Nieuws

Decentraal zakken

Sinds voormalig Letterendirecteur Peter Schelleman isaangetreden als universitair directeur ICT, is dat geluid ook metgrote regelmaat terug te vinden in de ambtelijke stukken die onderzijn leiding ontstaan. Deze week publiceerde Schelleman eenstrategische toekomstvisie over het ICT-beleid en ook in dat stukkon hij het weer niet laten. Als saillant voorbeeld van de curieuzewildgroei in universitaire regelingen noemde hij het feit datfaculteiten er soms zelfs verschillende zak-slaaggrenzen op nahouden.

Zo was het nog niet zo lang geleden voorgekomen dat studentenuit faculteit A (waar je minimaal een 6 moet halen om te slagen)een bijvak deden in faculteit B, waar 5.6 al voldoende is. Gevolgwas een probleem voor de bijvakstudenten met bijvoorbeeld een 5.7.Zij mochten dan weliswaar volgens hun docent uit faculteit Bgeslaagd zijn, maar het geautomatiseerde studievoortgangssysteemvan hun eigen faculteit A geloofde daar niets van. De enige manierom de machinerie om de tuin te leiden, was om deze studenten een 6te geven, met als gevolg dat nu hun collega's met een 5.7 uit Bprotesteerden. Want ja, die wilden natuurlijk ook wel een 6.

In een commissievergadering van de Universiteitsraad gafcollegelid Van Vucht Tijssen volmondig toe dat het college vanbestuur waarschijnlijk wel wat al te lang had vastgehouden aan zijnvoorkeur voor een decentrale aanpak onder alle omstandigheden. Maartoen Schelleman gelijk maar voorstelde om alle faculteiten teverplichten voortaan dezelfde zak-slaaggrens te hanteren, trok zijeven bleek weg. 'Gelukkig gaat die Schelleman alleen maar overICT', zag je haar denken. Want de faculteiten mogen dan wel eensmopperen over het gebrek aan daadkracht in het Bestuursgebouw, ofze zoveel voortvarendheid op prijs zouden stellen.......

EH

Vakantie

Het eerste nummer na de grote vakantie ligt op 26 augustus weerin de bakken.

Faculteitsberichten voor dat nummer dienen één weekvan tevoren - op 19 juni - aangeleverd te worden:, per e-mail(info@ublad.uu.nl)of opdiskette WP 5.1.

Ukjes moeten ook op die dag aangeleverd zijn en contant wordenvoldaan. In de brievenbus aan de voordeur van de redactie, of perpost met bijsluiting van een cheque van 12,- gulden: Postbus85.232, 3508 AE Utrecht.

De zaak van de carbacholtabletten

Het gebeurt niet elke dag dat een oratie van een nieuwehoogleraar de aanwezigen op het puntje van hun stoel krijgt. Maarmedisch toxicoloog prof.dr. Jean Savelkoul had daar deze week in deAula van het Academiegebouw met een paar klassiek aandoendemisdaad-verhalen weinig moeite mee. Niet verbazingwekkend trouwensvoor iemand die gif als werkterrein heeft en die zijn publiek methet voorbeeld van de acuut opgenomen patiënt duidelijk maaktehoezeer het werk van een toxicoloog soms lijkt op dat van eendetective.

Uit de symptomen van de patiënt-in-kwestie hadden de artsennamelijk opgemaakt dat er sprake moest zijn van vergiftiging meteen zogeheten acetylcholine. Maar uit niets bleek dat depatiënt die stof ook echt had binnengekregen. Wel ontdekten deartsen dat één van de twee kinderen van de man een halfjaar geleden was overleden na een aantal soortgelijke aanvallen,maar zonder dat toen een duidelijke doodsoorzaak wasvastgesteld.

Reden genoeg om de huisarts te bellen. Die vertelde dat de vrouwdes huizes op recept van de uroloog regelmatig tabletten carbacholin zijn apotheek kwam halen, een op acetylcholine lijkende stofwaarvan de aanwezigheid in het lichaam niet kan worden aangetoond.De artsen roken onraad en schakelden de officier van justitie in.In overleg met de huisarts werd besloten om mevrouwcarbacholtabletten te bezorgen die voorzien waren van sporen vanhet wel aantoonbare indium en bismuth. Zolang de man in hetziekenhuis bleef, gebeurde er niets, maar hij was nog niet thuis ofer trad een nieuwe aanval op. Toen in het maagspoelsel van de manindium en bismuth werd aangetroffen, was de zaak duidelijk en konmevrouw wegens poging tot moord in de kraag worden gegrepen.

Savelkoul, die enige jaren geleden meewerkte aan een onderzoeknaar de gezondheidseffecten van de ramp in Tsjernobyl op bewonersvan de stad Gomel in Wit-Rusland, behandelde woensdag ook een grootaantal andere problemen waarbij chemische stoffen op de een ofandere manier een effect op het lichaam hebben. Naast deBijlmerramp kwamen in zijn verhaal uiteraard ook dioxinekippen enCoca-Colaflesjes voor, waarbij hij de provocerende stellinglanceerde dat uitgaande van de teverwachten blootstelling aandioxines beter alle sigaretten uit de schappen van de winkelskunnen worden verwijderd dan alle kippen.

De nieuwe hoogleraar wees op de noodzaak van meer informatieover het reëel aanwezige risico op vergiftigingen in geval vanmilieuproblemen, en pleitte in dat verband voor de inrichting vaneen Utrechtse onderzoekschool Risk Assessment Sciences. In zo'nonderzoekscombinatie zou niet alleen het risico van chemischestoffen voor de gezondheid moeten worden onderzocht, maar zou ookhet effect van blootstelling aan fysische, biologische enpsychische factoren aan bod moeten komen.

EH

UMC moet bezuinigen




Zonder ingrijpende maatregelen dreigt hetUniversitair Medisch Centrum Utrecht af te koersen op een forsfinancieel probleem. De huidige AZU-onderdelen moeten tot en met2004 jaarlijks vier à vijf procent op hun budget interen, defacultaire onderdelen leveren 2,5 procent in.

Eén en ander blijkt uit de Kaderstellingsbrief 2000 waarinde Raad van Bestuur van het UMC de financiële toekomst van denieuwe medische combinatie uit de doeken doet. Uit de brief wordtduidelijk dat het AZU de laatste paar jaar nogal boven zijn standheeft geleefd. Dat heeft geleid tot een koppositie in de jaarlijkseElsevier-enquête, maar is er ook de oorzaak van dat vanaf 1996elk jaar 'verlies' is geleden. Dit jaar wordt zelfs een negatiefresultaat van ruim veertien miljoen gulden verwacht. Gevolg is datde financiële reserve van het ziekenhuis als sneeuw voor dezon is verdwenen. Zonder ingrijpende maatregelen zou die reserve -op een omzet van 660 miljoen gulden- in 2001 nog maar een magerevier miljoen gulden bedragen, zo becijfert de Raad van Bestuur.

Alleen al om de neerwaartse spiraal te keren zijn bezuinigingenonvermijdelijk, maar daar komt bij dat de UMC-leiding niet van planis om de bereikte toppositie op het gebied van onderwijs, onderzoeken patiëntenzorg prijs te geven. Ook voor dit doel is geldnodig en in de Kaderstellingsbrief becijfert de UMC-leiding datvoor het bereiken van de twee genoemde doelen een forse 'ombuiging'onvermijdelijk is. Die ingreep zal de ziekenhuisonderdelenjaarlijks ruim vijf procent van hun budget gaan kosten. In totaalverwacht het UMC zo tot en met 2004 een bedrag van 142 miljoengulden te besparen. Van dat bedrag gaat dertig miljoen naar dereserve, terwijl de rest wordt gereserveerd voor nieuw beleid.

De financiële situatie van de medische faculteit ziet er opdit moment niet echt zorgelijk uit, maar de invoering van hetnieuwe curriculum en de noodzakelijke investeringen ten bate vanhet fundamentele onderzoek maken ook een facultaire kortingonvermijdelijk. De facultaire bezuiniging blijft beperkt tot 2,5procent per jaar.

De brief doet geen uitspraken over de consequenties van devoorgenomen maatregelen, maar directeur Halkes verwacht niet dat deombuigingen gepaard zullen gaan met ontslagen. Voor AZU-medewerkershebben de voorstellen wel een andere vervelende consequentie. Vanafdit jaar zal de kerstgratificatie niet meer worden uitgekeerd.

EH

Pc-privé voor studenten

Studenten die een rekening openen bij de Rabobank kunnen eenkrediet krijgen van 12.500 gulden tegen een lage rente. De leninghoeft pas vanaf een jaar na afstuderen afgelost te worden. Defaculteit op haar beurt biedt de mogelijkheid om voordelig een goeduitgeruste pc of laptop aan te schaffen.

"De faculteit wil graag dat alle studenten een pc hebben" aldusdr. René van Hezewijk, die vanuit het bestuursteamverantwoordelijk is voor het project. "De meeste eerstejaars hebbeneen heel oud beestje. Terwijl de ouderejaars vaak een computerhebben die eerder te goed is, en dat spoort dan niet met hetonderwijs dat de faculteit aanbiedt. We willen dat graagstroomlijnen."

Van Hezewijk denkt dat het project ook extra studenten kantrekken. "Bovendien hopen we studenten te stimuleren om op tijd afte studeren." Een berekening heeft uitgewezen dat de faculteit geldoverhoudt aan de tweeduizend gulden-regeling, ook als heel veelstudenten aanspraak gaan maken op de premie.

Vooralsnog kunnen alleen studenten die in september aan destudie beginnen meedoen. Dat geldt ook voor deeltijdstudenten. Determijn voor afstuderen ligt voor hen op zeven jaar en viermaanden.

AvD

Als je er over schrijft wordt het echt

Er broeit wat in Utrecht. Theater, literatuur en beeldendekunst: alles lijkt momenteel uit 'de provincie' te komen. Datbesefte ook U-Pop, sinds jaar en dag de belangenbehartiger voor deUtrechtse popscene. Onder het motto 'luister eerst en oordeel dan'bracht de stichting U-Mix uit, een hip vormgegeven CD met 18 bands.De zoveelste overbodige verzamelaar? Dacht het niet. Beginnende engevestigde bands van metal en raï tot funk. Voor elk wat wilsheet dat. Ofwel: de mindere nummers zap je gewoon weg. Doel:popprogrammeurs en andere kenners te laten zien dat serieusrekening moet worden gehouden met aanstormend talent uit de Domstaden omstreken.

Diezelfde mening is het kersverse GUN toegedaan. Dit gratisgitaarmuziektijdschrift ligt sinds kort op diverse plaatsen in destad voor het grijpen. In het eerste nummer een portret van enkeleUtrechtse bands, interviews en recensies. Nogal onhandig geschreven("Bij een eerste nummer valt er nog niet zoveel nieuws te melden")en vormgegeven, maar niet onsympathiek.

Redactielid Boris Richelstaak: "We zijn een soort fanzine,goedbeschouwd. De redactie wil, tot nu toe op eigen kosten, uitinggeven aan de levendigheid die er is in de Utrechtse gitaarscene.Van een lijfblad kan veel positiefs uitgaan: als je over bands gaatschrijven lijkt het ineens `echter' te worden, denken mensen dathet dan wel wat moet zijn."

GUN is op de hoogte van U-Pop, dat binnenkort met een nieuwtijdschrift komt. "Maar we vinden het een beetje een anoniemestichting. Ze doen ongetwijfeld veel, maar je weet niet wat. Zezouden meer PR moeten doen en meer moeten organiseren om echt hunfunctie te kunnen vervullen." En dat kan best samen met GUN, aldusRichelstaak: "Misschien kunnen we de handen ineen slaan. We zullenbinnenkort eens bellen."




Van weer een heel andere orde is de muziek van Rollercoaster 23,datvoor de helft uit studenten bestaat. Onlangs verscheen huntweede CD the trick is to keep breathing, die momenteel in binnen-en buitenland wordt gepromoot. Een rollercoaster is een achtbaan endaarmee is de band meteen goed getypeerd. Rollercoaster 23 maaktprima trippop van de loomste soort. Die je, ondanks experimentjesmet allerhande electronica en stemvervormers, vooral razendsnelwegvoert naar andere sferen. Maar daar is niets op tegen. Ik rek menog maar eens uit.

Vrouwkje Tuinman

Informatie over U-Mix krijg je op 030-2310397.GUN heeft een website: http://jump.to/gun, waarop je ookinformatie vindt over concerten en gitaarpopavonden. the trick isto keep breathing ligt in de platenzaak. Info: http://www.sallyforthrecords.com.

Europese opleidingen op elkaar afgestemd

Utrechtse chemici in de prijzen

De linker weet niet wat de rechter doet

In zijn proefschrift beschrijft Boessenkool de paradox van de'bi-manuele' handelingen. Enerzijds kunnen onze handen zich zonderproblemen onafhankelijk van elkaar bewegen, anderzijds wordenbewegingen van de ene hand vaak beïnvloed door die van decollega-hand. Probeer maar eens tegelijkertijd op je hoofd tetikken en met je andere hand rondjes te draaien over je buik. Datgaat helemaal niet zo eenvoudig. De promovendus onderzocht welkemechanismen de handen doen bewegen en of hier gemeenschappelijkeneurologische structuren aan ten grondslag liggen.

De natuurkundige Boessenkool, verbonden aan het HelmholtzInstituut waar onderzoek gedaan wordt naar de fysica van de mens,kwam erachter dat armen elkaar soms wel, soms nietbeïnvloeden. Deze beïnvloeding is taakafhankelijk: bijeenvoudige opdrachten van de hersens, zoals bijvoorbeeld wijzen,zullen handen zonder problemen onafhankelijk opereren. Als dehanden echter ingewikkelder taken moeten uitvoeren, ontstaat ervanzelf een koppeling tussen de ene en de andere hand. De aandachtmoet dan over verschillende taken verdeeld worden en dit leidt tothet niet meer onafhankelijk van elkaar aansturen van de handen,aldus Boessenkool.

Ook ontdekte hij dat de handen van zijn proefpersonen andersreageerden op nieuwe visuele informatie dan op een verstoring vande hand zelf. In het eerste geval, waarbij de proefpersoon metéén hand een 'omweg' moest maken, kan die hand datuitstekend en zonder de andere hand 'mee te trekken'. In het tweedegeval, waarbij er onverwachts een kracht op de pols werduitgeoefend, bleek de reactie van de verstoorde hand automatisch deandere in een soortgelijke beweging mee te trekken. Deze bevindingverraste Boessenkool; hij en zijn collega's hebben hier nog geenverklaring voor.

Een en ander heeft Boessenkool tot de conclusie gebracht dat ergéén centraal, enkelvoudig sturingssysteem voor beidehanden bestaat, maar twee verschillende. Deze kunnen in principeonafhankelijk van elkaar werken. Hij heeft daarnaast aangetoond, endat was minstens zo verassend, dat er een koppeling tussen beidehanden ontstaat als het ze allemaal te ingewikkeld wordt.

NV

CD-roms Informatiekunde onderscheiden