Onderwijsminister schuift advies NVAO terzijde

Het gebeurt niet vaak dat een minister afwijkt van een advies dat kwaliteitsbewaker NVAO geeft, maar Van Engelshoven doet het nu. De TU Delft is één van de voorlopig vijftien instellingen waarvan ze de zogeheten ‘kwaliteitsafspraken’ heeft goedgekeurd.

De technische universiteit maakt de komende jaren dus aanspraak op miljoenen euro’s ter verbetering van het onderwijs. Daar waren wel een aanvullende brief en een “verhelderend” gesprek met de minister voor nodig.

TU Delft had 'feitelijk geen plan'
De NVAO had de plannen afgekeurd omdat ze niet duidelijk genoeg waren. Sterker nog, er lag “feitelijk geen plan”, was het harde oordeel van het NVAO-bestuur (dat overigens op zijn beurt aan het milde oordeel van een eigen commissie voorbijging).

Waarom de minister het anders ziet, licht ze niet toe. Vragen van Tweede Kamerlid Lisa Westerveld (GroenLinks) zijn slechts deels beantwoord. Westerveld vindt dat jammer, zegt ze in een telefonische reactie. “Wat was die verhelderende informatie die de TU Delft aan het ministerie geleverd heeft?”

Westerveld vindt het sowieso “niet erg netjes” dat ze zelf ergens in de papieren moest ontdekken dat de minister is afgeweken van het NVAO-advies. “Daar had ze ons best op mogen wijzen.”

Huiswerk overdoen
Omdat de basisbeurs is afgeschaft, kunnen hogescholen en universiteiten komende jaren honderden miljoenen euro’s extra tegemoetzien. Maar ze krijgen de leenstelselmiljoenen niet cadeau, bleek deze zomer al: maar liefst 10 van de 23 beoordeelde instellingen moesten hun huiswerk overdoen van de NVAO.

De besteding van de leenstelselmiljoenen ligt gevoelig, omdat studenten de bezuiniging in hun portemonnee voelen en hogere studieschulden opbouwen. Dan moet het geld wel goed terechtkomen. Daar zijn de ‘kwaliteitsafspraken’ voor bedoeld.

"Eerder niet goed gegaan"
Niet iedereen vertrouwt erop dat het vanzelf goedkomt, gezien de gang van zaken in de afgelopen jaren. Universiteiten en hogescholen zouden alvast extra geld in het onderwijs steken, vooruitlopend op de komende miljoenen. Maar de Algemene Rekenkamer constateerde in 2018 dat het maar zeer de vraag is of dat ook echt gebeurd is.

Hoewel universiteiten forse kritiek hadden op het rapport van de Rekenkamer, is het voor Westerveld het bewijs dat het al 'eerder niet goed is gegaan'. "Daarom vind ik het extra vervelend dat de minister ons hier niet op geattendeerd heeft.”

"Advies niet genegeerd"
Van Engelshoven schrijft in haar antwoord op de Kamervragen dat zij nu eenmaal degene is die de beslissing neemt, en niet de NVAO. Het advies speelt weliswaar een zwaarwegende rol, maar de minister gaat ook altijd met de instelling in gesprek. “Ik heb dus, net als in andere casussen, zowel het advies als de zienswijze van de instelling betrokken in mijn besluitvorming. Ik heb het advies van de NVAO dus niet genegeerd.”

Westerveld hoopt dat de minister toch meer duidelijkheid wil geven. “Als je met de NVAO, de instellingen en de studenten zo’n zwaar beoordelingstraject optuigt, mag je er als Kamer wel op vertrouwen dat de gemaakte kwaliteitsafspraken goed zijn en worden nagekomen. Ik kan dat voor de TU Delft nu gewoon niet beoordelen.”