Nieuws

Bestialiteiten en muggen meppen.

Boon wil met de compilatie de merkwaardige verhouding tussenmens en dier illustreren. "Nederlanders zijn rare beesten en zegaan ook nog raar met andere beesten om", aldus de hoogleraar.

Boon beschouwt de nieuwe dubbel-CD als een "waardevolle bijdrageaan het onderzoek naar de rechten van dieren". Al eerder stelde hijin zijn oratie vast dat in de Nederlandse wetgeving weliswaaruitvoerig aandacht wordt besteed aan de rechten van dieren, maardat deze wetgeving in werkelijkheid symbolisch blijft en dat dierenvaak niet de bescherming krijgen waar ze recht op hebben. "Met dezeveertig nummers kan ik meer vertellen over de positie van de dierenin onze samenleving dan in vier uur college", meent Boon. "Elknummer op zich lijkt misschien vrij onschuldig", vertelt hij. "Nudeze liedjes en conferences echter uit de context zijn gehaald enbij elkaar zijn gevoegd komt aan het licht hoe vreemd mensen metdieren omgaan. Neem bijvoorbeeld Jack Spijkerman. Die gaat zijncarmot met een hamer te lijf."

Een hoogleraar die een CD over dieren uitbrengt. Boon heeft deaandacht weten te trekken. Over enkele weken mag hij verschijnen inde talk-show van Paul de Leeuw. De presentator zal dan ookéén van de liedjes van de CD ten gehore brengen. Hetfavoriete nummer van de bijzonder hoogleraar zelf is 'Muggen' vanhet duo Zindroom. "Daarin gaan de twee artiesten ongebreideldtekeer tegen die kleine beestjes. Ze meppen naar elke mug dievoorbij zoemt. Hilarisch."

XB

Bomen

Proefdieren

"We moeten rekening houden met het ergste"



Illustratie: Albo Helm


Drie weken geleden stelden de Orca-roeiers Peter vander Noort en Joeri van Leeuwen en stuurman Merijn van Oijen op dezepagina nog vol overtuiging dat hun uitstapje met de vier metstuurman naar het WK in Keulen slechts een tussenstop was. Heteinddoel was vlammen met de 'Holland Acht' op de Spelen in Sydney.Een dramatisch slechte prestatie in Keulen en een media-rel verderweet plotseling niemand meer waar hij aan toe is.

"We zaten de dag na onze race in de promo-tent van deNederlandse ploeg in Keulen, toen een journalist van de Volkskrantop ons afkwam", herinnert Joeri van Leeuwen zich. "Hij vroeg of wijwisten hoe onze coach Kris Korzeniowski had gereageerd op hetstopzetten door de roeibond van de 'Holland Acht'. Ha, ha, leukegrap dachten we nog. Maar de ernst van de zaak was ons al snelduidelijk."

De roeibond heeft in een brief afgelopen zaterdag de roeiers alduidelijk gemaakt dat de uitspraken in de pers over het afblazenvan het project voor rekening komen van één bestuursliden zeker niet van het gehele bestuur. Van stopzetten is voorlopiggeen sprake. Wel zal het presteren van de boot deze maand aan eenevaluatie worden onderworpen. "Behoorlijk onhandig", kwalificeertVan Leeuwen het gemanoeuvreer van een bond die roeiers en coachgeheel buiten de besluitvorming houdt.

Voor de roeiers breekt nu een onzekere periode aan. "We moetenrekening houden met het ergste", meent Merijn van Oijen. "Alstopsporter moet je niet afwachten, maar zelf initiatieven nemen."Volgens de stuurman wordt al nagedacht over eventuele alternatievenvoor de 'Holland Acht'. Een optie die volgens Van Oijen erg voor dehand ligt is om met een Orca Vier te gaan varen. "Met Geert Cirkelen Bas Diepenbroek erbij hebben we hier misschien wel de beste Viervan Nederland rondlopen. We kunnen dan bovendien in Utrecht gaantrainen. Dat zou je met het oog op de vertraging die we in onzestudie hebben opgelopen een geluk bij een ongeluk kunnennoemen."

Klitten

Voor de faciliteiten en begeleiding zouden de roeiers in datgeval moeten terugvallen op de vereniging en haar sponsors.Orcawist onlangs nog IBM te strikken als geldschieter. Ook hetzoeken van eigen sponsors voor zo'n nieuwe ploeg behoort echter totde mogelijkheden. Van Oijen hoopt verder dat de universiteitbelangstelling zal hebben om een Utrechts roeiproject inmateriële of financiële zin te ondersteunen. De studentdenkt daarbij ondermeer aan het gratis beschikbaar stellen vanfitnessruimte op Olympos of het bijdragen aan een eigenOrca-krachthonk. De roeiploeg zou op haar beurt misschien eenbijdrage kunnen leveren aan de PR van de universiteit. "Het collegevan bestuur moet het toch een aantrekkelijk idee vinden dat eenUtrechtse ploeg kans maakt de Varsity te winnen", meent vanOijen.

Voorlopig blijft dit scenario echter nog even in de kast liggen.De hoop is nog steeds gericht op de voortzetting van deondersteuning van de bond voor de 'Holland Acht'. "Onze coach Krisheeft ons een brief gestuurd waarin hij zegt gewoon met ons door tewillen gaan", vertelt Van Leeuwen. "Dat is in ieder gevalbemoedigend. Hij is de man die de kar trekt. Maar als de bond haarsteun terugtrekt, dan zullen we het toch op eigen houtje moetendoen."

Van Leeuwen en Van Oijen benadrukken dat ook wanneer zijonverhoopt gedwongen worden volgend jaar met een Orca Vier aan destart te verschijnen de deur naar een nieuwe Acht of een sterkereVier altijd open zal blijven staan. "Dat klitten van de Utrechtersis vooral praktisch", zegt Merijn van Oijen. "We hebben hier helegoede roeiers, maar als het erop aankomt dan is toch elke sporteregoïstisch. Hij wil in de snelste boot zitten. Of de persoondie voor mij zit uit Utrecht komt of niet maakt me dan niet zoveeluit."

Xander Bronkhorst

Streefcijfers voor vrouwen in hoogste rangen



Dit is de kern van een notitie van het college over hetuniversitaire emancipatiebeleid, waaruit blijkt dat de opheffingvan de Emancipatiecommissie op 1 september geen einde heeft gemaaktaan de wens om het aantal vrouwen in de twee hoogste universitairefuncties nu eindelijk serieus te laten groeien. Weliswaar is er ookin de afgelopen jaren al sprake geweest van een geleidelijke groei,maar desondanks zijn van de bijna zevenhonderd Utrechtsesenior-docenten en hoogleraren nog geen zestig vrouw. Defaculteiten Natuur & Sterrenkunde, Farmacie enAardwetenschappen tellen in de twee hoogste rangen zelfs geenenkele vrouw.

Mede onder invloed van de nieuwe Wet EvenredigeVertegenwoordiging heeft het college nu besloten om het probleemvan de achterstand van vrouwen in de hoogste functies serieus aante pakken. Met name in de bètafaculteiten, waar de komendevijf jaar grote aantallen hoogleraren en seniordocenten metpensioen gaan, liggen kansen om op de openvallende plaatsentalentvolle vrouwen te benoemen, aldus de notitie waarin de plannenworden aangekondigd. Met elke faculteitsdecaan zal worden nagegaanhoeveel plaatsen tot en met 2001 in zijn of haar faculteit zullenvrijkomen en welk percentage van die plaatsen kan worden herbezetdoor vrouwen. Door voor die aantallen een inspanningsverplichtingmet het college aan te gaan maken de decanen publiekelijk duidelijkdat zij de streefpercentages serieus zullen nemen.

Volgens een ambtenaar van het college van bestuur wordt ervanuitgegaan dat alle decanen loyaal aan de regeling zullen meewerken.Van eventuele sancties als de streefcijfers niet volledig gehaaldworden, is dan ook geen sprake. Wel zullen spelregels wordenafgesproken die de kans groter maken dat de actie succes heeft. Zomoet voortaan in alle benoemingscommissies voor hoogleraren ensenior-docenten een vrouwelijke hoogleraar, respectievelijk eensenior-docent zitting hebben. Faculteiten waarin geen vrouwen indie rang aanwezig of beschikbaar zijn, zullen een vrouwelijkcommissielid uit een andere faculteit of van eencollega-universiteit moeten inschakelen. Ook zal een ruimeformulering van de opdracht aan de benoemingscommissie ervoormoeten zorgen dat niet alleen naar kandidaten wordt gezocht inheteigen, meestal uit mannen bestaande kringetje van bekenden, zoalsnu nog vaak gebeurd.

EH

Evaluatie promotiebeurzen

Cap Gemini wil ACCU

OER gooit het roer om

De redacties van de faculteiten Sociale Wetenschappen enEconomie deden bijvoorbeeld een imago onderzoek. Wat bleek:Studenten willen graag gemotiveerd worden door een docent en hebbenbehoefte aan persoonlijke feedback. Docenten daarentegen vindennogal eens dat studenten zich slecht of niet voorbereiden op hetcollege. De verwachtingen die docenten en studenten van elkaar enhet onderwijs hebben loopt nogal eens uiteen, aldus het OERboek vanSocoiale Wetenschappen.

Ook is er een roep om meer aansluiting tussen vakken,concludeert de redactie van de faculteit Economie. Een manierdaartoe is het creëren van economiepropedeuses om het'wisselbadgevoel' te verminderen (het gevoel dat studenten tweepropedeuses volgen in twee verschillende vakken). Deeconomiestudenten werpen een hoopvolle blik op de toekomst hoewelde angst dat de potentiële werkgever hun opleiding verwart meteen LOI cursus duidelijk een rol speelt. En terecht zo isgebleken.

De OER-boeken hebben zich een vaste plaats verworven, en datbetekent een einde aan "het spannende en revolutionaire karaktervan deze studentenparticipatie", aldus het OERbestuur van vorigjaar.

Vanaf volgend jaar zal OER meerder malen per jaar publiceren."Op een spetterende wijze zal het OER een blad presenteren, waarinalle faculteiten publiceren", vertelt de nieuwe voorzitster InkyStruyk. In het blad zullen naast evaluaties, ook interviews enartikelen over het onderwijs opgenomen zijn. De eerste publicatievindt in januari plaats.

KH

In vochtige duinen bloeit de parnassia

Aanleiding voor het onderzoek van Ertsen was een verzoek van deprovincie Noord-Holland. Die bezat al wel een goed werkend modelvoor het oppervlaktewater, maar miste een model dat kon voorspellenwat het gevolg van bepaalde maatregelen zou zijn voor de vegetatiein gras- en rietlanden, laagveenmoerassen en duinvalleien. Ertsennam de uitdaging aan en koos voor de constructie van een inhoofdzaak statistisch model.

Om dat model te kunnen baseren op zo realistisch mogelijkeuitgangspunten, selecteerde Ertsen 524 onderzoekslokaties van elktien vierkante meter. Van elke plek maakte zij met eindeloos geduldeen minitieus 'portret' van alle daar aanwezige planten, debodemsoort, de grondwaterstand en ruim veertig andere variabelen.Resultaat was een enorme data-base vol gegevens, op basis waarvanErtsen met statistische technieken een wiskundig model componeerde.In dat model is de relatie vastgelegd tussen het voorkomen vanbepaalde planten en de omstandigheden waaronder dat het geval is.Het model laat als het ware in één oogopslag zien watvoor effecten bepaalde ingrepen in de natuur, zoals een verlagingvan de grondwaterstand of het minder vaak maaien van een weiland,op de soortenrijkdom zullen hebben.

Volgens de promovenda, die haar proefschrift op vrijdag 25september in het Academiegebouw zal verdedigen, is haar onderzoekvrij uniek.

"Er was al wel het nodige bekend over de omstandigheden waarinplanten het wel en niet goed doen. Maar het was nog niet eerdermogelijk om zulke gedetailleerde voorspellingen te doen als nu metmijn model mogelijk is."

Ertsen waarschuwt overigens dat haar model alleen kan wordengebruikt in gebieden waarvan de bodemsamenstelling min of meervergelijkbaar is met die in Noord-Holland. "Mijn model is goedbruikbaar in heel West-Nederland, maar in Limburg heb je er weinigaan. Neem bij voorbeeld de parnassia. Die komt in Noord-Hollandalleen voor in vochtige duinvalleien. In mijn model bestaat dan ookeen duidelijke relatie tussen het voorkomen van de parnassia en devochtigheidsgraad van de grond. Maar in Limburg blijkt de parnassiahet ook op droge grond goed te doen. Dat komt omdat daar veel kalkin de grond zit. Terwijl ik met mijn model een goede prognose kangeven over het voorkomen van deparnassia in Noord-Holland, zou zo'nzelfde prognose er in Limburg dus waarschijnlijk falikant naastzitten.

EH

Hoogleraar treedt terug na doorsluizen vakgroepsgeld

De zaak kwam dit voorjaar aan het rollen toen duidelijk werd datde financieel zeer succesvolle vakgroep Immunologie onverklaarbaretekorten bleek te hebben. Een in opdracht van het faculteitsbestuurverricht accountantsonderzoek maakte duidelijk dat dit kwam omdatinkomsten uit derde geldstroom-onderzoek en de opbrengst van deverkoop van aandelen Medarex (het bedrijf waarmee de immunologendankzij de inspanningen van Capel al enige tijd intensiefsamenwerken) door de hoogleraar Immunologie buiten de facultaireboekhouding om werden beheerd op een Nijmeegseprivérekening.

Volgens directeur Halkes van het UMCU hebben de accountantsbevestigd dat Capel gelden aan het budget van de vakgroep heeftonttrokken, maar stellen zij met nadruk dat van verduistering,zelfverrijking of frauduleus handelen geen sprake is geweest. Hetmotief voor de omstreden handelwijze van de ondernemendehoogleraar, die deze week zelf niet bereikbaar was voor commentaar,zou zijn geweest dat hij op deze manier meer greep kon houden ophet onderzoek. Halkes spreekt geruchten die in de faculteitcirculeren dat meerdere tonnen naar Nijmegen zijn overgemaakt,overigens ten stelligste tegen. Om welke bedragen het wel gaat, wilhij niet zeggen.

Ondanks de constatering van de accountants dat er geen sprake isgeweest van onrechtmatig handelen, bevestigt Halkes dat hetoptreden van Capel de verhoudingen binnen de vakgroep stevig onderdruk heeft gezet. Mede om die reden vormde de gang van zaken voorhet UMCU-bestuur voldoende aanleiding om Capel te vragen zijnfunctie van vakgroepsvoorzitter op te geven en zich terug tetrekken uit het onderzoek. De directeur ontkent dat er sprake isvan een disciplinaire maatregel en stelt dat Capel in overleg methet bestuur heeft gekozen voor een voortzetting van zijn loopbaanin het onderwijs. Hij zal zich met name gaan inzetten voor hetnieuwe curriculum van Geneeskunde.

Intussen is de disciplinegroep Immunologie met het bestuur vanhet medisch cluster in overleg over de mogelijke schade die degroep als gevolg van het optreden van Capel heeft geleden.Afhankelijk van de uitkomsten van dat onderzoek zal worden bezienof er aanleiding is omde groep uit het facultaire budget tecompenseren.

EH