Bètawetenschappen gestopt met standaard functiecontract voor promovendus

Universiteitsraadsleden, vakbondsvertegenwoordigers en promovendi hekelden dit voorjaar de werkwijze van de faculteit Bètawetenschappen. Nieuwe promovendi kregen in veel gevallen een functiecontract als standaardoptie voorgelegd. Daarbij bleef vaak onduidelijk of de voorlichting over de voor- en nadelen afdoende was geweest.

Ook was er het verwijt dat de nieuwe contractvorm vooral gebruikt werd om de stuwmeren aan vakantiedagen weg te werken. De faculteit is verplicht voor de vrije dagen van medewerkers reserveringen aan te houden, maar ontkent dat dit een rol heeft gespeeld bij de introductie van de functiecontracten.

Risico’s
Bij een functiecontract maken medewerkers jaarlijks afspraken met hun leidinggevenden over  hun taken en welke resultaten er van hen verwacht worden. Voor het overige krijgen ze de ruimte om zelf te beslissen op welke manier en wanneer ze hun werk willen doen. Vakantiedagen worden niet geregistreerd. Sinds 2017 kunnen ondersteunende medewerkers in schaal 11 of hoger en alle wetenschappers aan de UU kiezen voor zo’n contract.

Dat werkt bij heel veel medewerkers goed, maar zeker voor promovendi kleven er risico’s aan, merkten critici op in een DUB-artikel van juni dit jaar, Door de afhankelijkheidsrelatie met een supervisor krijgt een promovendus mogelijk niet de ruimte om echt zelf te besluiten over vrije dagen. Bovendien nemen promovendi vanuit eigen motivatie of door druk van anderen mogelijk te weinig vakantie.

Vooral bij Scheikunde tekenden veel promovendi standaard een functiecontract. Van de 66 bètapromovendi die dit voorjaar zo’n contract hadden, werkten er 58 bij dat departement.

Neutrale keuze
Kort voor de zomer besloot de faculteit Bètawetenschappen dat het functiecontract niet meer als standaardoptie mag worden aangeboden aan promovendi. Volgens directeur Klaas Druijf wil de faculteit niet langer één groep medewerkers anders behandelen dan andere medewerkers.

Bovendien is na gesprekken met promovendi en bestudering van de effecten gebleken dat beoogde doelen als minder regeldruk en meer individuele vrijheid niet werden behaald. Druijf: “Ook bleek dat niet alle leidinggevenden geëigend met de contracten omgingen.”

Promovendi van de faculteit Bètawetenschappen krijgen sinds deze zomer weer een neutrale keuze voorgelegd tussen een regulier contract en een functiecontract. Het effect daarvan is merkbaar: het aantal functiecontracten is met meer dan tweederde afgenomen.

U-raadslid Romy Riemersma van de Utrechtse Promovendi Partij reageert opgetogen over het besluit “Dit is precies wat onze partij en het Utrechtse promovendi-overleg als mogelijke oplossing zagen. Wij zijn tevreden.”

Geheel verbieden
Tijdens een vergadering van het Lokaal Overleg (LO) waar vakbonden praten met het Utrechtse universiteitsbestuur stond in oktober een evaluatie van de invoering van de functiecontracten aan de UU sinds 2017 op het programma.

De vergaderstukken zijn niet openbaar. In grote lijnen zou de evaluatie uitwijzen dat veel medewerkers tevreden zijn over de functiecontracten, maar dat er zorgen zijn over de vrijwilligheid waarmee medewerkers een functiecontract aangaan.

In het LO werd ook gesproken over de optie om het aanbieden van functiecontracten aan jonge wetenschappers die nog niet in salarisschaal 11 zitten in het geheel onmogelijk te maken. Het blijkt echter niet toegestaan om afspraken die in de landelijke cao zijn vastgelegd op lokaal UU-niveau te wijzigen.

Mogelijk komt het onderwerp bij komende cao-onderhandelingen op tafel te liggen. Daarbij moet worden dan worden meegewogen dat de gewenste verandering ook kan worden geïnterpreteerd als een verslechtering van de arbeidsvoorwaarden. Een groep medewerkers wordt immers de mogelijkheid worden ontnomen om voor een functiecontract te kiezen.

Sterke voorkeur
Wel spraken de lokale Utrechtse vakbondsvertegenwoordigers en het UU-bestuur af te onderzoeken op welke wijze duidelijk kan worden gemaakt dat zowel werknemersorganisaties als werkgever er een sterke voorkeur voor hebben om ook bij het wetenschappelijk personeel alleen medewerkers van schaal 11 een functiecontract aan te bieden.

Woordvoerder van de vakbonden in het Lokaal Overleg van de UU Paul ter Veld is zeer te spreken over de uitkomst: “Het belangrijkste is dat Utrechtse promovendi niet meer het slachtoffer kunnen worden van beleid van faculteiten dat er alleen maar op is gericht om van al die vakantiedagen van hun medewerkers af te komen.”