De Humboldt-prijs wordt slechts bij uitzondering toegekend aanonderzoekers uit de geesteswetenschappen. De prijs biedt Mansfeldde mogelijkheid om gedurende 5 jaar studiereizen naar Duitseuniversiteiten en onderzoeksinstituten te maken, tot een totaleomvang van 120 dagen. Bovendien krijgt hij versterking van zijnonderzoek door post-doc onderzoekers die gefinancierd worden doorde stichting.

De Uithofbewonersvereniging is het vervolg op de 'Uitstuiver',de fictieve vereniging die vorig jaar als 1-aprilgrap gelanceerdwerd door 'De Uitwijk', Trajectum en het U-Blad. Er kwamen toentwee studenten naar de 'oprichtingsvergadering' en zestienstudenten reageerden op de advertentie in het U-blad en Trajectum.Een aantal voor de gek gehouden studenten, was echter enthousiastgeraakt en nam zich voor echt een studentenvereniging op de Uithofop te richten.

John van Rouwendaal (23) is één van deinitiatiefnemers. "Het is de bedoeling dat de vereniging studentensamenbrengt en van de Cambridgelaan een gezellige wijk maakt."

Niet iedereen neemt de Uithofbewonersvereniging echter evenserieus. Zo werd duidelijk toen een tijdelijke naam voor devereniging bedacht werd. 'WODUIS' (wonen op de Uithof isfantastisch), bleek veel bewoners op de lachspieren te werken. Deeerste bewonersbijeenkomst is niet alleen een wervingsactie, maarmoet ook duidelijk maken dat het serieus is met deUithofbewonersvereniging. De bijeenkomst zal rond half zes beginnenmet een maaltijd in het Educatorium (gereduceerd tarief), daarnaeen film in de Uitwijk en eindigen met een afsluitende borrel.

KH

Aanleiding voor de door Geneeskunde-decaan prof. dr W. Gispengeorganiseerde bijeenkomst is de toenemende kritiek op deverbrokkeldheid van het Utrechtse onderzoek in deLevenswetenschappen. Zo verbaasde een commissie van internationaleexperts zich dit voorjaar over het ontbreken van interdisciplinaireprogramma's binnen de kwalitatief hoog aangeschrevenonderzoeksschool Infectie en Immuniteit. Ook de universitaireAdviescommissie Wetenschapsbeleid (ACWB) en het college van bestuurtoonden zich weinig gecharmeerd van de geringe bereidheid van debetrokken faculteiten tot samenwerking op onderzoeksgebied. Omdiezelfde reden konden vijf voorstellen voor de Breedtestrategieuit de bio-medische hoek dan ook geen genade vinden in de ogen vande ACWB. Pas nadat twee van die voorstellen door een ad-hocwerkgroep waren uitgewerkt tot meer interdisciplinaire projectengaf de ACWB onlangs groen licht.

Onder het motto 'Op weg naar een Uithof-strategie' hopenonderzoekers uit de faculteiten Geneeskunde, Diergeneeskunde,Farmacie, Biologie en Scheikunde dinsdag een eerste stap te zettenop de weg naar meer structurele vormen van samenwerking.Uiteindelijk doel is het formuleren van een aantal gezamenlijkeprojecten die de kern moeten vormen van het Utrechts bio-medischonderzoeksgezicht. Een centraal onderliggend thema in dat verbandis het onderzoek naar de bio-moleculaire processen die tengrondslag liggen aan het ontstaan van ziekten. Een voorbeeld vanzo'n gezamenlijk project vormt het Breedtestrategie-voorstel van defaculteiten Geneeskunde, Farmacie en Diergeneeskunde voor onderzoeknaar de moleculaire mechanismen die van belang zijn voor deontwikkeling van vaccins. Voor dit onderzoek zal volgend jaar ooksubsidie worden aangevraagd in het kader van het VijfdeKaderprogramma van de Europese Unie.

EH

Hermans gaat de afspraken uit het regeerakkoord zonder mankerenuitvoeren. Dat betekent voor de universiteiten en de studenten datzij moeten meebetalen aan de bezuinigingen die de geheleoverheidssector zijn opgelegd.

Het extra geld voor studiefinanciering gaat Hermans gebruikenvoor het versoepelen van de leeftijdsgrens. Nu verliest een studenthet recht op beurs of lening als hij 27 jaar wordt. Straks behoudthij dat recht, als hij maar vóór zijn 25-ste aan destudie begonnen is. Dat kost 35 miljoen. De verhoging van deprestatienorm in het eerste jaar gaat niet door, en dat kostHermans 28 miljoen. Daardoor houdt een student die in zijn eerstejaar tenminste 21 studiepunten haalt zijn beurs. Ritzen had dienorm willen verhogen naar 28 punten. Nog eens 10 miljoen gulden isHermans kwijt aan mildere regels voor eerstejaars met eenaanvullende beurs. Als die niet genoeg punten halen, hoeven zevoortaan alleen hun basisbeurs, en niet ook nog hun aanvullendebeurs terug te betalen.

De universiteiten moeten in 1999 rekenen op een bezuiniging van25 miljoen gulden; in het jaar 2002 is dat bedrag opgelopen totruim 100 miljoen. Deze bedragen komen bovenop een bezuiniging van200 miljoen die het vorige kabinet de universiteiten al hadopgelegd. Voor Utrecht komt dat naar verwachting neer op eenkorting die zal oplopen van 3 à 4 miljoen gulden komend jaartot minstens twintig miljoen in 2002. Meer duidelijkheid daaroverkrijgt de UU eind deze week van het ministerie.

Daarnaast hangt de universiteiten nog een korting boven hethoofd op het gebied van de ziektekosten. Het kabinet wil namelijkdat de overheidssector - waaronder de universiteiten - minder gaatmeebetalen aan de ziektekostenverzekering van haar werknemers. Eenbedrag daarvoor is nog niet in de begroting opgenomen.

Hoeveel Hermans per saldo voor de OV-kaart kwijt is, staat nogevenmin vast. Dat studenten de keus houden tussen een week- of eenweekendkaart, kost hem 170 miljoen gulden méér dan ervorig jaar voor de kaart was uitgetrokken. Ritzen ging er destijdsnog van uit dat hij een goedkoop contract met deopenbaar-vervoersbedrijven kon sluiten,zonder vrije keus.

Een deel van de extra uitgaven komt ooit terug in de kas van hetministerie. Studenten die niet genoeg punten halen, moeten in detoekomst namelijk niet alleen hun basisbeurs, maar ook de kostenvan hun OV-kaart terugbetalen. Dat gaat hen ongeveer 85 gulden permaand kosten. Maar het ministerie kan de opbrengst van dezemaatregel pas ver na het jaar 2000 boeken.

HOP, HO

"Zeer teleurstellend", noemt Gabriëlle Bertels, medewerkervan Olympos, de belangstelling vorige week voor de eerstebijeenkomsten van de cursussen badminton, conditietraining,tafeltennis en volleybal. "Hoewel dit ook voor ons een experimentis, hadden we toch verwacht dat er meer animo zou zijn. Dedeelnemers waren op de vingers van een hand te tellen."

De vorig jaar gehouden enquête en ook de ervaringen uit dedagelijkse praktijk deed het sportcentrum besluiten dit najaar eenproef te doen met bedrijfssport voor de universitaire medewerkers."In voorgaande jaren kreeg ik van werknemers en ook van ouderestudenten vaak te horen dat mensen zich tussen de jonge studentenin onze gewone sportlessen niet zo thuisvoelden", vertelt hoofdsport Hans Harthoorn. "Tegelijkertijd wensten die mensen nietgestigmatiseerd te worden. Nieuwe programma's voor specialedoelgroepen, zoals de cursus voor vrouwen met een slechte conditiedie we met een knipoog 'Dikke Maatjes' hebben genoemd, was niet deoplossing."

Voor Bertels en Harthoorn is de terughoudendheid van hetuniversitair personeel een raadsel. Ook aan de publiciteit kan hetniet hebben gelegen. Het programma was opgenomen in een glossyprogrammaboekje van Olympos en werd aangekondigd in het U-blad. Bijde opzet van het programma is bovendien in verregaande matetegemoet gekomen aan de wensen van de medewerkers. "We hebben desporten ingepland die in de enquête als meest gewenst werdengenoemd", vertelt Harthoorn. "Daarnaast zetten we wekelijks tweeprofessionele docenten in. Oudere sporters willen in de meestegevallen enigszins gestuurd en begeleid worden. Bovendien zijn decursussen ingepland op de meest gunstige tijdstippen, maandag enwoensdag, vlak na afloop van de werktijden."

Het hoofd sport heeft de hoop op meer belangstelling in dekomende weken nog niet opgegeven. "Het kan natuurlijk zijn dat deeerste week de kat uit de boom wordt gekeken. Ik denk dat er weldegelijk sprake is van enige drempelvrees. Mensen moeten vaak eenduwtje in de rugkrijgen. Het gaat goed wanneer collega's elkaarmeenemen naar het sportveld. Een chef of directeur die het voortouwneemt is nog beter."

Harthoorn zou het toejuichen wanneer faculteiten en diensten hunwerknemers af en toe binnen werktijden lieten sporten. "Het ismisschien een cliché, maar sporten is niet alleen goed voorhet lichaam en voor de geest. Het kan op sociaal gebied ook eenpositieve werking hebben. Het is alleen al heel ontwapenend eensmet je baas of je naaste collega onder de douche te staan." Hetcollege van bestuur heeft volgens Harthoorn het goede voorbeeldgegeven door de deelnemers aan de interfacultaire sportdag vorigjaar een halve dag vrij te gunnen. Op lager niveau blijken dehanden voor dit soort initiatieven wat moeilijker op elkaar tekrijgen.

Naar schatting nemen op dit moment slechts 'enkele honderden'van de 8000 universitaire medewerkers deel aan de reguliereprogramma's van Olympos. Vooral tennis, fitness en squash zijnpopulair. Bertels: "Het ligt in de lijn van de maatschappelijketrend dat vooral gezocht wordt naar sporten die individueelingevuld kunnen worden. Toch werd in de enquête aangegeven datmen ook samen wil sporten. Volleybal werd bijvoorbeeld veelgenoemd."

Olympos zegt zich met het nieuwe initiatief te hebben willenrichten op de behoefte van werknemers van de universiteit. Deorganisatie staat echter open voor suggesties. Harthoorn: "Wijwillen iedereen die samen met anderen iets sportiefs willenondernemen oproepen dat aan ons voor te leggen. Al is hetbokjespringen. Wij zorgen voor de faciliteiten."

XB

Collega's moeten elkaar meenemen naar hetsportveld

Dat is het harde oordeel van veterinair onderzoeker drs BoydBerends. Donderdag 10 september promoveert hij op een onderzoeknaar de risico's die verbonden zijn aan de huidige manier waaropvarkensvlees wordt gekeurd.

De vleeskeuring zoals we die nu kennen is gebaseerd opprinicipes van honderd jaar geleden, aldus Berends, en die zijninmiddels volstrekt achterhaald. Als gevolg daarvan is naarschatting vijf tot dertig procent van het Nederlandse varkensvleesbesmet met salmonella, een bacterie die in bepaalde gevallendodelijk kan zijn.

Berends pleit voor ingrijpende veranderingen in devleeskeuringspraktijk. (zie ook pagina 6)

EH

[Bijschrift bij een foto]

Die conclusie trekt de Wetenschapswinkel Rechten in een rapportvoor Slachtofferhulp Nederland. In de VS betaalt iedereen die doorde rechter tot een geldboete wordt veroordeeld een opslag die isbestemd voor de hulpverlening aan slachtoffers van misdrijven ofovertredingen. Volgens Slachtofferhulp Nederland kan het invoerenvan een dergelijke opslag de hulpverlening aan slachtoffers ook inons land een exta impuls geven.

Het rapport van de Wetenschapwinkel erkent dat de invoering vaneen slachtoffertax niet op gespannen voet staat met het Nederlandsestrafrecht, maar vindt invoering om twee redenen ongewenst.Allereerst past een vaste opslag niet in de Nederlandserechtscultuur waar rechters, in tegenstelling tot hun Amerikaansecollega's, volledig vrij zijn bij het bepalen van de strafmaat.Bovendien zou het invoeren van een slachtoffertax ten koste kunnengaan van de solidariteit van medeburgers met slachtoffers, en vande verantwoordelijkheid die de overheid voelt voor de veiligheidvan haar burgers.

Volgens het rapport verdient een systeem waarin de overheid devolledige verantwoordelijkheid behoudt voor de hulpverlening aanslachtoffers daarom in ons land de voorkeur. (EH)