Studenten ontpoppen zich als de morele gidsen van internationale solidariteit

Maya Wind is een Israëlisch-joodse wetenschapper die onlangs een boek heeft gepubliceerd met de titel Towers of Ivory and Steel (Torens van ivoor en staal). Het onderzoek van Wind begint met een kritische vraag: Zijn Israëlische universiteiten medeplichtig aan de schending van de rechten van het Palestijnse volk en de bezetting van hun land? Het klinkende antwoord in haar boek is JA, Israëlische universiteiten dragen bij aan de bezetting van Palestijnse gebieden en de schending van hun rechten. Wind benadrukt dat haar identiteit als Joods-Israëlisch staatsburger haar toegang verschafte tot een schat aan bronnen, waaronder Israëlische staats- en militaire archieven, overheidsrapporten, academische publicaties en ongepubliceerde scripties. Deze brede toegang positioneert haar als een legitieme gesprekspartner van meeslepend archiefwerk dat rechtstreeks afkomstig is uit het hart van de instellingen die ze onder de loep neemt.

Het verantwoordelijk houden van onze academische instellingen
Bij het lezen van het werk van Wind kan ik haar woorden niet los zien van de recente gebeurtenissen aan de Universiteit Utrecht. Haar centrale reflectie resoneert diep. We moeten de rol die universiteiten spelen in het uitoefenen van gewelddadig gezag en de vormen waarin dit gebeurt nauwkeurig onderzoeken. We kunnen er niet van uitgaan dat universiteiten van nature bolwerken van pluralisme en democratie zijn, waar van nature ruimte is voor overleg, afwijkende meningen en kritisch denken. We moeten actief vechten voor deze ruimtes door onze instellingen verantwoordelijk te houden. 

Daarnaast pleit Wind tegen "institutionele onschuld" door te benadrukken hoe academici niet immuun zijn voor het reproduceren van de koloniale macht die universiteiten verlenen. Dit is belangrijk voor ons omdat het erop lijkt dat de rol van Israël als kolonisator van Palestina veel verder reikt dan de kern van de westerse invloed. Israël oefent directe politieke macht uit en verkrijgt instemming in het Westen voor acties die internationale wetten en mensenrechtennormen tarten. 

Deze koloniale greep strekt zich uit tot onze eigen universiteiten, waar de bescherming van de Israëlische belangen ten koste gaat van de democratische waarden binnen onze instellingen en de gevaarlijke verspreiding van post-truth politiek. Dit is inderdaad een gevaarlijk fenomeen dat de waarheid verdraait of ontkent en onwaarheden verder valideert en ahistorische verhalen bevordert in onze eigen academische ruimten, wat bijvoorbeeld leidt tot decontextualisering van juridische termen of de vervorming van wetenschappelijk werk. 

Tegelijkertijd legt het een groeiende beweging het zwijgen op die historische verantwoording eist. Hoe kunnen universiteiten anders decennia van bezetting en het verlies van bijna 40.000 levens in minder dan acht maanden rechtvaardigen? Door het herhalen van genocidale retoriek, het normaliseren van verhalen die Palestijnen afschilderen als mindere mensen, kinderen als toekomstige terroristen en het rechtvaardigen van disproportionele militaire acties onder het mom van zelfverdediging.

In onze academische omgeving draait de strijd om waarheid en bewijs, en ik geloof dat het boek van Maya Wind dient als een oproep om vast te houden aan op bewijs gebaseerde redeneringen en empirische waarheid. Door nauwgezet de realiteit achter de zogenaamd liberale academische instellingen van Israël te ontleden, schetst het werk van Wind een grimmige beeld, vooral in de huidige polariserende arena waar bewijs wordt weggewuifd en retoriek over neutraliteit de norm wordt.

Studentenprotesten
Tot slot wil ik nog iets zeggen over de studentenprotesten, waar de institutionele manifestatie van post-truth een van haar meest afschuwelijke kanten heeft laten zien: politiegeweld. De rechtvaardiging van de Universiteit Utrecht voor het oproepen tot politiegeweld onder het mom van het waarborgen van de veiligheid van demonstranten is niets minder dan een verbijsterende oefening in mentale gymnastiek. 

Kan iemand één voorbeeld geven van onveilig gedrag dat begon bij de studentenbezetting? Tot nu toe heeft niemand dat gedaan. In plaats daarvan zijn het slaan van studenten, het gebruiken van pepperspray en het vasthouden en achterlaten van studenten op een afgelegen locatie midden in de nacht allemaal acties die hun veiligheid in gevaar brengen. 

Het recht om te protesteren is fundamenteel voor onze democratische waarden. We zijn getuige van een opmerkelijke verschuiving nu studenten zich ontpoppen als de morele gidsen van internationale solidariteit, die de zaak leiden voor gerechtigheid en verantwoording. De prachtige ironie van het boek van Maya Wind is dat studenten van Columbia University, de eerste niet-Israëlische instelling die in het manuscript wordt genoemd vanwege hun samenwerking met Israëlische academische instellingen, de wereldwijde golf van studentenactivisme tegen de genocide in Palestina hebben geïnitieerd.

De studentenbezettingen zijn bewonderingswaardig. De studenten waren goed georganiseerd en geworteld in solidariteit. Ze blonken uit in zorg en discipline bij het volgen van regels die ze zelf hadden opgesteld. De bezettingen dienen als leermomenten waarbij studenten zichzelf onderwijzen en juridische en emotionele steun bieden. Ik heb zoveel moed en waardigheid gezien in elke tent van de universiteitsbezettingen van de afgelopen weken. 

Het boek van Maya Wind had niet op een crucialer moment kunnen verschijnen. Het valt samen met studentendemonstraties die de belofte inhouden om universiteiten nieuw leven in te blazen, met respect voor overtuigend bewijs, de democratische besluitvorming en een geloof in zorg, rechtvaardigheid en waardigheid voor iedereen.

Dit is een bewerkte versie van een toespraak van Diana Vela Ameida tijdens de boekpresentatie van Maya Wind op de Universiiteit Utrecht op 14 mei 2024.