De acteurs van 'De jeugd van tegenwoordig' spelen zichzelf:allochtoon, skater of brave scholier. En ze vertellen overzichzelf, want ze hebben een hoop dromen en ideeën waar nogniemand weet van heeft. Alle acteurs zijn amateurs, maar devoorstelling behaalde eerder dit jaar al grote successen op onderandere Festival a/d Werf. Projectleider van De Opkomst, Jan deKuijper: "De laatste jaren is er een kentering op het gebied vanjongeren en theater. Er is een echte boom van initiatieven buitende scholen om. Artistiek wordt het steeds interessanter, en ook hetpubliek wordt steeds groter."

Het festival bestaat nu vier jaar en is steeds breder geworden:alle kunstdisciplines zijn vertegenwoordigd. Minder toegankelijkeacts worden gecombineerd met bijvoorbeeld rap en streetdance.

Net als 'De jeugd van tegenwoordig' draait 'Kung Fu' om hetbepalen van je identiteit. Deze multimediale voorstelling, degrootste trekker van het festival, is een soort 3D-reality-tv, maardan in het echt. Dertig professionele modellen en amateurs showentrends, hypes, emoties en vooral zichzelf.

Ook de tentoonstelling 'Exactitudes' gaat over de vraag 'wie jebent.' Fotografen Arie Versluis en Ellie Uyttenbroek schuimden delaatste jaren heel Rotterdam af op zoek naar 'types'. Het resultaatis een verzameling billboards met steeds tenminste twaalf treffenderepresentanten van een subcultuur. Allah's girls bijvoorbeeld,bodybuilders, gabberinnetjes of skaters. Wat de groepen gemeenhebben is hun strikte kledingcode en houding. De foto's maken eenpijnlijke paradox duidelijk: de mens probeert zich van anderen teonderscheiden, maar dat lukt alleen door het aannemen van eengroepsidentiteit.

Vrouwkje Tuinman

Festival De Opkomst vindt plaats van 22 t/m 26oktober. Voor informatie over de voorstellingen, workshops enexposities bel: 2361250.

Nagekomen bericht:

Hierboven wordt onder de kop 'Van Koten op één' gemelddat volgens het Chemisch Weekblad Scheikundedecaan prof.dr. G. vanKoten en prof.dr.ir. D. Koningsberger de enige Utrechtsescheikundigen zijn op een Amerikaanse lijst van meest geciteerdeNederlandse chemici. De faculteit Scheikunde wijst erop dat hetChemisch Weekblad in haar berichtgeving prof.dr. D. Frenkel,prof.dr. G. Blasse en prof.dr. R. Kaptein over het hoofd heeftgezien. In totaal staan er vijf Utrechtse chemici in de top-25.

[Bijschrift bij een foto]

"Toen bij de eerste wedstrijd het Wilhelmus klonk en het heleteam op een rijtje stond moest ik toch even slikken." Eefke Mulderzag dit voorjaar het wereldkampioenschap in haar woonplaats aanhaar neus voorbij gaan. Als eerste reserve had ze stiekem gehooptop een plaats in de selectie. Achteraf is de rechtenstudente echterrealistisch genoeg om te erkennen dat bondscoach Van 't Hek eenlogische keuze had gemaakt.

Met het evenement in De Galgenwaard kwam er ook een einde aan decarrières van twee boegbeelden van het damesteam van Kampong,Ellen Dubbeldam en Jeanette Lewin. Enkele andere routiniers haddenal eerder verstek laten gaan. Met een nieuw, verjongd, team werdbegonnen aan de nieuwe competitie. De resultaten zijn tot nu toewisselvallig. "Dit is een overgangsjaar", zegt Saskia Fuchs. "Wehebben een nieuwe coach en een aantal nieuwe speelsters. Dat istoch even wennen."

Aanvalster Fuchs debuteerde vorig seizoen moeizaam bij Kampong,maar heeft nu een vaste plek weten te verwerven. "Vorig jaar vielalles samen. Een nieuwe stad, een nieuwe studie, de ontgroening vanUVSV en dan ook nog eens de voorbereiding van Kampong. Soms dachtik dat ik gek werd. Iedereen trekt aan je. Inmiddels heb ik geleerddat ik gewoon vaker nee moet durven te verkopen." Ook MariekeDijkstra heeft zich ondanks vergelijkbare aanloopproblemenverzekerd van een plek in het team.

Voor Fuchs en Dijkstra is het Nederlands Elftal nog een 'ver vanmijn bed-show'. Spits Eefke Mulder is opgenomen in de groep diezich voorbereid op de Olympische Spelen in Sydney. Om dadelijk inAustralië van de partij te zijn zet Mulder alles opzij. Alshet moet zelfs haar studie. "Zo'n kans als deze krijg ik maaréén keer. Studeren kan ik altijd nog."

Of Mulder zondag in actie zal komen tegen titelverdediger DenBosch is nog niet helemaal zeker. "Ik ben een beetje aan hethannesen. Door een enkelblessure heb ik de hele zomer niets kunnendoen. Sindsdien sukkel ik van het ene blessuretje naar het andere.Nu zit het weer in mijn lies."

Met of zonder Mulder, de Kampong-dames hebben geen vrees voordeBossche kampioensploeg waarin de Utrechtse rechtenstudente eninternational Dillianne van den Boogaard een belangrijke rolvervult. "We kunnen ze gewoon hebben", denkt Marieke Dijkstra."Maar dan zal iedereen op scherp moeten staan."

Uiteindelijke doel voor dit seizoen moet, volgens Saskia Fuchs,een plaats in de play-offs zijn. Daarvoor moet tenminste een vierdeplaats in de reguliere competitie worden behaald. "En volgend jaargaan we dan weer voor het kampioenschap."

Xander Bronkhorst

"Studenten zijn niet sneller gaan studeren. Het aantal studentendat zijn diploma haalt, is ook niet gestegen. En dat was wel debedoeling van het studeerbaarheidsfonds", zei hoofdinspecteur M.F.(Greetje) van den Bergh vorige week op een congres in Arnhem.

In 1995 stopte oud-minister Ritzen 500 miljoen gulden in hetzogeheten fonds 'kwaliteit en studeerbaarheid'. Hogescholen enuniversiteiten konden met geld uit dat fonds de kwaliteit van hunonderwijs verbeteren. Van den Bergh twijfelt of dat doel isbereikt. "Misschien is het te vroeg en komt het nog, maar núnemen we in elk geval nog geen verbetering waar", zegt zevoorzichtig.

Deze zomer bepleitten de studentenbonden samen met dehogescholen en universiteiten dat er een tweedestudeerbaarheidsfonds moet komen. Van den Bergh aarzelt of dat eengoed idee is, mede omdat de komst van het fonds tot veelbureaucratie, overwerk en bergen papier leidde. Maar liefst 3000plannen dienden de universiteiten en hogescholen in. "Je kunt deaandacht voor de kwaliteit van het onderwijs ook op een anderemanier levend houden", denkt de hoofdinspecteur. Ze wijst op hetweekblad 'Elsevier' en de 'Keuzegids Hoger Onderwijs'. Die vragenstudenten hoe zij over hun eigen opleiding denken. Van den Bergh:"Reken maar dat elke instelling die oordelen intern bespreekt.Zeker als ze niet goed uitpakken."

De studentenbond LSVb herhaalt in een reactie dat een tweedefonds hard nodig is. De bond is aan de andere kant blij dat deonderwijsinspectie het belang van studentenenquêtes inziet."Wij roepen al heel lang", zegt LSVb-voorzitter Marije Lieuwens,"dat studenten in een gerichte vragenlijst de zwakke plekken in hunstudie zó kunnen aanwijzen."

Mevr. dr. B. van Vucht Tijssen, lid van het Utrechtse collegevan bestuur, vindt dat de hoofdinspecteur wel wat snel is met haarconclusies. "Resultaten van propedeuseprojecten zijn snel meetbaarmaar van andere projecten kan dat pas op langere termijn. Bovendienkan het zijn dat een project de kwaliteit van een opleidingverhoogt, zonder dat dat ook rendementsverbeteringen met zichmeebrengt."

Van Vucht Tijssen is voor een nieuw fonds maar dan wel metduidelijker criteria, en efficiënter georganiseerd. "Op alleuniversiteiten afzonderlijkis het wiel uitgevonden. Er zijn ookprocedures denkbaar waarin universiteiten van elkaars resultatenkunnen leren."

HOP, MtW/AvD

Zo beschreef een kritische H. Van Asch van Wijck als lid van devoorbereidingscommissie het Nederlandse paviljoen van architect W.Kromhout dat in 1915 ter gelegenheid van de Panama PacificInternational Exposititon in San Francisco was verrezen. Het was naBrussel de tweede achtereenvolgende maal dat Kromhout de opdrachthad gekregen, en net als in 1910 werd zijn ontwerp ook dit keeronderwerp van forse polemieken. Was het paviljoen in Brussel metzijn kneuterige baksteentjes onmiskenbaar Nederlands maar daardoorwel erg weinig vernieuwend geweest, in San Francisco was de balansvolgens tal van critici te sterk naar de andere kant doorgeslagen.In het moderne paviljoen kon het publiek onmogelijk ons land nogherkennen, was nu een veelgehoorde klacht.

De permanente spanning tussen de mate van 'Nederlandsheid' en deartistieke kwaliteit van de paviljoens bleef de gemoederen in onsland ook in latere jaren bezig houden, zo blijkt uit het lijvige enrijk geïllustreerde proefschrift 'Het gebouw van Nederland'waarop Marie-Thérèse van Thoor vrijdag in Utrechtpromoveert. In de studie laat zij de Nederlandse bijdrage aan deacht wereldtentoonstellingen tussen 1910 en 1958 de revue passeren.En als iets uit dat overzicht duidelijk wordt, dan is het dat degemoederen over de vaderlandse inzending met regelmaat danig verhitraakten.

Een mooi voorbeeld vormt het jaar 1939 waarin ministerSteenberghe van Economische Zaken zich tot in het parlement moestverantwoorden voor de aankleding van het paviljoen in New York. Metzijn wandschilderingen van Volendamse pofbroeken en melkmeisjes uitMarken werd dat paviljoen in artistiek opzicht vrij algemeen alseen blamage beschouwd. Toch was niet iedereen die mening toegedaan,want de NRC omschreef de aankleding juist als een uiting vanNederlandse levendigheid, met een groot gevoel voor show, geheelaangepast aan de smaak van het Amerikaanse publiek.

Al met al is er sprake van een zeer wisselend beeld, constateertVan Thoor, waarbij pas in 1958 voor het eerst sprake is van eenserieuze poging om een modern paviljoen te bouwen, dat dankzij hetthema 'hetwater als vijand en bondgenoot' toch ook zeer Nederlandsis. Bekende architecten als Rietveld, Van den Broek en Bakema,ontwierpen in Brussel een 'omgeving' waarin een polderlandschap,een kade, een vuurtoren en veel water figureren. Een koeienstalfungeerde als toonbeeld van Hollandse zindelijkheid, en al met alwas het Nederlandse paviljoen van 1958 daarmee het meest'Nederlandse' uit de geschiedenis, concludeert Van Thoor.

EH

Met het vervroegen van de tweede selectieronde voor toponderzoekwilde Ritzen alfa- en gamma-wetenschappers tegemoet komen. Ditvoorjaar kregen zes onderzoeksgroepen al geld. Met bedragen vanzo'n tien miljoen per jaar moeten die uitgroeien tottoponderzoekscholen. Het feit dat alle zes groepen afkomstig warenuit de bèta-hoek, kwam Ritzen op veel kritiek te staan.

Ritzen wilde daarom de tweede ronde in 2000 houden, en niet in2002, zoals aanvankelijk de bedoeling was. Door tegelijk tesleutelen aan de criteria zou alfa- en gamma-onderzoek snel eenreëele kans krijgen miljoenenbedragen voor toponderzoek binnente halen.

De vereniging van universiteiten, de VSNU, voelt echter nietsvoor een versnelde procedure. "Het alfa- en gamma-onderzoek is daarnog niet klaar voor", zegt een beleidsmedewerker. "Bij eenversnelling zullen ze waarschijnlijk opnieuw buiten de bootvallen." NWO, de onderzoeksorganisatie die de selectie vantoponderzoek namens de minister uitvoert, is dezelfde meningtoegedaan.

Minister Hermans zal VSNU en NWO waarschijnlijk volgen. "Injanuari is de evaluatie van de eerste ronde klaar. Dan nemen we eenbeslissing", zegt een woordvoerster. Maar ook aan het ministerieworden nu al "vraagtekens" gezet bij Ritzens plan voor eenversnelling.

NWO wil overigens binnenkort met Hermans praten over de vraagwat er moet gebeuren nu de zogeheten 'verheveling' van de baan is.De minister schrapte dat plan om 500 miljoen gulden weg te halenbij de universiteiten en in beheer te geven aan de landelijkeonderzoeksorganisatie NWO.

De onderzoeksorganisatie wil er in elk geval 175 miljoen guldenbij. "Alleen dan kunnen we onze rol op het gebied van fundamenteelen maatschappelijk relevant onderzoek waarmaken", zegt eenwoordvoerder. Dat extra geld moet niet bij de universiteitenweggehaald worden, vindt ook NWO. "Dat gaat ten koste van deacademische wereld waarvan ook wij deel uitmaken."

HOP, HO

De expositie bewijst dat de kracht van een beeld soms vele malensterker is dan duizend woorden. Het belangrijkste 'wapen' van eenpolitiek tekenaar is natuurlijk humor. Eén van de beste enleukste soorten humor is zelfspot. Hiermee zetten de tekenaars in'Schat, ik moet nu ophangen!' zichzelf en de hele westersemaatschappij te kakken. Stefan Verwey bijvoorbeeld neemt in eenaantal tekeningen de rijke westerse toerist als onderwerp.Uitgekeken op vakanties in Zandvoort aan Zee of de Costa del Solboekt hij vluchten naar verre landen, waar men het met demensenrechten niet zo nauw neemt. Op een tekening zien we zo'ntoerist, staand op de duikplank van zijn vijfsterrenhotel. Hij isgetuige van de liquidatie van een politiek gevangene aan de anderekant van de hotelmuur. Een tekening van Tom Janssen toont een watoudere heer, die in zijn luie stoel de krant leest. Daarin staatmet grote letters gedrukt: Universele Verklaring van de Rechten vande Mens, waarop de man zegt: "Prachtig! Zo hoort het! ...met 'nuitzondering voor die hufter van twee hoog, natuurlijk..." Dat isde kracht van de politiek tekenaar. Ingewikkelde politiekevraagstukken, die ver van ons af lijken te staan, weet hij op eenrake, maar eenvoudige manier weer te geven. Zo brengt hij ze watdichter bij huis.

Ineke van Tuinen

'Schat, ik moet nu ophangen!' is van 13 oktobertot 13 november te zien in Galerie Uithof in het Bestuursgebouw,Heidelberglaan 8. Daarna in Achter St. Pieter 200.

Historici uit de faculteit Letteren gaan in opdracht van hetVSB-fonds de geschiedenis schrijven van het Nederlandsespaarbankwezen en de maatschappelijke functie daarvan in denegentiende en twintigste eeuw. De opdracht die in totaal driemanjaren omvat moet over anderhalf jaar uitmonden in eenpublicatie. Eerder schreven de Utrechtse historici de geschiedenisvan onder meer de Rabobank, de Bank Mees & Pierson, Schiphol ende Hoogovens.