Alternatieve acties tegen bezuinigingen hoger onderwijs

16.00 Moreelsepark

De demonstratie is ten einde. Alle betogers zijn weer terug in het Moreelsepark. De mars is rustig verlopen terwijl er verschillende groeperingen met verschillende belangen meededen. De demonstranten spreken met elkaar af om elkaar weer te zien op 25 november op het Malieveld in Den Haag. Die demonstratie wordt georganiseerd door verschillende onderwijsvakbonden.

Hoeveel mensen er precies meededen, is moeilijk te zeggen. Op een gegeven moment stond de hele Lange Nieuwstraat vol terwijl het staartje van de stoet nog in de Zadelstraat stond. De mars ging ook in slakkentempo. Halverwege de mars sloten zich nog mensen aan. DUB gokte op 3000, maar anderen zeggen dat het er veel meer waren.

In de appgroep van de studenten heerst tevredenheid. Ze hebben bewezen dat je zij-aan-zij met mensen met een andere boodschap vreedzaam met duizenden kan demonstreren. De burgemeester heeft wat uit te leggen, zegt een deelnemer aan de appgroep.

15.25 uur: Verschillende leuzen tijdens protestmars 'Klassenstrijd', 'free Palestine', en 'studeren is een recht'

Er worden in deze protestmars verschillende leuzen geroepen. Vooraan in de stoet van zo'n 3000 mensen overheersen leuzen over Palestina, achterin gaat het nog over studeren en klassenverschil. De sfeer is rustig en vreedzaam. 

15.00 uur. Via de Dom

Na enkele toespraken in het Moreelsepark begeven de demonstranten zich even na 14 uur naar de Domtoren. Het gaat met name om studenten hoewel er ook docenten meelopen. De mars is verboden maar de politie zegt deze niet te verhinderen. Ze roepen: 'vecht, vecht vecht, studeren is een recht'. De straten raakten verstopt. De stoet loopt onder de Dom door naar de Lange Nieuwstraat. Er lopen ook pro-Palestinademonstranten mee. Dit omdat het geld dat wordt wegbezuinigd bij onderwijs naar defensie gaat, zeggen ze. Defensie koopt er wapens voor die naar Israël gaan.

Ook leden van de Universiteitsraad lopen mee in de stoet. Onderweg komt een bewoner naar buiten om de studenten een krantenknipsel te laten zien van een studentenprotest in 1966 waar hij aan had meegedaan.

14.30 In de binnenstad

14.30 Ondertussen op het Utrecht Science Park

Voor het Bestuursgebouw op het Utrecht Science Park komen werknemers van de UU bijeen nadat ze samen in het Langeveldgebouw naar de livestream hebben gekeken. Ze hebben deze ochtend nog borden gemaakt die ze bij de volgende demonstratie op 25 november op het Malieveld in Den Haag zullen meenemen. Of ze nu onderzoeker, universitair docent of junior docent zijn, ze zijn allemaal boos over de bezuinigingen. Toenemende werkdruk en het gevaar op baanverlies. Maar zo zegt een UD, het is ook een bezuiniging op het kritische geluid.

Ook bij het Minnaertgebouw verrzamelen werknemers van de Bèta- en Geofaculteit na het zien van de livestream.

FNV woest over handelen burgemeester

Vabkond FNV snapt er niets van dat burgemeester Dijksma de studentendemonstratie van vanmiddag in het Moreelsepark niet heeft verboden. Dijksma zette de vakbonden gisteren “het mes op de keel” en dwong ze “de facto” demonstratie tegen de bezuinigingen in het hoger onderwijs af te blazen, zo schrijft FNV in een persbericht. “Dat er nu toch ruimte voor een demonstratie blijkt te zijn is niet uit te leggen. (…) Door dit zwalkende beleid weten onze leden niet waar ze aan toe zijn.”

14.15 uur in de Tweede Kamer

In de gemeenteraad wordt gevraagd om nadere uitleg over negatief advies

In een kamer in de Tweede Kamer werden verschillende toespraken gehouden door de mensen die eigenlijk op het podium op het Domplein zouden spreken. Partijen uit de Tweede Kamer die zich ook uitspreken tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs boden daarom ruimte aan de organisatoren van de demonstratie om hun toespraak daar te houden. Via een livestream kon iedereen meekijken. 

Minister Bruins was uitgenodigd, maar is niet bij de bijeenkomst aanwezig. Hij heeft de afgelopen maanden herhaaldelijk gezegd dat de bezuinigingen hem ook “pijn” doen, maar dat vindt AOb-voorzitter Thijs Roovers niet geloofwaardig. Hij spreekt hem via de livestream toe: “Als u het echt meent, treed dan af. U huilt krokodillentranen, terwijl u de man met de sloopkogel bent.”

De Algemene Onderwijsvakbond (AOb), WOinActie, de Landelijke studentenvakbond (LSVb), Vereniging van Hogescholen en Universiteiten van Nederland kregen tijd om de Kamerleden toe te spreken. De sprekers waren allemaal boos op het besluit van de burgemeester van Utrecht omdat zij zonder nader te verklaren waar de dreiging nu precies vandaan zou zijn gekomen, de demonstratie wilde verbieden. Volgens Rovers schreeuwt onze maatschappij om goed opgeleide mensen, waaronder onderzoekers, leraren en verpleegkundigen. De enorme verhoging van het collegegeld en de langstudeerboete jagen studenten "de stuipen op het lijf". 

Ingrid Robeyns van WOinActie, en tevens hoogleraar ethiek aan de Universiteit Utrecht, heeft geen goed woord over het afbreken van de demonstratie. "We hadden met duizenden op het Domplein moeten staan. Het is zeer zorgwekkend dat dit niet door mocht gaan en het laatste woord is er nog niet over gezegd." Maurice Limmen van de Vereniging van Hogescholen wil zich "sterk maken tegen de plannen van het kabinet". "Ik begrijp heel goed dat studenten toch de straat op gaan." De langstudeerboete richt volgens Limmen een ravage aan onder studenten. 

Aan het eind van de bijeenkomst in de Tweede Kamer komen ineens knalrode banners en protestborden tevoorschijn: ‘Kabinet sloopt hoger onderwijs’. “Dit is geen demonstratie”, had Tweede Kamerlid en gastheer Jan Paternotte van D66 vooraf nog gezegd, “want demonstreren mag niet in de Tweede Kamer.”

Door de aanwezigen het protestlied gezongen dat speciaal voor vandaag was geschreven op de melodie van het Italiaanse protestnummer Bella ciao. De tekst daarvan is:

Minister Bruins
Vertel geen sprookjes
Zeg maar dag, zeg maar dag, zeg maar dag, dag, dag
Tegen duizend en 1 docenten
Want je geeft ze hun ontslag

Zie je die leraar
Die specialisten?
Zeg maar dag, zeg maar dag, zeg maar dag, dag, dag
Want zij pakken nu hun koffers
Vaarwel kennis, zeg maar dag.

Wie niet wil zaaien
Zal straks niet oogsten
Zeg maar dag, zeg maar dag, zeg maar dag, dag, dag
Tegen welvaart en innovatie
De toekomst wordt een hard gelag

Dus beste Eppo
Stop nu met slopen
Zeg maar dag, zeg maar dag, zeg maar dag, dag, dag
De schade is Eppocalyptisch
Helder in een oogopslag

Denk beter na over de toekomst

Zes gemeenteraadspartijen zeggen in een verklaring geschrokken te zijn van het feit dat demonstratie niet door kon gaan. PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, Student en Starter, Volt en EenUtrecht betreuren de gang van zaken, en wijzen op het belang van het demonstratierecht. “Dat leidt tot zorgen en veel vragen”, aldus de partijen. Tegelijkertijd willen ze niet te snel oordelen. “We wachten nu eerst op verdere uitleg vanuit het gemeentebestuur.”

13.50 uur Ondertussen in het Moreelsepark in Utrecht

In het Moreelsepark hebben zich inmiddels zo’n 2000 mensen verzameld. Er zijn toespraken van leden van verschillende organisaties, zoals van de jongerenorganisatie Rood, de LSVb en Nijmeegse studentenbond Akku en iemand van het FNV ledenparlement.  Ze staan er om twee redenen: de bezuinigingen op het hoger onderwijs en voor het recht om te demonstreren. 

Oud-LSVb’er en lid van de FNV-groep Palestina Linda Huistra vertelt dat ze eerstegeneratiestudent is en de bezuinigingen vindt ze “kut”. De socialisten georganiseerd in Rood zeggen dat de studentenstrijd een klassenstrijd is. “Ik wil niet gewelddadig zijn, maar bezet de straten."

De voorman van de LSVb Abdelkader Karbache zegt dat het collegegeld niet omhoog mag in plaats van het invoeren van de langstudeerboete van 3000 euro. Hij staat voor eerlijk en rechtvaardig beleid voor studenten. “Zij zijn het geweten van het land."

De vertegenwoordiger van het FNV ledenpanel begint met één woord: Sorry. Hij is blij dat andere organisaties gezorgd hebben dat de demonstratie door is gegaan.

Regelmatig klinkt de leus: 'Vecht, vecht, vecht. Studeren is een recht.

13.30 uur: In het rechtenpand aan Achter de Sint Pieter 200

Bij Rechtsgeleerdheid wordt in de Alex Brenninkmeijerzaal gezamenlijk naar de livestream gekeken.

13.15 Ondertussen in de Tweede Kamer

Hoogleraar Ingrid Robeyns is in de Tweede Kamer en maakt zich op voor haar toespraak dat via deze livestream is te volgen. Dit is de alternatieve demonstratie van vakbonden FNV en AOb tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs nadat zij op advies van de veiligheidsdriehoek van Utrecht de grote demonstratie hadden afgeblazen omdat pro-Palestinademonstranten meldden dat ze geweld niet uit de weg zouden gaan. De stream begint om half twee.

13.15 uur: Ondertussen in het Johanna Huddiggebouw

Bij Rechtsgeleerdheid in het Johanna Huddiggebouw is er de mogelijkheid om in gesprek te gaan, voordat samen naar de livestream wordt gekeken. Bald de Vries leidt het gesprek. De juristen zijn aangeslagen door de beslissing van de burgemeester. Er wordt frustratie geuit en er worden vraagtekens gezet bij de beveiliging van de politie en de proportionaliteit van de beslissing om de demonstratie af te blazen. Het gebrek aan informatie van de gemeente over geweldsdreiging van activisten voor Palestina maakt het lastig om begrip daarvoor te hebben. Volgens Bald de Vries hebben gemeenteraadsleden aan burgemeester Sharon Dijksma gevraagd om te verduidelijken waarom de demonstratie niet door kan gaan. Er wordt in het pand aan ASP 200 opgeroepen om verenigd te blijven. Het afbreken van de demonstratie mag geen reden zijn om de universitaire gemeenschap te verdelen.

13.19 uur Protesten in meerdere steden

In verschillende steden vinden vandaag lokale protestacties plaats. In Leiden werd het actielied Eppo Ciao massaal gezongen. Zie hier een blog van de Leidse universiteit. 

12.54 uur: Ook UU roept op om niet te gaan demonstreren

In een bericht op de UU-website vraagt het universiteitsbestuur studenten en medewerkers “nadrukkelijk” om geen gehoor te geven aan oproepen om vanmiddag toch te gaan demonstreren. Dit “om ieders veiligheid te waarborgen”.

In het bericht spreekt het CvB zijn teleurstelling uit over het afblazen van de demonstratie door de burgemeester. De bestuursleden “vinden het vreselijk voor de vele studenten en collega’s die klaar stonden om te protesteren tegen de ingrijpende bezuinigingen”.

De UU zal zich blijven inzetten om de bezuinigingen een halt toe te roepen, zo stelt het UU-bestuur.

12 uur: In de UB Binnenstad

Ook in de UB Binnenstad worden spandoeken en protestborden gemaakt. Net als op vele andere locaties van de UU. Dit spandoek is een protest tegen de sluiting van de talenopleidingen Duits, Frans en Italiaans.

9 uur: Opleiding Keltisch start dag met mini-college en protestborden maken 

De met opheffing bedreigde bachelor Keltische Talen & Cultuur had om 9 uur een bijeenkomst voor hun studenten en docenten. Er werd een mini-college over protesten in middeleeuws Ierland gegeven en studenten konden er protestborden maken. 

Er is nog veel onduidelijkheid over de dag. “We gaan zien hoe vandaag gaat lopen”, zegt docent Lars Nooij. “De protestborden hebben we nog steeds nodig, misschien sneller dan verwacht.” Studenten en docenten zijn teleurgesteld dat de demonstratie niet doorgaat. 

“Het greep mij erg aan”, zegt universitair docent Nike Stam. “Je leeft er met een grote groep al lange tijd naartoe. De demonstratie zou ongekend worden. Wetenschappers zijn soms terughoudend om te gaan, maar dat was deze keer niet zo. Dat het een dag van te voren wordt afgelast, is heel teleurstellend.” 

Asterix, de studievereniging van Keltisch, heeft woensdag in een statement op Instagram laten weten niet deel te gaan nemen aan de demonstratie vanmiddag in het Moreelsepark en Domplein. “Dat sommige studentenunies toch hebben besloten om te gaan protesteren, verandert voor ons niet de zaak, aangezien de burgemeester, universiteit en organisaties die de demonstratie hebben georganiseerd, de protestactie hebben afgezegd.”   

Na de bijeenkomst is er een lunch met studenten en docenten van de andere talenstudies, die dreigen te stoppen. De lezingen in de Tweede Kamer zullen er gestreamd worden. 

Behalve Keltisch wil Geesteswetenschappen stoppen met Italiaans, Duits, Frans, Religiewetenschappen en Islam & Arabisch.

Wat gisteravond en vannacht is besloten:

Demonstratie studenten
Nadat gisteren de onderwijsvakbonden op advies van de veiligheidsdriehoek van Utrecht de demonstratie tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs hebben afgeblazen, hebben verschillende studentenvakbonden en de socialistische jongerenorganisatie Rood besloten de demonstratie toch door te laten gaan. 

De studenten houden het originele schema aan. Om 13 uur wordt verzameld in het Moreelsepark en daarna vertrekt de groep naar het Domplein. De demonstatie is nu niet alleen tegen de bezuinigingen van het miljard op het hoger onderwijs, maar ook tegen het criminaliseren van demonstraties en bescherming van het demonstratierecht, aldus het persbericht van Vidius, het Amsterdamse Asva, SRVU, Akku, Stuur, LSVb em de CJB.

De aangekondigde grote demonstratie waar duizenden mensen op af leken te komen, werd afgelast op  aandringen van burgemeester Sharon Dijksma van Utrecht. Als de vakbonden het advies niet hadden opgevolgd, had de burgemeester de demonstratie verboden. Er waren aanwijzingen dat pro-Palestinademonstranten zouden komen die geweld niet zouden schuwen. Ze laat nu via haar woordvoerder weten dat de demonstratie niet verboden is, maar roept demonstranten op om weg te blijven. “We maken onze grote zorgen over he sentiment dat kan ontstaan als groepen vandaag toch komen demonstreren. We roepen iedereen op de rust te bewaren en zullen (spontane) acties per geval beoordelen.”

Alternatief van vakbonden AOb en FNV voor vandaag: protest in de Tweede Kamer
De vakbonden organiseren vandaag een alternatief voor wat misschien wel de grootste demonstratie van het hoger onderwijs werd genoemd. De toespraken van de sprekers die op het Domplein gehouden zouden worden, worden nu opgelezen in het gebouw van de Tweede Kamer. Deze kunnen via een livestream gevolgd worden op verschillende plekken binnen de Universiteit Utrecht zoals in de grote collegezaal op de begane grond aan Drift 13, aan de Kromme Nieuwegracht 0.06 en in het pand van Muntstraat 2A. Ook is de livestream te volgens op het Utrecht Science Park onder meer in het Langeveldgebouw in de voormalige kantine. Er wordt nog naar meer zalen gezocht om de livestream te tonen.

In het rood
Verschillende studenten en werknemers zin vandaag gekleed in het rood. Rood is de kleur van het vilten vierkantje dat WOinActie in Nederland heeft ingevoerd als teken van protest tegen de onderfinanciering van het hoger onderwijs. In een appgroep wordt gemeld dat deze gepaard kan gaan met de slogan REDucatie.

Bijwonen van de gemeenteraadsvergadering van Utrecht
In verschillende appgroepen is opgeroepen om de gemeenteraadsvergadering van Utrecht bij te wonen vandaag. De vergadering is begonnen om rond 10 uur en duurt tot 14.15 uur. Geadviseerd wordt om dan ook rode kleding te dragen.

Nieuwe demonstratie in de planning
De onderwijsbonden AOb en FNV zijn bezig een nieuwe demonstratie te organiseren voor 25 november, de dag dat de onderwijsbegroting in de Tweede Kamer wordt behandeld. Deze demonstratie zou dan in Den Haag plaatsvinden.