ze een parttime aanstellinghebben. Verder zijn er betere individuele afspraken nodig om iemandte begeleiden in zijn loopbaanontwikkeling. Dat kan nugemakkelijker nu er meer naar carrire dan naar formatie gekekenwordt. Daarnaast kan het klimaat verbeteren door de bureaucratieterug te dringen, iets wat vrouwen bezwaarlijker vinden dan hunmannelijke collega's.

Om te oordelen of het werkklimaat verbetert, moet hier tijdensR&O-gesprekken (een soort functioneringsgesprekken) specifiekover worden gesproken. Het college houdt via gesprekken metzogenoemde focusgroepen in de gaten of de R&O-gesprekkendaadwerkelijk resulteren in een gunstiger werkklimaat voorvrouwen.

Als ondersteunende maatregelen moeten voorzieningen alskinderopvang en flexibele werktijden worden gehandhaafd enverbeterd. Daarnaast wordt een zogenoemd herintredersarrangementmogelijk. Dit houdt in dat als vrouwen een aantal jaren niet ofveel minder willen werken, zij in die periode de gelegenheidkrijgen om de ontwikkelingen in hun discipline bij te houden en bijterugkeer in staat worden gesteld achterstanden in te lopen. Ookstelt het CvB zich garant voor het invullen van tenminste vijfnieuwe Aspasia-kandidaten in 2002. Deze regeling houdt in datvrouwen een seniorfunctie krijgen die wordt betaald door NWO of hetcollege.

GK

[Bijschrift bij een foto]

CDJA-voorzitter Loek Schueler over het aftreden van tweeCDA-leiders: 'Ik hou niet van poppetjespolitiek'

"Ik zat donderdagavond in de trein toen ik een telefoontje kreegvan een lid van het CDJA. 'Heb je netwerk aanstaan?', vroeg hij enhij vertelde dat lijsttrekker Marnix van Rij was afgetreden. Ik waszeer verbaasd", vertelt Schueler. "De accu van mijn telefoon wasleeg, ik kon niemand meer bellen en besloot eerst rustig te gaanslapen." De volgende ochtend, vrijdag, ging de voorzitter van hetCDJA in vergadering met het dagelijks bestuur. "Je verzameltinformatie en adviezen van verschillende kanten en trek je danterug." 's Avonds verscheen het persbericht van het CDJA waarinduidelijk werd gemaakt dat ze voor een meervoudige voordrachtwaren. Er moesten minimaal twee kandidaten voor hetlijstrekkerschap worden aangewezen, zodat de leden zelf kondenkiezen.

Zaterdag stapte ook fractieleider van het CDA Jaap de HoopScheffer op. "Ineens waren er twee mensen uit de CDA-top gehaald!Dat was een moeilijk moment. We besloten ons niet uit te laten overmogelijke kandidaten. Ik hou niet van poppetjespolitiek", zegt deCDJA-voorzitter. "Als jongere moet je je bezig houden met de inhouden niet met personen."

Toch moesten er maandagavond door het partijbestuur een ofmeerdere 'poppetjes' aangewezen worden om de twee vacante functiesbinnen het CDA te vullen. Schueler zat namens de jongeren in hetpartijbestuur en probeerde te overtuigen met haar voorstel van eenmeervoudige voordracht. "Ik heb er voor gestreden maar het lukteniet. Ik heb me moeten neerleggen bij het democratische besluit.Het was een hele moeilijke situatie waarin we tot elkaar moestenkomen voor een oplossing. Ik heb dus voor de partij gekozen en bentoch wel opgelucht dat we er uit zijn gekomen." Dat betekent dathet partijbestuur afgelopen maandagavond Jan Peter Balkenende alsenige naar voren schoof als de nieuwe lijsttrekker van het CDA.

In de anderhalf jaar dat Schueler voorzitter van het CDJA isheeft ze nog nooit zo'n crises meegemaakt. "Ik wens het ook niemandtoe hoor", zegt ze. De voorzitter van het CDJA komt uit eenchristen-democratisch nest. "Bij ons hingen de groene posters voorde ramen en mijn vader zat in het bestuur van het CDA inBarneveld." Schueler werd in 1996 lid van het CDA in Zwolle en werddaar ook actief in het bestuur. Ze zat toen op dehbo-lerarenopleiding Aardrijkskunde en voegde zich bij de OnderwijsWerkgroep van het CDA, waar ze verschillende stukken schreef.

Schueler: "Wanneer je regelmatig je gezicht laat zien en jemening geeft dan val je op." In 1999 werd ze dan ookplaatsvervanger van het algemeen bestuur van het CDJA en in 2000werd ze na een meervoudige voordracht gekozen tot voorzitter. "Ikben dus het voorbeeld van het feit dat een meervoudige voordrachteen prima systeem is van partijdemocratie en betrokkenheid vanleden bij zo'n verkiezing."

Toen ze in maart 2000 CDJA-voorzitter werd, studeerde ze nogSociale Geografie aan de Universiteit Utrecht. "Ik liep toen stage,moest afstuderen, kreeg een baan aangeboden en werd voorzitter. Datwas wel heel zwaar", zegt ze terugblikkend. Ze studeerde zo snelmogelijk af en onderhandelde met haar nieuwe baas over een passendefunctie en liet zich rustig inwerken tot voorzitter. Nu is zecartograaf bij een adviesbureau en haar functie van voorzitterloopt in juni 2002 af.

Daarna op naar de Tweede Kamer? "Ik heb nooit de ambitie gehadom een vertegenwoordigende functie te hebben. Ik ben wel aardigstrijdlustig en ik kan nu vanuit de jongerenpositie helder zeggenwat ik vind. In Den Haag is de sfeer anders, daar moet je dingenopgeven. Ik hou er niet van dingen op te kroppen", zegt Schuelerbeslist. "Maar als je me twee jaar geleden had gevraagd of ikvoorzitter wilde zijn van het CDJA had ik hard gelachen en gezegddat dat totaal niet bij me past."

Marieke Feringa

Rector magnificus Willem Hendrik Gispen heeft afgelopen maandageen eredoctoraat in ontvangst mogen nemen van de I.M. SechenovMoscow Medical Academy voor zijn baanbrekend werk over hersenschadeals gevolg van suikerziekte en voor zijn inzet voor deneurowetenschappen in Rusland. Gispen ontving eerder aleredoctoraten in New York en Milaan.

Innovatieprijs

De faculteit Farmacie ontving op 3 oktober de Innovatieprijs vande Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter Bevordering derPharmacie voor haar nieuwe onderwijscurriculum. Daarin is de inhoudvan de studie in hoge mate afgestemd op de competenties die vanuitde beroepspraktijk worden gevraagd. Daarvoor zijn onder meermoderne didactische inzichten toegepast, waaronder probleemgestuurden projectonderwijs. Ook is er veel aandacht voor de essentileacademische vaardigheden. Per 1 september is dit nieuwe curriculumingevoerd in het eerste jaar (van het bachelorprogramma) en hetvierde jaar (het eerste jaar van het masterprogramma). Over driejaar zal het gehele programma zijn ingevoerd. Hetvernieuwingsproces staat onder leiding van de onderwijsdirecteurvan de faculteit dr. Jan Zuidema. De KNMP-Innovatieprijs wordtjaarlijks uitgereikt aan apothekers die een nieuwe element aan hetapothekersberoep hebben toegevoegd. De prijs is tevens bedoeld alsaanmoediging voor ontwikkelingen in de farmaceutischeberoepsuitoefening. De prijs bestaat uit een oorkonde en een bedragvan 3.500 Euro.

Internet

Het internetgebruik van studenten en medewerkers in het hogeronderwijs is de afgelopen drie jaar aanzienlijk gestegen. Datblijkt uit een onderzoek van de stichting SURF, deict-samenwerkingsorganisatie voor het hoger onderwijs. 93 Procentvan de medewerkers en 81 procent van de studenten gebruiken thuisen/of op het werk internet (en daarvan weer vooral dee-mailapplicatie), een stijging ten opzichte van 1998 metrepectievelijk 15 en 9 procent. Zestig procent van de studentenheeft op zijn of haar kamer een pc met internetverbinding; 13procent onderhoudt een eigen website, tegenover 17 procent van demedewerkers. Meer dan de helft van de studenten gebruikt internetbovendien voor video- en audiofragmenten (tegenover 38 procent vande medewerkers).

Anna-Prijs

Op 5 oktober ontvangt dr. W.J.A. Dhert de tweejaarlijkseAnna-Prijs tijdens een vergadering van de NederlandseOrthopaedische Vereniging in de Jaarbeurs. Wouter Dhertuniversitair hoofddocent en hoofd van de 'Research Orthopaedie' inhet UMC-Utrecht krijgt de prijs voor zijn onderzoek naartoepassingen van biomaterialen als bind- en steunweefsels in deorthopaedie. Dit vakgebied 'tissue engineering' staat nog in dekinderschoenen; het UMC richt zich bijvoorbeeld op de behandelingvan letsels en slijtage van de wervelkolom en van gewrichten. DeAnna-prijs is bedoeld voor veelbelovend wetenschappelijk onderzoekop het gebied van biomedische aspecten van ziekten van hetbewegingsapparaat.

Hoofdoorzaak van de problemen is het besluit van ministerBrinkhorst om het vervoer van evenhoevigen aan banden te leggen.Voor de zomer werd in ons land bepaald dat als koeien of schapennaar een bedrijf worden vervoerd, er vanuit dat bedrijf gedurendedertig dagen geen dieren mogen worden afgevoerd, anders dan naarhet slachthuis. Niet alleen kunnen boeren een zieke koe hierdoorniet meer naar Utrecht brengen. Omdat ook de Utrechtse faculteitzelf onder de regels valt, zou een patient minimaal een maand inUtrecht moeten blijven en alleen naar de boerderij terug kunnen alsin die maand geen andere evenhoevigen in Utrecht zijngearriveerd.

Terwijl in het jaar 2000 nog 1052 koeien, 311 schapen en 50geiten in Utrecht werden aangevoerd, is die stroom door de nieuweregels vrijwel gestopt. Gevolg is dat zowel het onderwijs als depatientenzorg in de problemen is geraakt. Omdat de nu genomenmaatregelen waarschijnlijk een blijvend karakter zullen hebben,heeft de leiding van de hoofdafdeling in samenspraak met hetfaculteitsbestuur besloten tot een diepgaand onderzoek naar detoekomst van de Utrechtse afdeling.

Volgens prof.dr. Jos Verheijden is het vrijwel onvermijdelijkdat de werkzaamheden van de afdeling zich in de toekomst voor eengroot deel buiten de Uithof zullen gaan afspelen. Ook voor hetonderwijs zal dat verstrekkende gevolgen hebben. "Onderwijs aangrote groepen studenten over veel voorkomende ziekten proberen wein Utrecht te houden door gericht zieke dieren te gaan aankopen.Maar het meer gespecialiseerde onderwijs zal in de toekomst net alshet leeuwendeel van de door ons geleverde patientenzorg op deboerenbedrijven zelf moeten gaan plaats vinden."

De komende maanden gaat de hoofdafdeling inventariseren welkekoerswijziging noodzakelijk is en welke consequenties dat zalhebben voor het personeel. Komend voorjaar moet duidelijk zijn inhoeverre gedwongen ontslagen kunnen worden voorkomen. Ook zal danmoeten blijken wat de gevogen zijn voor de op handen zijndevernieuwbouw van de accommodatie van Landbouwhuisdieren.

EH

Op de ochtend na de training van het Nederlands elftal klinktHannah van Malenstein nog steeds een beetje down. "Ik ben door mijnenkel gegaan. Het ziet er niet echt goed uit. Vanmiddag ga ik naarde dokter."

De blessure komt voor de geneeskunde-studente wel op een heelvervelend moment. Ze had de afgelopen weken een stijgende lijn tepakken. Bij haar club Saestum uit Zeist scoorde ze vier keer invier duels, waaronder een fraaie Bep Bakhuis-zweefkopbal afgelopenweekeinde. De uitnodiging voor het Nederlands Elftal kwam dan ookniet echt als een verrassing.

Vorige week woensdag maakte ze haar debuut. In de twintigminuten die haar gegund waren tijdens het met 3-1 verlorenoefenduel met Frankrijk wist ze een goede indruk achter te laten.De bondscoach liet haar eerder al weten dat ze in ieder geval toten met december deel zal uitmaken van de selectie. In die periodemoet het Nederlands team enkele belangrijkeWK-kwalificatiewedstrijden afwerken.

De enkelblessure zal Van Malenstein in ieder geval volgende weekdinsdag bij het oefenduel tegen Belgie aan de kant houden. Overenkele weken hoopt ze echter wel de reis naar Engeland, de eerstetegenstander in de kwalificatiereeks, mee te mogen maken. Dan zouook de lichte teleurstelling over het missen van de Universiade inChina zijn weggespoeld. De voetbalbond verkeerde dit voorjaar in deveronderstelling dat maximaal zestien speelsters in plaats vantwintig mochten worden geselecteerd. Van Malenstein zou een grootkanshebster zijn geweest voor een van de vier opengeblevenplaatsen. Nu miste ze het evenement waarbij Nederland verrassendbeslag legde op zilver.

XB

De bijzondere onderscheiding wordt de Spaanse koning verleendvanwege zijn betekenis voor de beoefening van de economische, depolitieke, en de rechtswetenschappen. Met name zijn bijdragen aande ontwikkeling van de democratische rechtstaat in Spanje vormenvoor de Utrechtse universiteit aanleiding om Don Juan Carlos deBorbon y Borbon te eren.

Volgens hoogleraar staatsrecht prof.mr. Henk Kummeling, die op25 oktober als erepromotor zal optreden, heeft het optreden vanJuan Carlos in de eerste jaren van zijn koningsschap een wezenlijkerol gespeeld bij de overgang van Spanje van een dictatuur naar eendemocratische rechtsstaat. "Toen hij na de val van Franco op detroon kwam, vreesden sommigen voor oude wijn in nieuwe zakken. MaarJuan Carlos heeft van meet af aan gestreefd naar herstel van dedemocratie, onder meer door ervoor te zorgen dat met Suarez eenhervormingsgezinde premier aan de macht kwam en door al kort nazijn aantreden een nieuwe grondwet te laten goedkeuren. Zijndemocratische gezindheid bleek volgens Kummeling nog eens duidelijktijdens de couppoging van kolonel Tejero in 1981. "De tanks warenal op weg naar Madrid, toen Juan Carlos in vol ornaat op detelevisie verscheen en de militairen beval om naar de kazernesterug te keren."

Kummeling beklemtoont dat het in dit geval om een eredoctoraatgaat dat niet wordt uitgereikt vanwege wetenschappelijkeprestaties. "Juan Carlos krijgt de onderscheiding vanwege zijngrote maatschappelijke verdiensten, maar niemand kan ontkennen datdie op hun beurt een grote weerslag hebben gehad op de vrijewetenschapsbeoefening in Spanje."

Voor de Spaanse koning, die op 5 januari 1938 in Rome werdgeboren, wordt het zijn 31e eredoctoraat. Eerder bewezen onder meerde universiteiten van Harvard, Bologna, Oxford, Cambridge en Leuvenhem dezelfde eer.

EH

Kort curriculum vitae van Don Juan Carlos

Geboren: 5 januari 1938 in Rome als zoon van Don Juan de Borbony Battenberg en Dona Maria de las Mercedes de Borbon y Orleans.

Studie: na een officiersopleiding ging hij rechten studeren aande Complutense Universiteit in Madrid. In 1961 studeerde hij af inhet politiek en internationaal recht en in de economie.

Familie: In 1962 trouwde hij in Athene met prinses Sofia vanGriekenland. In 1963 werd hun oudste dochter Dona Elena geboren, in1965 gevolgd door Dona Cristina en in 1968 door Don Felipe

Koning: Na de dood van generalissimo Franco werd hij op 22november 1975 door het Spaanse parlement, de Cortes, uitgeroepentot koning. Hij verklaarde bij die gelegenheid koning te zullenzijn 'van alle Spanjaarden'.

Hobby's: Vooral de sport is Juan Carlos zeer toegedaan. Alsactief beoefenaar staat hij vooral bekend als verwoed skier enzeiler. Daarnaast beschouwt hij sport volgens de officile websitevan het Spaanse koningshuis als een zeer belangrijk middel voor depersoonlijke ontwikkeling van het individu. In 1992 waren hij enzijn familie nadrukkelijk aanwezig bij de Olympische Spelen inBarcelona. Het huwelijk van Prinses Cristina met de Spaansetophandballer Inaki Urdungarin bevestigde deze sportieve interessenog eens.

*Meer over koning Juan Carlos' eredoctoraten:http://www.casareal.es/casareal/doctorey.html(Spaans)

*Internetsite van het Spaanse koninklijk huis:http://www.casareal.es/(Spaans)