Opnieuw veel Europese advanced grants naar Nederland

Het kleine Nederland sleept al jaren veel ERC-beurzen in de wacht. Vorig jaar viel het aantal toegekende advanced grants ineens een beetje tegen en stond Nederland met veertien toekenningen op de zevende plaats. Maar in de ronde van 2023 staat Nederland met 23 van de 255 toegekende beurzen weer in de top 4. Het moet alleen Duitsland (50 beurzen), het Verenigd Koninkrijk (42 beurzen) en Frankrijk (37 beurzen) laten voorgaan.

In totaal is er in deze ronde 652 miljoen euro verdeeld en de slaagkans van de aanvragers was bijna 14 procent. 

Voorlopige toekenning
Maar de lijst is voorlopig, want het Verenigd Koninkrijk doet sinds de Brexit eigenlijk niet meer mee met het Europese onderzoeksprogramma. Daarom krijgen de uitverkoren wetenschappers van Britse universiteiten de beurs alleen uitgekeerd als ze die meenemen naar een onderzoeksinstelling in een land dat wél deelneemt. In 2024 vervalt die beperking, als het VK weer aanhaakt.

Als ze niet overstappen naar een ander land krijgen ze de ERC-beurs dus niet. Wel ontvangen ze dan een vergelijkbare beurs van de Britse overheid, die de selectie door de ERC is blijven erkennen.

Reservelijst
Dan valt er Europees beurzengeld vrij dat doorschuift naar de reservelijst van onderzoekers die net buiten de boot vielen. Mogelijk profiteren ook Nederlandse instellingen hiervan. Vooralsnog gaan de meeste beurzen naar de beide Amsterdamse universiteiten, de Universiteit Utrecht en het Nederlands Kanker Instituut.

Elk jaar verdeelt de ERC beurzen onder jonge onderzoekers (starting grants van maximaal 1,5 miljoen euro), ervaren onderzoekers (consolidator grants van 2 miljoen euro) en toponderzoekers (advanced grants van 2,5 miljoen euro).

De beurzen zijn vergelijkbaar met de Nederlandse veni-, vidi- en vici-beurzen uit het Talentprogramma van onderzoeksfinancier NWO, al zijn de Europese beurzen wel hoger.

Utrechtse winnaars
Faculteitshoogleraar Albert Heck van Bètawetenschappen heeft een beurs ontvangen voor zijn onderzoek naar antilichamen. In zijn onderzoek tracht het team van Heck de antilichamen in ons bloed in kaart te brengen. De samenstelling van antilichamen varieertt van persoon tot persoon en Heck onderzoekt of dat ook verandert bij specifieke ziektestadia of als gevolg van therapeutische behandelingen. Zijn team zal de beurs gebruiken voor de ontwikkeling van nieuwe massaspectrometrie-technieken.

Petra de Jongh is hoogleraar aan het Debye Instituut. Zij doet onderzoek naar de werking van katalysatoren. Zij ontvangt voor het versnellen van de energietransitie, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van katalysatoren voor de efficiënte omzetting van CO2 en waterstof in duurzame brandstoffen. Zij krijgt naast de beurs van 2,5 miljoen euro ook nog een een miljoen extra voor de aanschaf van specifieke apparatuur.

Bij Geowetenschappen gaat een beurs naar  de hoogleraar Fysische Geografie Walter Immerzeel.  Zijn project richt zich op de bergketens van Azië. Extreme neerslag veroorzaakt daar overstromingen, aardverschuivingen en lawines. Het team van Immerzeel gaat onderzoeken hoe de extreme topografie zorgt voor veranderingen in het landgebruik en vochtreclycling en wat dat betekent voor neerslagpatronen in de bergen. Zij gaan dat doen door veldwaarnemingen, gecombineerd met analyse van geavanceerde midellering en satelietbeelden.

Jos Malda is hoogleraar bij zowel Diergeneeskunde  als het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Zijn specialiteit is het onderzoek naar  gewrichten en hoe kraakbeenschade gerepareerd kan worden, onder meer door het namaken van dit soort kraakbeen. Dat blijkt in de praktijk nog heel moeilijk en Malda wil zijn beurs  gebruiken om het geheim te ontdekken hoe kraakbeenogen ontstaan en hoe het kraakbeen ook echt nagemaakt kan worden. 

Meer informatie over de winnaars is te vinden op de site van de UU.