Nieuwe voorwaarden aan samenwerking UU met fossiele industrie

In mei dit jaar bezette een groep studenten van End Fossil: Occupy het Minnaertgebouw in het Utrecht Science Park met de eis dat de Universiteit Utrecht de banden verbreekt met de fossiele industrie. De actievoerders wilden weten hoeveel onderzoek van de UU wordt gefinancierd door deze industrie. Ook eisten zij transparantie hierover en wilden zij dat dit type bedrijven op geen enkele wijze meer welkom zou zijn op de UU.

Als eerste reageerde de UU dat ze in haar communicatie voortaan het woord ‘klimaatnoodtoestand’ zou gebruiken, iets wat ze eerder niet deed omdat er geen klimaatcrisis op de UU zelf is. Ook publiceerde de UU al een deel van haar samenwerkingen met de fossiele industrie op een speciale website. Onder fossiele industrie verstaat de UU “bedrijven die zelf olie of andere fossiele brandstoffen produceren, of chemische bedrijven met een sterke affiniteit met de productie van deze fossiele brandstoffen.”

Beloofd werd om voor september te komen met een richtlijn hoe de universiteit in het vervolg om gaat met de fossiele industrie. Die is in juli gekomen. Er wordt nu alleen nog met fossiele bedrijven samengewerkt die “zich intensief en aantoonbaar inzetten voor versnelling van de energietransitie, in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs”. Dat wil zeggen dat deze bedrijven er alles aan doen om de temperatuurstijging op aarde tot maximaal 2 graden, en idealiter tot 1,5 graad Celsius te beperken.

Nieuwe beleidslijn
De nieuwe richtlijn wordt dit jaar nog besproken met de decanen en de Universiteitsraad om tot concretere criteria te komen. Ook komt er een toetsingscommissie die bij twijfel moet kijken of fossiele bedrijven die een samenwerking met de UU wensen, aan de criteria voldoen.

De beleidslijn van de UU lijkt erg op de afspraken die zijn gemaakt op de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. Zij kondigden al eerder aan dat de fossiele bedrijven met wie wordt samengewerkt zich moeten inzetten voor de energietransitie in lijn met de afspraken van het Klimaatakkoord van Parijs uit 2019.

Veel vragen bljiven onbeantwoord
Twee studenten van de UU en activist bij End Fossil: Occupy reageren op de nieuwe richtlijn. Dat doen ze op persoonlijke titel, omdat de actiegroep vanwege de zomervakantie nog niet bij elkaar is gekomen om hierover te praten. De twee zeggen de nieuwe richtlijn te verwelkomen, maar wachten af op de nadere uitwerking. Ze vinden de richtlijn heel algemeen, hoewel deze richtlijn volgens hen sowieso een einde betekent aan samenwerkingen met grote oliemaatschappijen als Shell of BP. “Alleszins volgens wetenschappelijk onderzoek.”  

De richtlijn, zeggen zij, roept nog veel vragen op.” Zo is het bijvoorbeeld niet duidelijk of het niet alleen de  toekomstige maar ook de huidige banden omvat. “Wat als een huidige partner niet voldoet aan deze richtlijn? Wordt de samenwerking dan afgebroken?”

Ook vinden ze de definitie die de UU hanteert voor fossiele industrie heel vaag. “Wat betekent ‘met een sterke affiniteit voor de productie van fossiele brandstoffen’. Dit kan op een te smalle manier worden geïnterpreteerd. Er zijn bijvoorbeeld bedrijven die onderzoek doen naar de transitie naar duurzame energie maar feitelijk onderdeel zijn van een fossiel bedrijf. Moet de UU daarmee samenwerken? Daar zou de gemeenschap zich over moeten kunnen uitspreken, vinden wij.”

De twee kijken erg uit naar de verdere uitwerking van de richtlijn. In hun ogen zouden daar meer mensen bij betrokken moeten worden dan alleen de verschillende bestuurders en de Universiteitsraad, zoals de UU nu heeft toegezegd. Tot nog toe, zeggen de twee, is maar een klein deel van de universitaire gemeenschap betrokken geweest bij de discussies. “Zoals de deep democracy sessies. Daar zijn alleen mensen naar toe gekomen die de tijd daarvoor hadden of omdat ze heel gemotiveerd waren zoals wij, tijd hadden vrijgemaakt. Wij vinden dat er een soort raad moet komen waar willekeurig gekozen UU’ers in moeten zitten zodat ook hun stem gehoord wordt.”

De twee besluiten dat ze het jammer vinden dat deze richtlijn min of meer achter gesloten deuren tijdens de vakantie is opgesteld. “We zouden graag willen weten hoe het universiteitsbestuur hiertoe is gekomen.”