Gedragscode voor studentenorganisaties wordt definitief een handreiking

Meer dan een jaar hebben de Utrechtse universiteit en hogeschool geprobeerd een gedragscode op te stellen. De code moest ondertekend worden door alle studentenorganisaties die (financiële) ondersteuning krijgen van de universiteit of hogeschool. Met deze code zouden de verenigingen zich binden aan afspraken over normen en waarden binnen de universitaire en hogeschool gemeenschap. Aanleiding waren incidenten in 2017 en 2018 met studie- en studentenverenigingen. In juni 2019 werd de laatste versie van die code zowel door de Universiteitsraad als door de Hogeschoolraad verworpen.

De universiteit en hogeschool kwamen tot de conclusie dat er over de inhoud van de normen weinig discussie was, maar dat er geen draagvlak blijkt te zijn voor een bindende gedragscode. Daarom komt het bestuur nu met een document waarin regels staan die niet bindend zijn en die ook niet ondertekend hoeven te worden. In de brief staat: “De handreiking is bedoeld als hulpmiddel voor studentenorganisaties bij de bewustwording van hun rol binnen de Utrechtse studentengemeenschap waar veiligheid en respect voor elkaar een belangrijke rol spelen.” Ook hoopt het bestuur dat binnen verenigingen ‘het gesprek wordt gevoerd over de eigen mores en tradities in het licht van de huidige maatschappij’.

Bij een bespreking in de Universiteitsraad benadrukte rector Henk Kummeling dat de handreiking niet ondertekend hoeft te worden en dat er dus geen sancties aan verbonden zijn bij overtreding daarvan. “Dat neemt niet weg dat het universiteitsbestuur wel sancties kan opleggen wanneer een vereniging in opspraak komt door activiteiten die tegen de normen van de universiteit ingaan.”

De handreiking gaat onder meer over het voorkomen van ongewenst gedrag, discriminatie, vernedering en overmatig alcohol gebruik. “De leden zijn zich ervan bewust dat het handelen van de leden van de studentenorganisatie mogelijk een brede uitstraling kan hebben en tolereert dan ook geen discrimineren, beledigende en bedreigende uitlatingen en gedragingen van de leden. Gebeurt dit wel, dan dienen er passende maatregelen genomen te worden.” Ook staat erin dat de universiteit bij (potentiële) ingelicht wordt.

Hoewel de gedragsrichtlijnen niet dwingend zijn, vertelde de rector dat verschillende verenigingen de handreiking wel als gedragscode beschouwen. Bij een aantal faculteiten, zoals Geo en FSW, bestond er namelijk al een convenant. Deze faculteiten hebben daarvoor het initiatief genomen en samen met de verenigingen van de handreiking een afspraak gemaakt die is ondertekend. Veel studieverenigingen moeten al jaarlijks een afspraak ondertekenen over het gebruik van de universitaire ruimtes. Daar is deze handreiking nu toegevoegd. 

Dat is bijvoorbeeld gebeurd bij Geowetenschappen. Daar was al een convenant tussen de faculteit en de verenigingen, ontstaan na een affaire in 2018 waarbij bij de vereniging van Aardwetenschappen tijdelijk sancties kreeg opgelegd. Nu heeft de decaan de verenigingen in september de handreiking aangeboden en de mogelijkheid geboden deze te ondertekenen. “Wij hebben dat inderdaad gedaan. De tekst die hierin staat onderschrijven wij helemaal en wij vinden het ook goed om daar binnen de vereniging aandacht voor te vragen”, vertelt Jippe van Broekhoven, voorzitter van de Utrechtse Aardwetenschappen Vereniging (UAV).

Ook bij Bèta hebben de verenigingen een soortgelijk document ondertekend. Ze noemen het 'huisregels studeiverenigingen'. Bij andere faculteiten, zoals Geesteswetenschappen, Rebo, Diergeneeskunde en Geneeskunde loopt de discussie over een mogelijke ondertekening van de nieuwe handreiking nog. Het zal in ieder geval ook met de faculteitsraden besproken worden.

De handreiking staat los van de al bestaande afspraken over de kennismakingstijd. Die afspraken worden wel ondertekend door de Utrechtse studentenverenigingen.