Hoogleraar roept op tot ‘slow academia’

Na een sabbatical van een klein half jaar met veel tijd voor familie, lezen en wandelen, voelde Albert Meijer zich afgelopen augustus “goed, energiek en in balans”. 

Dat was snel voorbij toen hij deels door zijn eigen enthousiasme, maar vooral door de alsmaar doordraaiende machinerie van een universiteit, weer werd opgeslokt door de normale gang van zaken: e-mails beantwoorden, vergaderingen voorbereiden, scripties nakijken, papers reviewen et cetera, et cetera. 

“Het voelde als een schok toen ik weer op de trein van het werken was gesprongen”, schrijft Meijer in een LinkedIn-post. “Is dit werkelijk hoe we willen dat het academische leven is?”, vraagt de hoogleraar Publieke Innovatie zich af. Met de oproep ‘Let’s create a slow academia’, sluit hij zijn Engelstalige post af.

Zijn boodschap is inmiddels bijna duizend keer geliket en bijna dertig keer gerepost. En er kwamen een kleine honderd instemmende commentaren. Meijer: “Blijkbaar hebben veel mensen behoefte om te delen dat ze zich niet prettig voelen in de dominante cultuur van steeds meer, meer en meer doen.”

Hart onder de riem
De hoogleraar zegt zich ervan bewust te zijn dat hij zeker niet de eerste en enige is die zich zorgen maakt over de hoge werkdruk en de gevolgen daarvan. Hij zegt vooral junior-onderzoekers die het gevoel hebben op allerlei fronten - onderzoek, onderwijs, impact, samenwerken – te moeten uitblinken een hart onder de riem te willen steken. “De grote druk die zij ervaren, wordt ook door senioren als ikzelf ervaren.” 

Het viel Meijer op dat in de reacties uiteenlopende zorgen naar voren kwamen. “Sommigen leggen de nadruk op wat je zelf direct persoonlijk kunt doen. Anderen benadrukken meer de manier waarop we op de universiteit onze werkprocessen hebben ingericht. Weer anderen vinden dat we niet alleen moeten werken aan de duurzaamheid van de wereld maar ook de duurzaamheid van ons eigen werk. En tenslotte was er een reactie die het geheel meer plaatste in de snelheid en druk van de kapitalistische samenleving waarin ‘performance’ en ‘impact’ wordt gevraagd van universiteiten.”

Maar het is niet zijn doel om een nieuw project te starten, of iets dergelijks. “Dan wordt de druk alleen maar groter.” Hij hoopt vooral dat de gedachte van ‘slow academia’ bestuurders (“waaronder ook ikzelf”) tot nadenken aanzet en hen laat reflecteren op hun eigen manier van leiding geven en hun eigen verwachtingen. “We moeten zorgen dat de academie voor onszelf maar ook vooral voor jonge onderzoekers een waardevolle plek blijft om te werken.” 

Meijer: “Het mooie van de term ‘slow academia’ is dat dit niet alleen schetst wat we niet willen – minder werkdruk – maar vooral ook wat we wel willen – diepgang en vertraging.”

Foto: Ivar Pel