De vinding van de Zwitserse promovendus Martin Albrecht isgebaseerd op de mede door prof. dr Gerard van Koten ontwikkeldedendrimeer-technologie. Dendrimeren zijn reusachtige octopusvormigemoleculen met een omvang van meerdere nanometers, waarvan de'armen' bij uitstek geschikt zijn als dragers van specifieke atomenof atoom-groepen.

Tot nu toe worden dendrimeren vooral gebruikt als katalysator,maar Albrecht zocht naar andere toepassingen van het reuzemolecuul.Door platina-atomen aan de armen te plakken slaagde hij erin om eenmolecuul te ontwikkelen dat zwaveldioxide bindt, mits dit inbepaalde concentraties in de atmosfeer aanwezig is. Bij afname vande concentratie SO2 wordt de binding weer ongedaan gemaakt, watbetekent dat de relatief dure platinaverbinding herhaaldelijkgebruikt kan worden. Andere combinaties, zoals bij voorbeeld metnikkel, bleken bij meervoudig contact met zwaveldioxide weinigstabiel te zijn en daardoor snel kapot te gaan.

Volgens Albrecht kan de vinding, die nu nog in een experimenteelstadium verkeert, in de toekomst van groot belang worden voordetectiesystemen van SO2. Dat komt met name omdat deplatina-oplossing bij contact met zwaveldioxide oranje-roodverkleurt. Door het nieuwe molecuul verder te verfijnen moet hetvolgens Albrecht straks mogelijk worden om voor elke gewenstedrempelwaarde van SO2 een detector te leveren die bijoverschrijding van die waarde oranje kleurt.

EH

"Wij bemiddelen niet in seks en liefde, maar wel in spannendegezelligheid", zegt Karin Walch van het bemiddelingsbureau StudentDate, dat zij deze zomer samen met Alexander Rietkerkoprichtte.

Walch weet het: als er ooit een periode is waarin je veel mensenontmoet, dan is het tijdens je studie. Toch is de werkelijkheid neteven ingewikkelder, meent ze. "De meeste studenten verkeren maar inéén wereldje - dat van hun vereniging of opleiding. Een@Italic= blind date @broodnieuws= is dan een leuke manier ommensen te treffen die je anders niet zult ontmoeten."

Student Date werkt eenvoudig. Wie zin heeft om nu en dan met eenonbekende te stappen, schrijft zich in bij het bureau. Hij of zijwordt dan vanzelf regelmatig gebeld, wanneer Walch en Rietkerk een@Italic= date @Broodnieuws= voor iemand zoeken.Andersom kun je ook zelf opdracht geven om een afspraakje teregelen. Het duo selecteert uit hun bestand een geschiktekandidaat. Die wordt eerst gepolst of hij zin heeft. De student diede zoekopdracht geeft, wordt niet gebeld. Dat zou de spanningteniet doen, vindt Walch. "Het is echt een verrassing aan wie hijof zij wordt gekoppeld voor een avondje stappen." Regelt het bureaueen afspraakje, dan betaalt de opdrachtgever vijftien gulden.

Walch wijst erop dat haar bureau altijd naam en adres van haarcliënten checkt. De 'security check' leverde Student Date totdusver vijftig vrouwelijke studenten op: de helft van het bestand.Dat is veel, zegt Walch. "De meeste datingbureaus proberen vrouwente lokken met gratis inschrijving. Dat geeft aan hoe schaars zijzijn."

Vooralsnog is Student Date een puur Groningse aangelegenheid.Alle honderd klanten die zich sinds de oprichting in juli hebbenaangemeld, komen uit deze stad. Binnen een jaar moet Student Dateheel Nederland bestrijken.

HOP, MtW

Het aantal eerstejaars aan de Nederlandseuniversiteiten stijgt dit studiejaar waarschijnlijk opnieuw metongeveer 3,5 procent. De universiteit van Utrecht lijkt uit tekomen op een verlies van 0,3 procent.

Dat blijkt uit de laatste tussenstand van de Informatie BeheerGroep. Die hield tot afgelopen vrijdag [28/8] bij hoeveelaankomende eerstejaars zich aanmeldden voor een universitairestudie. Ook de hogescholen kunnen, volgens IBG-cijfers van een weekeerder, rekenen op groei, waarschijnlijk zo'n drie procent.

Met de cijfers moet voorzichtig omgesprongen worden. Pas alsiemand die zich heeft aangemeld ook echt is ingeschreven bij eenuniversiteit of hogeschool, telt hij als eerstejaars. De ervaringleert dat er tussen de laatste aanmeldingen en de definitieveinschrijvingscijfers nog flinke verschuivingen kunnen voordoen.

Die definitieve cijfers worden pas in december bekend. Als degroei in aanmeldingen zich inderdaad vertaalt in extrainschrijvingen, staan de universiteiten voor het tweedeachtereenvolgende jaar op winst. Na jaren van krimp groeiden deuniversiteiten vorig jaar voor het eerst weer, met ongeveer vierprocent.

Volgens de aanmeldingscijfers kan de Technische UniversiteitEindhoven de sterkste groei tegemoet zien: 10,4 procent. Ook Delftgroeit flink, met 7,4 procent. De derde technische universiteit,die van Twente, lijkt daar vooralsnog bij achter te blijven, meteen groei in aanmeldingen van slechts 0,4 procent.

Alleen Utrecht, Maastricht en Wageningen groeien volgens deIBG-cijfers niet. Voor Wageningen hebben zich zelfs 8,5 procentminder eerstejaars aangemeld. Dat daarmee niet alles gezegd is,blijkt uit de cijfers uit Maastricht. Bij de IBG hebben zich voordie universiteit 0,6 procent minder eerstejaars aangemeld. Maar inMaastricht zelf hebben zich op dit moment juist meer studentendaadwerkelijk ingeschreven dan vorig jaar om deze tijd.

HOP, HO

---

Winst/Verlies per universiteit

RUL......+ 1,4

RUG......+ 6,8

UU.......- 0,3

EUR......+ 8,9

TUD......+ 7,4

TUE......+ 10,4

UT.......+ 0,4

LUW......- 8,5

UM.......- 0,6

UvA......+ 6,6

VUA......+ 0,9

KUN......+ 3,3

KUB......+ 5,9

WO totaal...+ 3,6

HBO totaal...+ 3,0

HO totaal...+ 3,2

(IBG-cijfers over voltijdse studies van 28.08.97 vergeleken metdie van 29.08.97)

Gehoorvragenlijsten zijn daarvoor geschikter dan de momenteeldoor huisartsen veel gebruikte audiometer, concludeert Vincent vanSchaik, verbonden aan de vakgroep Huisartsgeneeskunde. De huisarts,die dinsdag acht september hoopt te promoveren op het proefschrift'Hearing disorders in the elderly: hearing questionnaires ingeneral practice', constateert dat vragenlijsten, anders dan deaudiometrie, niet alleen inzicht geven in de gehoorklachten van depatiënt. Zij geven ook inzicht in gevolgen daarvan voor hetdagelijks leven en bieden de huisarts de mogelijkheid om meergericht door te verwijzen voor nader onderzoek.

Duizenden studenten hebben ten onrechte geen 'Zalmsnip'gekregen, blijkt uit een onderzoek van studentenbond ISO. Dat moetalsnog, vindt de Tweede Kamer. Het kabinet bekijkt binnenkort ofgemeenten wel genoeg hun best hebben gedaan om aan kamerbewoners dehonderd gulden uit te keren, bedoeld als eenmalig 'extraatje' terverlichting van de lasten van minima. Naar aanleiding van hetISO-onderzoek heeft Kamerlid Rabbae (GroenLinks) vragen gesteld aanstaatssecretaris Vermeend van Financiën. Die zou het betreurenals studenten "volledig buiten beeld" bleven, maar hij wil eersteen evaluatierapport van zijn ministerie afwachten. Dan isduidelijk of gemeenten genoeg informatie over de Zalmsnip hebbengegeven.

---

Gele kaart CKI

De Inspectie voor het Hoger Onderwijs heeft meegedeeld dat zijpas volgend jaar een definitief oordeel zal vellen over dekwaliteit van de Utrechtse studierichting Cognitieve KunstmatigeIntelligentie. Vorig jaar kreeg CKI van minister Ritzen eenzogeheten gele kaart uitgereikt. Dit voorjaar was de Inspectie inUtrecht om te bezien in hoeverre de aanbevelingen van devisitatiecommissie waren opgevolgd. Dat zij haar oordeel een jaarheeft opgeschort, betekent volgens insiders dat de kwaliteit vanhet CKI-onderwijs de toets der kritiek op dit moment nog niet kandoorstaan.

---

Orb'n

Zelfs een TV-interview op de plaats des onheils heeft dr A.Orb'n, hoogleraar middeleeuws en humanistisch Latijn, zijn vermistediskettes niet kunnen terugbezorgen. Afgelopen juni raakte Orb'nernstig gedupeerd toen zijn koffer met belangrijkeonderzoeksresultaten op de Nachtegaalstraat van zijn fiets werdgegrist. De uitleg, het commentaar en de bronnen die hoorden bijteksten van Mariapreken uit de 8-ste eeuw gingen verloren. Deteksten zelf lagen al bij de drukker. Orb'n is onlangs opnieuw methet onderzoek begonnen.

---

Economen

De Katholieke Universiteit Brabant heeft verreweg de meesteproductieve economen in huis, Utrecht heeft kennelijk geenenkeleproductieve econoom. Dat blijkt uit de economen-Top 40 vanhet weekblad Intermediair. Die berust op het aantal publicaties dateen onderzoeker tussen 1993 en 1997 op zijn naam bracht. De scoreper publicatie hangt onder meer af van de 'impact' van hetbetrokken tijdschrijft. De Intermediair-lijst laat zich niet goedvergelijken met de Top 30 die het blad Economisch-StatistischeBerichten begin dit jaar publiceerde. Die lijst was gebaseerd ophet aantal malen dat iemand geciteerd was. Beide tijdschriftenwijzen wél dezelfde universiteiten aan als degenen die detop-economen in huis hebben: de Katholieke Universiteit Brabant ende Universiteit van Amsterdam.

De rechtsbescherming van gedetineerden in Nederlandsegevangenissen is aanzienlijk verbeterd door het optreden van denationale ombudsman. Met zijn uitspraken heeft hij zich deafgelopen tien jaar bewezen als een indringende rechtsbeschermer enals een waardevolle wachter van de democratie.

Volgens Brouwer heeft de ombudsman soms op het gênante afzichtbaar gemaakt welke lacunes er bestaan in de rechtsbeschermingvan gevangenen. Het meest schrijnend zijn in dat verband deparagrafen in het boek over vier gevangenen die als gevolg vanonzorgvuldig handelen van artsen en gevangenispersoneel zijnoverleden. Brouwer constateert tot haar tevredenheid dat deombudsman weliswaar geen formele bevoegdheden heeft, maar dat zijnharde uitspraken desondanks effect hebben gehad op de medischebehandeling van gevangenen. Door het Ministerie van Justitie isnaar aanleiding van de rapporten van de ombudsman zelfs een nieuweklachtenregeling voor gevangenen in het leven geroepen.

In haar boek steekt Brouwer niet onder stoelen of banken dat zijhet instituut 'Nationale ombudsman' in zijn algemeenheid een warmhart toedraagt. Al in de inleiding noemt zij de aanwezigheid vaneen onafhankelijke ombudsman een noodzakelijke voorwaarde voor eengezonde democratie. En ook in haar slotbeschouwing laat zij geenmisverstand bestaan over haar standpunt. "Zonder de ombudsman zoude rechtszekerheid van gedetineerden de afgelopen jaren op tal vanaspecten in het geding zijn geweest, en zou het detentieklimaat inmijn optiek op belangrijke fronten van minder humaniteit getuigen.De ombudsman heeft zich met andere woorden ook binnen deweggeborgen en ingesloten wereld van gedetineerden als eenindringende (rechts)beschermer en democratische wachter bewezen."(EH)

Prof. dr W. van Reijen is de Utrechts organisator van debijeenkomst. "Al ruim twee eeuwen geleden waarschuwde Georg WilhelmFriedrich Hegel voor de dreigende gevaren van het met behulp vanbeelden eenzijdig appelleren aan emoties. In zijn visie dreigde dekunst op die manier al te gemakkelijk voor het karretje vantotalitaire denkbeelden te worden gespannen.

"Je ziet dat inzicht deze eeuw terug in de manier waaroppolitici hun kiezers benaderen. Terwijl linkse politici vooralvertrouwen op de inhoud van programma's en op het gebruik vanargumenten, maken rechtse partijen meer en meer gebruik van beeldenom hun propaganda kracht bij te zetten. Met name onder invloed vande televisie lijkt het politieke bedrijf bij tijd en wijle teverworden tot een mediashow, waarin niet de boodschap maar deverpakking bepaalt wie de gunst van de kiezer zal krijgen."(EH)

Krappe arbeidsmarkt verleidt werkgevers tot vroegwerven.

De zes krijgen van Fortis een beurs van 850 gulden per maand,plus de kosten van studieboeken, collegegeld en dergelijke. In ruildaarvoor gaan ze een dag per week naar Fortis in Utrecht. Wonen zeniet in de buurt, dan krijgen ze zelfs een reis- ofverhuiskostenvergoeding.

Het concern zegt met nadruk dat de zes na hun afstuderen nietbij Fortis hoeven te werken. "We doen dit uit maatschappelijkebetrokkenheid", zegt een woordvoerder. Maar in hetpromotiemateriaal voor de beurs wordt wel goed duidelijk gemaaktdat een baan bij Fortis een lokkend perspectief is.

De kandidaten voor de Fortis-beurs moesten een vwo-diploma metexacte vakken op zak hebben met een gemiddeld eindcijfer van 7,5 ofhoger. Ze zijn vervolgens in drie rondes geselecteerd. De zesmoeten tijdens hun studie per jaar minstens de helft van destudiepunten halen om hun beurs te houden. Maar slagen ze daar nietin, dan hoeven ze het geld dat ze al ontvangen hebben niet terug tebetalen.

Voor zover bekend is Fortis het eerste Nederlandse concern dathoger personeel al op de middelbare school werft. Met name aanhogescholen komt het al wel voor dat bedrijven personeel wervenonder derdejaars studenten.

Het nieuwe initiatief van Fortis in de slag om de hoogopgeleiden wordt niet overal even enthousiast ontvangen. Zo wijstFenit, de werkgeversvereniging van de informatica-branche, erop dathet Fortis-plan de schaarste niet oplost. "Door met geld te smijtenwordt de vijver van IT'ers niet groter." Het algemenewerkgeversverbond VNO-NCW vindt dat niet het bedrijfsleven, maar deoverheid moet zorgen voor voldoende hoog opgeleiden.

HOP, HO

[bijschrift bij een foto]

---

Groningse ontgroeningsmaatregel nietuitzonderlijk.

Geen druppel alcohol meer voor de kandidaatleden van Vindicatatque Polit. Het Groningse corps heeft lering getrokken uit dedood, vorig jaar, van Reinout Pfeiffer, die in korte tijd een literjenever opdronk. Dat is mooi, maar de maatregel is niet erguitzonderlijk. Bij de meeste studentenverenigingen blijkt de drankal eerder helemaal of gedeeltelijk in de ban te zijngedaan.

Op het Utrechtse Janskerkhof is een gelegenheidsbar geplaatst.Er hangt een handjevol leden van het Utrechts Studenten Corps (USC)bij, biertje in de hand. Hoe staan zij tegenover het alcoholverbodvoor aspirant-corpsleden in Groningen? De vraag roept schichtigeblikken op. "Vraag maar aan één van de bestuursleden."Hebben zij er zelf niks over te zeggen? "Geen behoefte aan."

Joris Oster van USC verklaart waarom de studenten zoterughoudend reageren. "We hebben geen zin meer in negatievepubliciteit. Wat in Groningen is gebeurd, is een exces. Dat is nietrepresentatief voor wat er binnen de verenigingen gebeurt." Zelf ishij vier jaar geleden ontgroend. Toen kwam er, naar zijn zeggen, algeen druppel jenever of iets dergelijks aan te pas. "Sterke drankspeelde helemaal geen rol."

Tegenwoordig is sterke drank uit den boze. Aspirantleden van hetUtrechtse corps mogen alleen nog bier nuttigen. "Een biertjedrinken hoort bij de gezelligheid die wij in deze verenigingkennen. Wij vinden het onnodig om dat af te schaffen", aldus Oster.Op drankmisbruik wordt "zeer, zeer streng" gelet. Als eennieuweling zich er schuldig aan maakt, betekent dat niet dat hijhet lidmaatschap op zijn buik kan schrijven. Wel kan hij eenvermanend praatje verwachten.

Bij Vindicat in Groningen gaan ze verder. Zelfs een biertje istaboe in de ontgroeningsperiode. Niet alleen door de dood vanPfeiffer. Er gebeurde vorig jaar nog een ernstig ongeluk: eenkandidaatlid viel dronken in slaap en werd overreden doorouderejaars. Wie nu nog betrapt wordt op het geven van drank aannieuwkomers, hangt schorsing boven het hoofd.

Volgens de Landelijk Kamer van Verenigingen (LKvV), deoverkoepelende organisatie, blijkt uit een eigen onderzoek dattachtig procent van de corpora inmiddels een geheel of gedeeltelijkalcoholverbod voor aspirant-leden heeft ingesteld. Bij Minderva inLeiden is het alcoholverbod al langer van kracht maar nu ookofficieel zwart-op witgezet, en ook het Amsterdamse Corps gaat nietverder dan het serveren van een alcoholvrij biertje.

Bij Unitas in Utrecht mogen de eerstejaars rond etenstijd eenbiertje 'mèt' bestellen. Rector van de senaat Renzo Huysmanswil er naar aanleiding van vorig jaar echter nòg strenger opletten dat ouderejaars geen alcohol opdringen. "Dan worden zeabsoluut geschorst." Dat de nieuwe leden het na de introductiealsnog op een zuipen zetten, denkt hij niet. "We zitten met z'nallen in één gebouw, dus dat heb je meteen in degaten."

HOP, IdV