Op de ochtend na de training van het Nederlands elftal klinktHannah van Malenstein nog steeds een beetje down. "Ik ben door mijnenkel gegaan. Het ziet er niet echt goed uit. Vanmiddag ga ik naarde dokter."

De blessure komt voor de geneeskunde-studente wel op een heelvervelend moment. Ze had de afgelopen weken een stijgende lijn tepakken. Bij haar club Saestum uit Zeist scoorde ze vier keer invier duels, waaronder een fraaie Bep Bakhuis-zweefkopbal afgelopenweekeinde. De uitnodiging voor het Nederlands Elftal kwam dan ookniet echt als een verrassing.

Vorige week woensdag maakte ze haar debuut. In de twintigminuten die haar gegund waren tijdens het met 3-1 verlorenoefenduel met Frankrijk wist ze een goede indruk achter te laten.De bondscoach liet haar eerder al weten dat ze in ieder geval toten met december deel zal uitmaken van de selectie. In die periodemoet het Nederlands team enkele belangrijkeWK-kwalificatiewedstrijden afwerken.

De enkelblessure zal Van Malenstein in ieder geval volgende weekdinsdag bij het oefenduel tegen Belgie aan de kant houden. Overenkele weken hoopt ze echter wel de reis naar Engeland, de eerstetegenstander in de kwalificatiereeks, mee te mogen maken. Dan zouook de lichte teleurstelling over het missen van de Universiade inChina zijn weggespoeld. De voetbalbond verkeerde dit voorjaar in deveronderstelling dat maximaal zestien speelsters in plaats vantwintig mochten worden geselecteerd. Van Malenstein zou een grootkanshebster zijn geweest voor een van de vier opengeblevenplaatsen. Nu miste ze het evenement waarbij Nederland verrassendbeslag legde op zilver.

XB

De bijzondere onderscheiding wordt de Spaanse koning verleendvanwege zijn betekenis voor de beoefening van de economische, depolitieke, en de rechtswetenschappen. Met name zijn bijdragen aande ontwikkeling van de democratische rechtstaat in Spanje vormenvoor de Utrechtse universiteit aanleiding om Don Juan Carlos deBorbon y Borbon te eren.

Volgens hoogleraar staatsrecht prof.mr. Henk Kummeling, die op25 oktober als erepromotor zal optreden, heeft het optreden vanJuan Carlos in de eerste jaren van zijn koningsschap een wezenlijkerol gespeeld bij de overgang van Spanje van een dictatuur naar eendemocratische rechtsstaat. "Toen hij na de val van Franco op detroon kwam, vreesden sommigen voor oude wijn in nieuwe zakken. MaarJuan Carlos heeft van meet af aan gestreefd naar herstel van dedemocratie, onder meer door ervoor te zorgen dat met Suarez eenhervormingsgezinde premier aan de macht kwam en door al kort nazijn aantreden een nieuwe grondwet te laten goedkeuren. Zijndemocratische gezindheid bleek volgens Kummeling nog eens duidelijktijdens de couppoging van kolonel Tejero in 1981. "De tanks warenal op weg naar Madrid, toen Juan Carlos in vol ornaat op detelevisie verscheen en de militairen beval om naar de kazernesterug te keren."

Kummeling beklemtoont dat het in dit geval om een eredoctoraatgaat dat niet wordt uitgereikt vanwege wetenschappelijkeprestaties. "Juan Carlos krijgt de onderscheiding vanwege zijngrote maatschappelijke verdiensten, maar niemand kan ontkennen datdie op hun beurt een grote weerslag hebben gehad op de vrijewetenschapsbeoefening in Spanje."

Voor de Spaanse koning, die op 5 januari 1938 in Rome werdgeboren, wordt het zijn 31e eredoctoraat. Eerder bewezen onder meerde universiteiten van Harvard, Bologna, Oxford, Cambridge en Leuvenhem dezelfde eer.

EH

Kort curriculum vitae van Don Juan Carlos

Geboren: 5 januari 1938 in Rome als zoon van Don Juan de Borbony Battenberg en Dona Maria de las Mercedes de Borbon y Orleans.

Studie: na een officiersopleiding ging hij rechten studeren aande Complutense Universiteit in Madrid. In 1961 studeerde hij af inhet politiek en internationaal recht en in de economie.

Familie: In 1962 trouwde hij in Athene met prinses Sofia vanGriekenland. In 1963 werd hun oudste dochter Dona Elena geboren, in1965 gevolgd door Dona Cristina en in 1968 door Don Felipe

Koning: Na de dood van generalissimo Franco werd hij op 22november 1975 door het Spaanse parlement, de Cortes, uitgeroepentot koning. Hij verklaarde bij die gelegenheid koning te zullenzijn 'van alle Spanjaarden'.

Hobby's: Vooral de sport is Juan Carlos zeer toegedaan. Alsactief beoefenaar staat hij vooral bekend als verwoed skier enzeiler. Daarnaast beschouwt hij sport volgens de officile websitevan het Spaanse koningshuis als een zeer belangrijk middel voor depersoonlijke ontwikkeling van het individu. In 1992 waren hij enzijn familie nadrukkelijk aanwezig bij de Olympische Spelen inBarcelona. Het huwelijk van Prinses Cristina met de Spaansetophandballer Inaki Urdungarin bevestigde deze sportieve interessenog eens.

*Meer over koning Juan Carlos' eredoctoraten:http://www.casareal.es/casareal/doctorey.html(Spaans)

*Internetsite van het Spaanse koninklijk huis:http://www.casareal.es/(Spaans)

'Search and Destroy'-beleid effectief tegenziekenhuisbacterie

Op de voorkant van zijn zwarte proefschrift prijkt in rodeletters het woord MRSA, exact opgemaakt zoals het Mars-logo. Eenaandachtstrekker zonder verdere bijbedoelingen, legt chirurg inopleiding in het Diakonessenhuis Menno Vriens uit. "Het gaat puurom de herkenbaarheid".

Vriens' proefschrift handelt over de bestrijding van deziekenhuisbacterie MRSA, de meticillineresistente 'Staphylococcusaureus'. Ten eerste stelt Vriens dat de bestrijding daarvaneconomisch gezien vruchten afwerpt. De afgelopen tien jaarbesteedde het UMC 280.000 euro per jaar aan het 'Search andDestroy'-beleid. Dat betekent dat besmette patienten wordenverpleegd met strenge isolatie-maatregelen. Zonder dat beleid zouhet aantal resistente staphylococcen enorm toenemen. Dat zou weerleiden tot meer en duurder antibiotica-gebruik, waardoor anderebacterien weer resistent worden. Netto bespaart het UMC 520.000euro per jaar, concludeerde Vriens.

Verder vroeg Vriens zich af of een patient die besmet is met deziekenhuis-bacterie altijd besmet blijft - iets dat veel mensenverwachtten. Gelukkig bleek de infectie wel degelijk over te kunnengaan. Vriens was niet verrast: "Ik had wel het idee dat het vanvoorbijgaande aard zou kunnen zijn. Patienten met wonden blijvenechter langer besmet."

Lastig bij het vaststellen van een MRSA-besmetting is dat somsde bacterien niet aangetoond kunnen worden, terwijl ze later in depatient wel weer opduiken. Vriens: "Het is opmerkelijk om te ziendat als na twee of drie maanden dan wl weer een besmettingaangetoond wordt, het vaak dezelfde bacterie-stam is." Dat wijst ersterk op dat de bacterie als het ware tijdelijk onderduikt in depatient.

Dat de staphylococ nog niet bepaald een open boek is voormedici, blijkt ook uit de bevinding van Vriens dat de bacterieantibiotica-resistentie kan overnemen van andere bacterien. In eenbaby had een 'gewone' staphylococ een stuk DNA metresistentie-genen overgenomen van een onschuldige staphylococ.Antibiotica-restentie hoeft dus niet van buiten te komen, maar kanook ontstaan in het lichaam (samen met Camiel Wielders publiceerdehij dat resultaat eerder in het medisch tijdschrift 'TheLancet').

Bovendien had de bacterie geen last van het extra DNA. Vriens:"Als twee mensen door de duinen lopen en n draagt er een vest metzandzakken, dan verwacht je dat hij minder hard de duin oploopt.Net zo kan extra DNA voor bacterien een last zijn. Maar destaphylococ met het extra stuk DNA vermenigvuldigde zich net zosnel als anders. Dat betekent dat we extra op onze qui vive moetenzijn, ook voor de onschuldige staphylococcen."

Rinze Benedictus

Gemeente wil snel bouwplannen voor uitgebrande panden aanWittevrouwenstraat

[Bijschrift bij een foto]

Utrecht heeft zich bij minister Hermans gepresenteerdmet een rijtje topmasters. In een brief noemt het college vanbestuur zestien Utrechtse vakgebieden die internationaal wordenerkend als kwalitatief hoogwaardig en volgens het college dus hetpredikaat topmaster kunnen verdienen.

Op de lijst is het gamma-cluster met zes opleidingenvertegenwoordigd. Van de drie overige clusters worden elk drieprogramma's genoemd. Ook voor de vierjarige masteropleiding totarts, de School of Utrecht Medical Masters (SUMMA), wordt eentoppredicaat voorzien.

Het college van bestuur meent dat genoemde masters huntopkwaliteit zelf zullen moeten bewijzen, maar zegt ervan overtuigdte zijn dat de genoemde Utrechtse vakgebieden door vakgenoten inbinnen- en buitenland worden gewaardeerd. De UU presenteert zichmet de genoemde programma's internationaal. De masteropleidingenzullen dan ook kunnen rekenen op een grote buitenlandse toestroom.Dit maakt dat de voertaal van de opleidingen Engels wordt en dat detoelating geheel selectief kan zijn.

Volgens het college gaat het niet om een exclusief lijstje. Ineen later stadium kunnen ook andere disciplines in een Utrechtsrijtje topmasters worden opgenomen. Wat precies de criteria zullenzijn voor een topmaster is in de Haagse politiek overigens nog nietuitgekristalliseerd. De ideeen daarover lopen uiteen, maar de UUwil het ministerie met de brief duidelijk maken dat Utrechtverschillende hoogwaardige disciplines in huis heeft.

In de brief waarin het rijtje topmasters is opgenomen maakt hetcollege van bestuur verder gewag van de voortvarende wijze waaropin Utrecht de invoering van het bachelor-masterstelsel wordtaangepakt. De universiteit stelt de invoering van hetonderwijsstelsel te willen aangrijpen voor daadwerkelijkevernieuwing van het onderwijs. Academische vorming en verbreding enmeer activerend onderwijs krijgen daarbij grote aandacht.Doelstelling is mede om de maatschappelijk onacceptabelerendementen te verhogen. Meer studenten moeten hun diploma halen.De UU is van mening dat ze verder is met de inhoudelijkevernieuwing van het onderwijs dan andere universiteiten inNederland, zo licht woordvoerder Kessels toe.

Verder wordt gestreefd om zoveel masteropleidngen in huis tehebben zodat iedere Utrechtse bachelor hier ook een master kanvolgen. Tegelijkertijd zal echter het aantal masteropleidingenkritisch bekeken worden. De plannen voor het inrichten vantopmasters zullen daarbij worden meegenomen.

De UU wil in 2002 met de bachelor-fase beginnen, maar bij deuitwerking van de plannen stuit de universiteit keer op keer op hetgemis van een wetgevend kader. De minister wordt daarom gevraagd opkorte termijn duidelijkheid te verschaffen over enkele zeerbelangrijke zaken. Vooral uitsluitsel over de cursusduur van demasterfase, een of twee jaar, en de bekostiging van de beide fasesis volgens het college van bestuur zeer gewenst.

XB

Topmasters

Medisch

SUMMA, engelstalige, vierjarige medical school

Beta cluster

Theoretical Physics

Mathematical Sciences

Earth & Climate

Biomedisch cluster

Genomics & Bio-Informatics

Neurosciences

Bio-molecular Sciences

Gamma cluster

Cognitive Neuroscience

Sociology

Geographical Information Management

International and European Law

Conflict Studies & Human Rights

Comparative studies of Migration, Ethnic Relations andMulticulturalism

Alfa cluster

Linguistics

Applied Ethics\

Art History

In de faculteitsraad van Geneeskunde meldde onderwijsdirecteurprof.dr. T. ten Cate dat studenten die vorig jaar vanwege een achtof hoger op hun eindlijst zonder loting tot de studie zijntoegelaten, in de eerste zes blokken de beste resultaten hebbengehaald. Zij deden het niet alleen beter dan de inloters, maarbleven ook de groep studenten de baas, die via de nieuwe route vandecentrale selectie aan de geneeskundestudie is begonnen. Van dezegroep maken onder meer een aantal afgestudeerden van het UniversityCollege deel uit.

Ten Cate beklemtoont dat het nog maar om voorlopige resultatengaat, die zijn gebaseerd op de eindcijfers van zes blokken uit heteerste jaar. Om een volledig beeld te krijgen moeten in ieder gevalook de resultaten van het zevende en laatste blok in de analyseworden verwerkt. Bovendien hoopt hij op korte termijn debeschikking te krijgen over soortgelijke cijfers uit Leiden, deandere medische faculteit waar vorig jaar met decentrale toelatingis geexperimenteerd. De twee faculteiten hebben afgesproken om ditnajaar een gezamenlijke rapportage te verzorgen.

Het onderzoek naar de studieresultaten van geneeskundestudentenis om meerdere redenen interessant. Allereerst woedde in ons landnog recent een discussie over de vraag of hoge cijfers op deeindlijst iets zeggen over de geschiktheid voor degeneeskundestudie. Die vraag lijkt nu met een voorzichtig 'ja' tekunnen worden beantwoord. Daarnaast kunnen de gegevens ook antwoordgeven op de vraag of de decentrale selectie goed werkt. Bij de'sollicitatie' naar de 24 beschikbare plaatsen worden de studentenop basis van gesprekken in een rangorde van geschiktheid geplaatst.Ten Cate: "Als wij ons werk goed hebben gedaan, zouden destudieresultaten min of meer moeten corresponderen met dierangorde. Mocht dat niet zo zijn, dan zullen we desolliciatieprocedure nog eens goed tegen het licht moeten houden.We zijn dus zeer benieuwd naar die gegevens."

EH

In Utrecht was met name het werk van prof.dr. Adrie Verkleijsuccesvol. Met een miljoen subsidie ontwikkelde hij microscopischkleine goud- en zilverdeeltjes ten behoeve van celbiologischonderzoek, die onder andere in de belangstelling staan van Organon.Hoewel het onderzoek nog niet is afgerond, kan Organon binnenkorteen licentieovereenkomst tekenen voor gebruik van deuitvinding.

De projecten die in 1990 van start gingen, waren met 12octrooien, 29 overeenkomsten met het bedrijfsleven en een opbrengstvan 4,25 miljoen gulden tot nu toe iets minder vruchtbaar. Tochleverde de STW-investering van dat jaar van 53,8 miljoen gulden eenaantal succesvolle projecten op. Het meest spectaculaire projectwas de ontwikkeling door de Amsterdamse onderzoeker Veerman van eenroofmijtstam. De venijnige diertjes zorgen ervoor datgroentekwekers hun kassen gedurende de winter zonder chemischebestrijdingsmiddelen vrij kunnen houden van tripsen. De mijten doenzich inmiddels in meer dan dertig landen aan de kevertjestegoed.

HOP, Wieland van Dijk

Met deze voorstellen voor veranderingen in het reglement vanorde van de U-raad hoopt voorzitter Desiree Verberk een herhalingte voorkomen van de gang van zaken op 4 september. Toen zorgde hetnieuwe studentraadslid Chris Ytsma voor grote opwinding bij deandere raadsleden. Niet alleen diende hij tijdens zijn eerstevergadering een groot aantal niet vooraf aangekondigde moties in,maar bovendien eiste hij over vrijwel elk voorstel zonderduidelijke aanleiding hoofdelijke stemming.

Op grond van de reglementen kon Verberk niet anders doen dan destudent zijn zin geven. Dit tot groot ongenoegen van de overige 23raadsleden die geen enkele van zijn voorstellen steunden en die inhet optreden van Ytsma dan ook louter een poging zagen om de gangvan zaken in de raad te frustreren. Aan het eind van de vergaderingvroeg raadslid Rien de Bie de voorzitter om een aanpassing van hetreglement van orde om een herhaling van deze gang van zaken tevoorkomen.

Hoewel van verschillende kanten werd geopperd dat dat het bestkon gebeuren door individuele leden te verhinderen om zonder steunvan collega's moties in te dienen, wil Verberk niet zover gaan.Zolang het kiesstelsel eenmansfracties mogelijk maakt, moeten dieuit democratisch oogpunt de kans krijgen om met voorstellen tekomen, ook als niemand anders die steunt, is haar redenering. Welstelt zij nu voor dat alle moties voortaan vooraf moeten zijnaangemeld. Als een raadslid tijdens de vergadering alsnog een motiewil indienen, dan kan dat alleen als twee collega's hem of haarsteunen. Ook de stemprocedure wordt wat Verberk betreftreglementair aangepast. Een hoofdelijke stemming is voortaan alleennog mogelijk als twee of meer leden daar met goede argumenten omvragen. De voorstellen van de U-raadsvoorzitter zullen eind dezeweek door de universiteitsraad worden besproken. Stemming eroverzal nog via het oude reglement plaatsvinden.

EH

Aan het dubben waar je na je studie wilt gaan werken? Inspiratiekan worden opgedaan met het boek: 'Werk! 100 Nederlandse Carrieres'waarin bekende Nederlanders en bestuursvoorzitters vertellen overhun loopbaan. Onder andere Tineke Netelenbos, Arjan Ederveen, JobCohen, Anna Enquist, Katja Schuurman en bestuurvoorzitters van KLM,Heineken, Unilever, Shell en Philips verhalen over hun ups en downsen het geheim van hun succes. Het boek is een initiatief vanstudenten uit Rotterdam die een berdijfskeuzeboek wilden uitgevenvoor hun leeftijdsgenoten ter orientatie op de arbeidsmarkt. Hetloopbaancentrum van de UU krijgt maandag 320 exemplaren die inafstudeerpaketten terecht komen. Verder wordt het boek gratisuitgedeeld op universiteiten, hogescholen en carrierebeurzen.

China

Een geheime lijst met studentennamen gepubliceerd op internetheeft voor opschudding veroorzaakt in China. Studenten worden inhet communistisch land toegelaten tot de universiteit op basis vaneen nationaal examen. Tenminste, zo zou het moeten gaan. Maar uitde lijst met studentennamen, hun kwalificaties en de invloedrijkemensen die hen hebben voorgesteld aan de universiteit, blijkt datde prestigieuze Shanghai Communicatie Universiteit erg gevoelig isvoor corruptie. Uit de lijst blijkt dat de president van deuniversiteit in Shanghai een aanbeveling heeft gedaan voor eenstudent die slecht had gescoord in het nationale examen bij debeste faculteit van de universiteit. Verder staan namen op de lijstvan de burgemeester en de politie van Shanghai. Chinezen klaagdenal langer dat het systeem niet eerlijk is omdat welgestelden hungeld en macht gebruiken om hun kinderen op goed aangeschrevenuniversiteiten te krijgen.

Dakloos

Rector Magnificus Doeko Bosscher uit Groningen is wel erg begaanmet zijn (buitenlandse) studenten. In een e-mail riep hij hetpersoneel van de Rijksuniversiteit Groningen op de eigenzolderkamer te ontruimen en logeerkamers geschikt te maken voor debuitenlandse studenten die nog geen kamer hebben gevonden inGroningen. Ruim tweehonderd van de duizend buitenlandse studentenin Groningen zijn nog 'dakloos'. De rest bivakkeert in eenjongerenhotel of op logeeradressen in en buiten de stad. Ook deUniversiteit van Amsterdam (UvA) heeft tekort aan woonruimte voorde uitwisselingsstudenten. Daarom heeft de universiteit op hetBinnengasthuisterrein een noodopvang ingericht voor driehonderdstudenten. Er was voor 800 buitenlandse studenten woonruimtegegarandeerd maar de UvA heeft die maar voor 500 kunnenrealiseren.

De kans is groot dat op het grasveld voor de medische faculteiten het academisch ziekenhuis UMC een nieuw onderwijsgebouw zalverrijzen. Als gevolg van de vorige week in het U-blad gemeldeplannen voor een medische masteropleiding en het schrappen van dehuidige instroombeperking van biomedische wetenschappen, verwachtde faculteit Geneeskunde een grote extra toestroom van studenten.Op dit moment voeren universiteit en UMC intensief overleg over dedringend gewenste nieuwbouw. Volgens decaan Hans Stoof van defaculteit wordt pas na 1 oktober duidelijk waar een eventueel nieuwgebouw zal verrijzen. "Maar", aldus de decaan in de faculteitsraad,"ik zal niet van mijn stoel rollen van verbazing als wordt beslotenom dat gebouw hier op het gras neer te zetten."

Wubbels

Prof.dr. Theo Wubbels zal per 1 december het instituut voor delerarenopleiding, onderwijsontwikkeling en studievaardigheden IVLOSverlaten. Hij is daar nu nog hoogleraar/directeur. Wubbels wordtopleidingsdirecteur Onderwijskunde/pedagogiek en hoogleraaronderwijskunde bij de faculteit Sociale Wetenschappen van deUniversiteit Utrecht.

Weekendkaart

De Nederlandse Spoorwegen gaan studenten met een OV-weekendkaarteen schadevergoeding uitkeren. Die studenten worden extra gedupeerddoor de nieuwe winterdienstregeling van de NS, waarmee despoorwegen het gebrek aan personeel en materieel het hoofd wilbieden. Dat doet zij door vooral in het weekend zeven tot negenprocent van het aantal treinen te schrappen. Volgensstudentenorganisatie ISO worden studenten met een OV-weekendkaartdaardoor flink benadeeld. ISO kreeg voor elkaar dat deze studentenbinnenkort een vergoeding krijgen. Die zal gebaseerd zijn op deregeling voor reizigers die schade oplopen door vertraagde treinen.Bovendien krijgt iedere weekendkaarthouder de gelegenheid zijnkaart in te ruilen tegen een weekkaart.

Waakhond

Universiteiten over de hele wereld hebben sinds afgelopenweekend een waakhond die hoedt over zaken als academische vrijheiden universitaire autonomie: het zogeheten 'Observatory van de MagnaCharta Universitatum'. Ook alle Nederlandse universiteiten (opWageningen na) zijn erbij betrokken. Dat observatorium gaatinformatie verzamelen en verspreiden over academische waarden ennormen en zich uitspreken zodra die ergens onder druk komen testaan. Het observatorium heeft zijn eerste waarschuwing al de deuruitgedaan, naar de regering van Kroati. In dat land dreigen deuniversiteiten opgedeeld te worden in een groot aantalafzonderlijke eenheden die ieder voor zich met de overheid moetenonderhandelen.