Minister: genderbias cum laude promovendi tegengaan door trainingen

NRC Handelsblad heeft onderzocht hoe vaak beginnende wetenschappers cum laude promoveren. Daaruit blijkt dat meer mannen dit predikaat krijgen dan vrouwen, zo staat in het artikel van oktober 2018. Ook in Utrecht is dat het geval. In NRC staat dat van alle promovendi dat cum laude promoveert 4,8 procent man en 1,9 procent vrouw. De krant keek naar de jaren 2014 tot en met 2017.

Het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht kwam met een iets afwijkend percentage: 4,6 ten opzichte van 2,9. Dit omdat de UU niet heeft gekeken naar de afgelopen 4 maar naar de afgelopen 10 jaar. Het aantal cum laude promoties per jaar is vrij klein, zegt de UU, waardoor vertekening kan optreden. Daarom zijn de afgelopen 10 jaar geanalyseerd. Tijdens een vergadering met de universiteitsraad zegt rector Henk Kummeling dat het verschil reden tot nader onderzoek is. Met het college van promoties wordt overlegd met de decanen hoe het verschil te duiden is en of er sprake kan zijn van genderbias.

Minister vermoedt dat genderbias de oorzaak is
De minister antwoordde op de kamervragen van D66 dat ze niet kan bevestigen of de cijfers kloppen. Verontrustend vindt ze die wel, omdat een misgelopen cum laude vrouwelijke wetenschappers “mogelijk al direct op achterstand zet op de carrièreladder”.

Ligt het aan de mannen? Er zijn nu eenmaal veel mannelijke hoogleraren en ook de commissieleden zijn vaak mannen. Maar zo ver wil Van Engelshoven niet gaan. “Tegenwoordig wordt bij de samenstelling van allerlei wetenschappelijke commissies rekening gehouden met de man-vrouwverhouding”, benadrukt ze, “wat overigens niet automatisch betekent dat dit gelijke kansen voor mannen en vrouwen creëert.”

Ze vermoedt dat genderbias de oorzaak is: vrouwen worden, al dan niet bewust, minder hoog aangeslagen. Daarom gaat ze met universiteitenvereniging VSNU in gesprek “over de positieve effecten die training kan bieden over impliciete associaties en genderbias voor promotiecommissies”. 

Zou er een landelijk registratie moeten komen voor cum laudes en de samenstelling van promotiecommissies, wilde D66 nog weten. Van Engelshoven is naar eigen zeggen “terughoudend” met zulke verplichtingen, maar ze erkent dat die data belangrijk kunnen zijn voor de carrière van vrouwelijke wetenschappers. Ze gaat met de VSNU bespreken of zo’n registratie een goed idee is.