Sympathisanten luisteren toe tijdens de rechtzaak tegentien krakers, die opgepakt werden bij een kraakactie aan deCroeselaan. Voor en na de zitting afgelopen dinsdag probeerden zede aandacht te vestigen op het huisvestingsprobleem. Er staan nogsteeds vele panden leeg terwijl honderden studenten dringendwoonruimte nodig hebben, aldus de krakers. Om hun actie kracht bijte zetten veranderden ze het plein voor de rechtbank aan deHamburgerstraat in een symbolisch gokpaleis. Het is volgens dekrakers namelijk een gok welke rechter je krijgt, hoe het procesverloopt en welk vonnis wordt geveld.

JvdG

"Wat ik de decaan vooral kwalijk neem, is dat er in mei eenconvenant voor vijf jaar is gesloten over een nieuwe inrichting vande opleiding, en dat dat na nog geen half jaar al waardeloos blijktte zijn. Ook inhoudelijk vind ik het jammer dat de gammapropedeuseverdwijnt, maar het feit dat Rispens een afspraak zo gemakkelijknaast zich neerlegt zonder er zelfs maar met de betrokkenen over tepraten, weegt voor mij zwaarder.

Natuurlijk vind ik niet dat een convenant een bestuur verplichttot vijf jaar werkeloos toekijken. Je mag de discussie best eerderstarten, als je dat althans op een nette manier doet. Maar hetlijkt me wel logisch dat je een nieuwe studieopzet, waarin deinbreng van de afzonderlijke disciplines overigens al groter zouworden dan op dit moment, in ieder geval een paar jaar de tijdgeeft om zich te bewijzen.

Inhoudelijk verbaast het mij vooral dat er zo paniekerig wordtgereageerd op een paar slechte resultaten in enquêtes. Zoslecht zijn de meeste opleidingen binnen Sociale Wetenschappen echtniet. Wat mij nog meer verbaast is dat de oorzaak voor de problemenzo eenzijdig bij het interdisciplinaire karakter van degammapropedeuse wordt gelegd. Als er al problemen zijn, dan zittendie eerder in de disciplinaire vervolgopleidingen. De laatste paarjaar loopt de propedeuse juist heel goed. Dat die nu op de hellingwordt gezet, is dus inhoudelijk jammer, maar ik ben ook bang dat dehuidige organisatie van de propedeuse hierdoor ernstig zal wordenondermijnd.

Ik ben opgestapt als raadslid omdat ik er weinig voor voel omals democratische franje te dienen voor het beleid van dit bestuur.Ja, oké, ik weet wel dat Rispens zegt dat alles nog open ligten dat de raad het laatste woord heeft, maar het is toch ondenkbaardat dit plan nog wordt teruggedraaid en dat opleidingen geengebruik zullen maken van de mogelijkheid om eigen propedeuses op tezetten? Door met de opleidingsbesturen te gaan praten heeft hij dedeur opengezet voor de terugkeer van disciplinaire propedeuses.Denk maar niet dat je de disciplines nu nog terug krijgt in hunhok."

EH

Bij een bezoek aan Utrecht heeft de Inspectie Hoger Onderwijsvorige week zijn waardering uitgesproken over de voortvarendheidwaarmee knelpunten in het onderwijs worden aangepakt. Naast eengunstig oordeel over de nieuwe opzet van Milieukunde zie pag. 1)had de Inspectie ook lof voor de daadkrachtige manier waarop deeerder door visitatiescommissies bekritiseerde opleidingenNatuurwetenschappen en Bedrijf & Bestuur (NWBB) en Geneeskundeworden vernieuwd. Volgens de Inspectie hoeft Utrecht niet bang tezijn voor een 'gele kaart' voor deze twee opleidingen.

"Nadat het al een week aan een stuk door had geregend, werden weverrast door de enorme lekkages in huis. Alle kamers stonden blanken er kwamen stukken plafond naar beneden. Bij ons viel het nog ergmee: we hoorden van mensen in de lager gelegen delen van León,dat ze tot hun middel in het water hadden gestaan en dat allebezittingen het huis waren uitgestroomd.

Een aantal dagen hebben we zonder electriciteit en watergezeten.

Het waren sombere, donkere dagen die eindeloos duurden. Deaanvoer van

goederen naar León was onmogelijk omdat de brug naarManagua volledig

was ingestort. Hierdoor stonden er eindeloos lange rijen mensenvoor de supermarkt die als gekken voedsel (vooral water, rijst,bonen en brood) insloegen. Er waren veel lege schappen in desupermarkt.

Na de storm stonden we versteld van de enorme schade die deorkaan had aangericht in León. Een ingestorte brug,afgebrokkelde en weggespoelde huizen, leeggestroomde winkels,ontwortelde bomen en overal modder.

Op het moment is men hard aan het werk om de wegen enbruggen

weer te restaureren. Electriciteit en water zijn er weer enaanvoer van goederen is ook weer mogelijk. In León paktiedereen zo langzamerhand zijn normale leven weer op. In Posoltega,een dorpje hier 15 km vandaan, zal dat langer duren want de ravageis ongelofelijk. Vanaf de top van de vulkaan Casita zijnaardverschuivingen ontstaan en modderstromen hebben een groot deelvan Posoltega bedolven. Hier zijn zo'n tweeduizend mensen dooromgekomen.

Omdat we met ons onderzoek gestopt waren, zijn we naar

Posoltega gegaan om hulp te bieden. Met vier jeeps, volgeladenmet zakken rijst, bonen, suiker, kaarsen en stookhout gingen we oppad. Deze zijn uitgedeeld bij de verschillende vluchtelingenkampenwaar de toestand slecht is. Op een gegeven moment reden we met dejeeps door de 'cause', een droge rivierbedding die dient terafwatering van regenval. Die was door de modderstromen vijftigmeter breed geworden, tien keer zo breed als voorheen. Aan beidezijden werden we omgeven door metershoge muren vangrond. Er bovenoplaggen vele lijken van mensen en dieren. We hadden mondkapjes nodigomdat we regelmatig door een vlaag stank reden. We hoorden dat erook vanuit Nederland veel hulpacties op touw zijn gezet. De mensenhier hebben de hulp hard nodig om alle ellende weer te boven tekomen."

Zie ook Info+ op pagina 12

Jo Ritzen zit er ontspannen bij. "Het is heerlijk om geenminister te zijn. Vooral als je minister bent geweest", zegt hij."Je bent verlost van de druk van de publiciteit. Alles wat je zegt,verspreidt zich meteen breder. Ik heb wel eens meegemaakt dat ik omnegen uur in Zwolle iets zei en om tien uur vanuit Zeeland gebeldwerd met de vraag wat ik precies bedoeld had."

De voormalige minister van Onderwijs is nu ruim een maandadviseur

van de Wereldbank op het gebied van onderwijs, gezondheidszorgen

inkomensondersteuning. Hij is deze week een paar dagen terug inNederland om de verschijning van zijn boek 'De minister. Eenhandboek' luister bij te zetten, de neerslag van de zestien dikkeschriften vol aantekeningen die Ritzen in de negen jaar van zijnministerschap maakte.

Elk hoofdstuk in het boek mondt uit - "voor wie mij kent is hetgeen verrassing", schrijft hij zelf - in een aantal lessen voortoekomstige ministers. Er is al gezegd dat Ritzen met zijn boek eenallerlaatste poging doet de wereld te overtuigen van zijn eigengenialiteit. Maar die opmerking begrijpt hij niet. "Ik vind nietdat ik het vak van minister na negen jaar volledig onder de knieheb. Je blijft leren. Wat ik tot nu toe geleerd heb, heb ik in ditboekje neergelegd. Meer is het niet. Maar er

bestaat het beeld van mij dat ik pedant ben. En beelden wordenal gauw feiten."

Het is een terugkerend thema in Ritzens ministerschap en ook inzijn boek: het verschil tussen het beeld dat hij van zichzelf wil'neerzetten' en dat wat anderen van hem vinden. Een minister moetinspireren, schrijft hij. Maar het etiket dat hem in plaats daarvanveel vaker opgeplakt wordt, is dat van boekhouder. "Ik begrijp weldat dat beeld van boekhouder ontstaan is", zegt hij nu. "Eenminister van Onderwijs moet zich hoe dan ook met geld bezig houden.De minister die dat weet te vermijden, moet nog uitgevonden worden.Ook mijn opvolger zal dus met zulke beelden te maken krijgen. Zo'nbeeld blijkt hardnekkig, zelfs als je negen jaar lang ook aanandere zaken werkt. Dat is teleurstellend. Want ik voel me tochweinig verwant met dat beeld."

Overheveling

Een minister moet kunnen luisteren, schrijft Ritzen ook. Maarook in dit opzicht lopen het zelfbeeld van de oud-minister en hetbeeld dat de buitenwacht van hem heeft uiteen. "Ik kom ergensbinnen en vertel meteen hoe het moet", heeft hij zelf wel eensgezegd. "Althans, die neiging heb ik." Bestuurders in het hogeronderwijs ervaren het als een verademing dat zijn opvolger Hermanstot nu toe nauwelijks zelf standpunten inneemt en zegt vooral tewillen luisteren.

"Ja, dat kan ik me best voorstellen", reageert Ritzen met eenglimlachje. "Maar geen enkele minister laat het daarbij. Hij zalaltijd met zijn maatschappelijke opvattingen aan de slag willen. Ikkan inderdaad niet luisteren in de zin van: iedereen aanhoren envervolgens de wensen die geuit zijn vervullen. Maar ik luister wel.Degenen die zeggen dat ik dat slecht deed, zijn ook degenen die meverwijten dat ik impulsief reageerde en te vaak van gedachtenveranderde. Maar de ene kritiek is in strijd met de andere. Ikluister kennelijk toch."

De macht van een minister wordt in Nederland eerder onderschatdan overschat, schrijft Ritzen. Voor iemand die negen jaar met harten ziel minister is geweest, moet het zwaar vallen die macht uithanden te geven. Zwaarder nog wordt dat als zijn opvolgeringrijpend van koers verandert. De nieuwe minister Hermans heeftdat inmiddels één keer opzichtig gedaan: de door Ritzengeplande overheveling van onderzoeksgeld van de universiteiten naaronderzoeksorganisatie NWO is van de baan. Ziet de vertrokkenminister dat tandenknarsend aan?

"Och, tandenknarsend, nee, dat niet", zegt Ritzen. "Ik vindhet

jammer. Maar ik denk dat het onderwerp binnen vijf jaar opnieuwop

de agenda staat. Door NWO meer geld te laten verdelen, moetenonderzoekers onderling de competitie aangaan. De noodzaak daartoeverdwijnt niet. Ik hoop wel dat die overheveling op tijd weer op deagenda komt, vanuit positieve overwegingen in plaats van negatieve.Als we ontdekken dat Nederlandse onderzoekers in internationaalopzicht niet meer aan de bak komen, dan is het al te laat."

Hanne Obbink, HOP

Jo Ritzen, De minister. Een handboek. Uitg. BertBakker, 29,90 gulden.

De onvrede van de facultaire introductiecommissies komt voortuit een overeenkomst uit 1995 tussen de Federatie UtrechtseGezelligheidsverenigingen (FUG) en het College van Bestuur. Erwerden afspraken gemaakt over de introductie zonder deintroductiecommissies van de vakgroepen daarbij te betrekken. "Degezelligheidsverenigingen moesten de ruimte krijgen dus mochten deopleidingsintroducties geen verplichte onderdelen meer bevatten. Wekregen vorig jaar ineens te horen dat we ons daaraan moestenhouden", zegt Mirjam van der Puijl, voormalig lid van deintroductiecommissie geschiedenis.

De opleidingscommissies voelen zich in de hoek gedrukt door degezelligheidsverenigingen. Van der Puijl: "Principieel gezien ishet onjuist dat het college dit steunt. Onze introductie duurt maareen week en die van hen een aantal weken."

"Het is belachelijk", meent ook Henk van de Beek, lid van deintroductiecommissie geschiedenis. "Wij moeten rekening houden metde gezelligheidsverenigingen terwijl er vorig jaar bijvoorbeeldmaar zes eerstejaars tussen zaten die lid waren van zo'nvereniging."

De woordvoerster van de FUG, Marieke Schipper, snapt niet dat ernu ineens klachten zijn. "We hebben met het college van bestuurafgesproken dat de faculteiten twee dagen krijgen voor hunintroducties. Vroeger waren er problemen omdat mensen niet op tweeplekken tegelijk konden zijn en omdat faculteiten studiepuntenuitdeelden voor hun introductie gingen studenten daar meestalnaartoe. De studenten die aan de verenigingsintroducties meedoenzijn nu verplicht om ook naar de introducties van de opleiding tegaan."

Een poging tot het verenigingen van alle Letterenintroductiecommissies, om zo hun bezwaren kracht bij te zetten,zijn tot dusver mislukt.

JvdG

De speciaal ingelaste raadsvergadering stond volledig in hetteken van wat raadslid S. Doosje de 'falende regie' van het bestuurnoemde. Terwijl de raad officieel nog van niets wist, zoemde het inde faculteit van de geruchten dat de brede 'gammapropedeuse' zouworden afgeschaft. "Deze gang van zaken heeft voor veel onrustgezorgd", betoogde Doosje, "zeker omdat er net een convenant voorvijf jaar is gesloten over de propedeuse. Na onze slechte score inElsevier en de Hoger Onderwijs Keuzegids ontstaat nu weer het beelddat het in Utrecht een rommeltje is. Bovendien zegt het bestuur weldat het alleen nog maar om een voorstel gaat, maar het lijkt er opalsof het besluit al genomen is."

Rispens reageerde zeer beslist op de aantijgingen. "Er is geenbesluit, er is zelfs nog geen voorstel. U krijgt nog allegelegenheid om mee te praten." De decaan maakte overigens duidelijkdat het wat hem betreft 'één voor twaalf' is. "In deenquêtes van Elsevier en de Keuzegids staan we stijf onderaan.Dit is een heel mediocere faculteit. Vandaar ons voornemen om deopleiding op de schop te nemen. En het spijt me, maar daarbij trekik me niets aan van vijfjarige convenanten. U verwacht toch nietdat wij nu vijf jaar op onze handen gaan zitten?"

Vier raadsleden bleven grote twijfels houden bij de intentiesvan het bestuur. "De kaarten zijn al lang geschud", meende VanDijk. "Het is volstrekt duidelijk dat de gammapropedeuse wordtopgeblazen." Zij riep de raad op zijn afkeuring uit te spreken overhet bestuursvoornemen om het convenant open te breken, maar demotie werd met zes tegen vier stemmen verworpen.

Na afloop van de vergadering deelde Van Dijk mee op te zullenstappen als raadslid. Eerder al had directeur dr. W. de Graaf vande gammapropedeuse zijn functie ter beschikking gesteld uit onvredemet de gang van zaken.

EH