Maar twee partijen bij verkiezingen U-raad; vrees voor lage opkomst
UUinActie op campagne in 2019. Foto DUB
De keuze is dit jaar dus allesbehalve reuze. Utrechtse studenten kunnen van 16 mei tot en met 18 mei stemmen op óf Lijst Vuur of de Partij voor de Utrechtse Student (PvdUS). Juist de twee partijen die zich af en toe manifesteerden in de raad met afwijkende opvattingen, vallen af.
Veel van de huidige raadsleden van de Universiteitsraad (U-raad) vrezen dat met het wegvallen van De Vrije Student en UUinActie de opkomst bij de verkiezingen nog lager wordt dan die van vorig jaar. Toen nam slechts 18,7 procent van de studenten de moeite om online te stemmen. Al voor de coronatijd was er sprake van een dalende trend in de opkomst.
Geringe animo
Volgens Gijs Markwat, raadslid van De Vrije Student, heeft zijn partij er alles aan gedaan om een representatieve lijst op te stellen, maar was de animo van studenten te gering.
Of dit nu het einde van de Utrechtse tak van De Vrije Student is – in Groningen en Amsterdam is de partij nog wel verkiesbaar – weet de student Geschiedenis nog niet. In Utrecht staat er dit jaar nog wel één kandidaat namens de partij op een lijst voor de faculteitsraad van Geesteswetenschappen.
“Maar het gaat niet goed met de medezeggenschap, dat is duidelijk”, concludeert Markwat.
Ook Sifra Meijers, raadslid van UUinActie, laat weten “het simpelweg niet voor elkaar te krijgen om opvolgers te vinden voor aankomend jaar”. Namens UUinActie zitten er volgend jaar nog wel twee personeelsleden in de raad, maar dus geen studenten.
Meijers durft nog niet te zeggen of de studententak van de partij nu ophoudt te bestaan. “We hebben het gevoel dat we met onze activistische aanpak veel van onze doelen hebben bereikt. Thema’s als werkdruk en sociale veiligheid staan nu hoog op de agenda van de UU. Aan de andere kant is er natuurlijk nog een hoop werk aan de winkel.”
Effect van coronacrisis
Gijs Markwat van De Vrije Student heeft geen pasklaar antwoord op de vraag waarom studenten geen belangstelling tonen. “Tja, waarom komen studenten niet meer naar college? Waarom vullen ze geen cursusevaluaties in? Het past een beetje in die tendens, denk ik.”
Het raadslid denkt dat de coronacrisis heeft bijgedragen aan die lage betrokkenheid van studenten bij de universiteit. Daarnaast is het imago van het raadswerk in de afgelopen coronajaren niet verbeterd.
In de afgelopen weken hoorde Markwat van veel studenten dat ze liever op uitwisseling naar het buitenland gaan of bestuurslid worden van een studentenorganisatie of politieke jongerenorganisatie. “De medezeggenschap staat gewoon niet goed bekend, terwijl ik het zelf als heel leuk en leerzaam heb ondervonden.”
Sifra Meijers komt met een soortgelijke analyse. “Het is voor alle studentenfuncties moeilijker geworden om mensen te vinden, maar zeker voor de medezeggenschap. Het is een heftige functie voor 32 uur in de week en het is moeilijk om mensen te enthousiasmeren voor iets wat op het eerste gezicht nogal ‘stoffig’ lijkt.”
Geen groot netwerk
Markwat denkt bovendien dat zijn partij en UUinActie het in de zoektocht naar kandidaten hebben moeten afleggen tegen de partijen die van oudsher een groter netwerk en meer volwassen organisatie hebben: Lijst Vuur heeft een sterke basis bij de studieverenigingen, de Partij voor de Utrechtse Student (PvdUS) bij de studentenverenigingen.
Toch was er ook bij die verenigingen sprake van een lastige wervingscampagne. De PvdUS laat weten de geschetste problematiek te herkennen. Volgens de partij is er sprake van "een trend die al wat langer zichtbaar is" en zich ook dit jaar liet voelen. "Maar uiteindelijk hebben we voldoende potentiële opvolgers kunnen vinden."
Bij Lijst Vuur verliep de zoektocht dit jaar uiterst moeizaam, vertelt raadslid Chiara Stam. Lijst Vuur kon op het nippertje voldoende studenten vinden om mee te doen aan de verkiezingen voor de U-raad en de faculteitsraden. “Maar we hebben de deadline wel moeten verleggen omdat er in eerste instantie niet voldoende kandidaten waren.”
Ook Stam merkt dat veel studenten de medezeggenschap niet echt op de radar hebben. Net als Markwat zag zij dat veel potentiële kandidaten de voorkeur gaven aan een uitwisseling naar het buitenland. “Dat kon nu weer na twee jaar corona.”
Met slechts twee partijen en minder kandidaten om campagne te voeren, vreest de student Media en Cultuur voor de opkomst half mei. “Wat ik vooral jammer vind is dat minder studenten zich vertegenwoordigd zullen voelen nu De Vrije Student en UUinActie afvallen. Echte democratie vereist dat ook de meer extreme geluiden gehoord worden. Als Vuur gaan we straks ons best doen om alle studenten te vertegenwoordigen, maar ik had echt liever gezien dat we met vier partijen door waren gegaan.”
Veel op het bord
De afgelopen maanden is er door de leden van de U-raad al nagedacht over wat er moet gebeuren om het raadswerk aantrekkelijker te maken. Daarbij trokken de raadsleden de conclusie dat ze wel heel veel op hun bordje hebben.
Markwat: “We lezen stukken, stellen vragen, vergaderen en maken zelf nota’s over onderwerpen die we belangrijk vinden. Daarbovenop moet je dus contact onderhouden met de achterban, het belang van de medezeggenschap promoten en je eigen opvolgers werven. Die laatste dingen schieten er dan nogal eens bij in.”
Een van de ideeën is daarom het aanstellen van een coördinator die de medezeggenschappers moet gaan ondersteunen. De raadsleden overwegen het UU-bestuur te vragen voor een dergelijke functie middelen beschikbaar te stellen. Onduidelijk is nog of de functie door een student-assistent of een beleidsmedewerker moet worden vervuld.
“Het zou mooi zijn als zo iemand raadsleden kan ondersteunen in hun inwerkperiode en de medezeggenschap binnen de universiteit kan promoten”, denkt Chiara Stam. “Dan kunnen de raadsleden zich concentreren op het echte raadswerk.”
Rector Henk Kummeling laat in een eerste reactie weten het te betreuren dat twee studentenpartijen volgend jaar niet terugkeren in de raad. “Het is belangrijk dat alle stemmen binnen de universiteit gehoord worden. Ik vind het jammer dat dat nu moeilijker lijkt te worden.”
De rector weet dat de studentenraadsleden hun taak behoorlijk zwaar vinden en dat zij onderling overleg hebben over de manier waarop het raadswerk aantrekkelijker kan worden gemaakt. Hij zegt voorstellen daarvoor af te wachten.
Na vier jaar terug naar twee partijen
Zowel Lijst VUUR als de PvdUS heeft een lijst met dertig kandidaten ingediend voor de verkiezingen. Het als progressief bekendstaande Vuur heeft student Philosophy, Politics & Economics Lune de Rijck als lijsttrekker. De PvdUS dat veel belang hecht aan het verenigingsleven in Utrecht voert Maud Duurkens, student Bestuurs- & Organisatiewetenschap de lijst aan.
In 2017-2018 was het voor het laatst dat alleen Vuur en de PvdUS de Utrechtse studenten vertegenwoordigden in de universiteitsraad.
De Vrije Student maakte zijn intrede in het jaar 2018-2019, UUinActie een jaar later. In het afgelopen raadsjaar hadden de partijen elk twee vertegenwoordigers in de raad en bezetten ze een kwart van de twaalf zetels.
De Vrije Student liet de afgelopen drie jaar herhaaldelijk van zich horen als een partij die vragen durfde te stellen bij de “doorgeslagen” inclusiviteits- en duurzaamheidsambities van de universiteit. De partij keerde zich meermaals tegen quota en streefcijfers en verzette zich vorig jaar ook tegen de Culturele Barometer die de diversiteit binnen universiteiten in beeld moest brengen.
UUinActie kwam voort uit de protestbeweging WOinActie. Die ageerde onder meer tegen de hoge werkdruk, de tijdelijke aanstellingen en de onderfinanciering in het hoger onderwijs. Opvallend was dat het de enige partij was die zowel in de studentgeleding als in de personeelsgeleding vertegenwoordigd was.
Zowel Lijst VUUR als de PvdUS heeft een lijst met dertig kandidaten ingediend voor de verkiezingen. Het als progressief bekendstaande Vuur heeft student Philosophy, Politics & Economics Lune de Rijck als lijsttrekker. De PvdUS dat veel belang hecht aan het verenigingsleven in Utrecht voert Maud Duurkens, student Bestuurs- & Organisatiewetenschap de lijst aan.
In 2017-2018 was het voor het laatst dat alleen Vuur en de PvdUS de Utrechtse studenten vertegenwoordigden in de universiteitsraad.
De Vrije Student maakte zijn intrede in het jaar 2018-2019, UUinActie een jaar later. In het afgelopen raadsjaar hadden de partijen elk twee vertegenwoordigers in de raad en bezetten ze een kwart van de twaalf zetels.
De Vrije Student liet de afgelopen drie jaar herhaaldelijk van zich horen als een partij die vragen durfde te stellen bij de “doorgeslagen” inclusiviteits- en duurzaamheidsambities van de universiteit. De partij keerde zich meermaals tegen quota en streefcijfers en verzette zich vorig jaar ook tegen de Culturele Barometer die de diversiteit binnen universiteiten in beeld moest brengen.
UUinActie kwam voort uit de protestbeweging WOinActie. Die ageerde onder meer tegen de hoge werkdruk, de tijdelijke aanstellingen en de onderfinanciering in het hoger onderwijs. Opvallend was dat het de enige partij was die zowel in de studentgeleding als in de personeelsgeleding vertegenwoordigd was.