DUB-panel over de UU-dienstauto: 'Kan het niet wat minder?'

GroenLinks-Kamerlid Zihni Özdil stelde onlangs Kamervragen over de declaraties van Anton Pijpers. Hij berekende dat de binnenlandse reiskosten van de universiteitsvoorzitter zo’n 476 euro per werkdag waren. Bij andere universiteiten lagen die kosten de afgelopen jaren veel lager: het merendeel blijft onder de 25.000 euro per jaar. Zo declareerde de collegevoorzitter van de UvA het minste (4256 euro) en die van University of Twente na Pijpers het meeste (56.809 euro).

De UU is zich bewust dat de reiskosten van Pijpers hoog zijn in vergelijking met die van andere universiteitsvoorzitters. Dit komt doordat het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht gebruik kan maken van een dienstauto. Vorig jaar waren dat er nog twee. De kosten daarvoor (onder andere het loon van de twee chauffeurs) staan in het declaratieoverzicht grotendeels op naam van Pijpers, omdat hij het meeste gebruik maakte van de dienstauto voor onder andere zijn woon-werkverkeer naar Zutphen. De universiteit verwacht echter dat de reiskosten zullen afnemen doordat Pijpers dit jaar naar Utrecht verhuist.

Desondanks laait binnen en buiten de UU de discussie op over de vraag of het bestuursleden van de universiteit een dienstauto nodig hebben. Pijpers zei zelf dat een dienstauto een “voorwaarde is om zijn werk goed, tijdig en in vertrouwen te kunnen uitvoeren”. Hij kan zijn reistijd gebruiken als werktijd. En bijvoorbeeld vertrouwelijke telefoongesprekken voeren zonder op het verkeer te letten. De personeelsgeleding van de Universiteitsraad steunt hem op dit punt. De studentgeleding ziet dat anders. Zij vinden dat het niet uit te leggen is om zo veel geld uit te geven aan vervoerskosten, terwijl er op andere vlakken binnen de universiteit financiële krapte is. Lijst Vuur pleitte voor een declaratieplafond van 40.000 euro.

De stelling voor het DUB-panel luidt daarom: De voorzitter van het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht heeft een dienstauto met chauffeur nodig om zijn werk goed uit te voeren.

Casper Hulshof, docent-onderzoeker bij het departement Onderwijskunde
“Nee, natuurlijk niet. Elke medewerker doet zijn of haar werk graag 'goed, tijdig en in vertrouwen', en doet dat over het algemeen zonder auto met chauffeur. Je kunt je afvragen of een bestuurslid van een universiteit te vergelijken is met een CEO van een bedrijf en dat een dienstauto met chauffeur om die reden te verantwoorden is. Qua financiering lijkt een bedrijf mij een ander type organisatie dan een universiteit. En als het CvB-leden van andere universiteiten lukt zonder auto, dan moet het Pijpers toch ook wel lukken?”

“De U-raad mag wel wat meer ballen tonen. Dat konden ze tenslotte ook toen de kwestie speelde in 1986.” Toen besloot de Universiteitsraad dat er geen universitaire gelden gebruikt mochten worden voor ‘regulier woon-werkverkeer per dienstauto’. De U-raad wilde dat de UU niet betaalde voor de ritten van de collegevoorzitter van zijn huis in Voorschoten naar de universiteit. Het CvB wilde dat de overheid dat besluit van de U-raad vernietigde, omdat de minister een dienstauto als arbeidsvoorwaarde had beloofd bij de benoeming van de universiteitsbestuurder.

In 1987 besloot minister Deetman het besluit van de U-raad inderdaad te vernietigen. Hij stelde dat de Universiteitsraad ‘in zijn algemeenheid’ uitspraken over de besteding van universitaire middelen mag doen. De uitgaven voor het woon-werkverkeer per dienstauto betreffen echter de ‘nadere invulling’ van een begrotingspost. En dat is volgens de minister een zaak van het College van Bestuur.

Frank van Rijnsoever, Universitair docent innovatiewetenschappen en U-raadslid
“Collegeleden hebben als sinds jaar en dag een auto met chauffeur tot hun beschikking. Ik kan niet oordelen of dit echt noodzakelijk is, maar ik vind het wel te rechtvaardigen. De collegevoorzitter maakt lange dagen en werkt heel hard. Zijn werkdag begint om 7 uur in de ochtend als hij in de dienstauto stapt, en eindigt als hij rond acht uur in de avond thuis komt.”

“Als hij in de dienstauto zit, dan kan hij nog werk doen zoals vergaderingen voorbereiden en stukken lezen. Daarnaast moet de collegevoorzitter ook regelmatig buiten Utrecht zijn. Een dienstauto stelt hem in staat om ook die reistijd effectief te benutten. Daarnaast is er ook een veiligheidsaspect. Ik moet er niet aan denken dat een vermoeid collegelid aan het einde van de dag tegen een boom rijdt.”

“Ik vind het wel erg goed dat de collegevoorzitter gaat verhuizen naar Utrecht. Dit zal de kosten flink terugbrengen, maar ook dan kan een auto met chauffeur zeer nuttig zijn, en ik heb er geen bezwaar tegen als deze sober en doelmatig ingezet blijft worden.”

Henk van Rinsum, Bestuurssecretaris van de faculteit Sociale Wetenschappen
“Leg woon-werkverkeerregels vast die voor iedereen gelden. Hoe die eruit zien, kan me minder schelen. Maar op dit moment krijgt iedere UU-medewerker een tegemoetkoming van 6 cent per kilometer tot maximaal 25 kilometer enkele reis. Die vergoeding is niet gerelateerd aan hoe hard iemand werkt. Dat lijkt mij een goede regel voor iedereen. Dus gewoon uitvoeren!”

“Natuurlijk kan ik mij voorstellen dat het voor de collegevoorzitter soms handig is om per auto te reizen als hij bijvoorbeeld voor overleggen op het ministerie moet zijn. Dan verlies je niet te veel tijd in het openbaar vervoer. Zo'n pretje is het ov soms ook niet. Maar het lijkt mij geen probleem om incidentele werk gerelateerde taxikosten te declareren.”

Mies van Steenbergen, Researchanalist bij Farmaceutische Wetenschappen
"Ik vind de vraag of Anton Pijpers een dienstauto met chauffeur nodig heeft, niet zo relevant. Een belangrijkere vraag is volgens mij: waarom krijgt de collegevoorzitter de volledige reiskosten vergoed, terwijl de rest van de medewerkers maximaal 6 cent per kilometer krijgt? Bij een volledige aanstelling komt dat neer op ongeveer €53 per maand. Ik ben voorstander van gelijke regels voor iedereen. Er zijn wel meer mensen die vertrouwelijke gesprekken moeten voeren."

Annemieke Hoogenboom, Docent en onderzoeker oude beeldende kunst en faculteitsraadlid Geesteswetenschappen
"Misschien moet je een plafond voor reiskosten vaststellen. Dat kan betrokkenen motiveren om dichter bij zijn of haar standplaats te gaan wonen. Daarnaast ben ik er sowieso voorstander van om het autogebruik, vanuit het oogpunt van duurzaamheid, te ontmoedigen. In de binnenstad gebeurt dat al door het beleid van de gemeente. Geen van mijn collega's komt met de auto naar het werk. Ik vind het daarom vreemd om in De Uithof al die goedkope parkeervoorzieningen te zien."

"Echter, ik kan mij voorstellen dat je voor een functie als universiteitsvoorzitter van hot naar her reist. En dat een auto met chauffeur (= rijdende werkplek) dan misschien goedkoper is dan de kosten van de reistijd die iemand maakt met het openbaar vervoer of een eigen auto (= niet-gewerkte uren). Het zal ook beslist veiliger zijn dan zelf rijden."

Ashely van Driel, student Nederlands en lid van medezeggenschapspartij UUinActie
"Het is absurd dat dergelijke reiskosten worden goedgepraat, terwijl onderwijs en onderzoek zoveel te lijden hebben. Een bedrag van 124.000 euro lijkt wellicht niet veel, maar dat is meer dan University College Utrecht dit jaar aan studievoorschotmiddelen besteedt. Dat is meer dan driehonderd beurzen voor Utrechtse studentbestuurders en meer dan drie jaarsalarissen van een docent."

"Ook al is dit declaratiegedrag officieel toegestaan, het betekent nog niet dat het gepast is. Dit declaratiegedrag is schandalig! Het is aan het bestuur om verantwoordelijk, solidair en integer te handelen. Zulke bedragen zouden naar onderwijs en onderzoek moeten gaan. De houding van het bestuur maakt het alleen maar erger. Anton Pijpers blijft zijn gedrag goed praten en zegt dat de kosten te rechtvaardigen zijn."

"Daarnaast wordt het raadslid dat dit wangedrag aan de kaak heeft gesteld, afgebrand en weggezet als dissident. De rest van de raad laat hem in de steek en geeft het bestuur nog een knuffel. Dit is geen kritische medezeggenschap. Dit is geen raad die het bestuur controleert. In tegenstelling tot de huidige Universiteitsraad, verwacht ik excuses van Anton Pijpers."

Leonie Schiphorst, Student Onderwijswetenschappen
"Ik vind het bizar dat op de gedeclareerde bonnetjes van de reiskosten allerlei bestemmingen zijn weggelakt. Daardoor kunnen we niet zien of het echt om dienstreizen gaat. Ik ben dan ook benieuwd naar het argument van de Raad van Toezicht om de declaraties van Anton Pijpers toch te tekenen. Ik sluit me aan bij Tweede Kamerlid Zhini Ödzil dat als er niet doelmatig gedeclareerd is, elke cent terug moet naar de studenten. Wij als student steken ons immers in de schulden omdat onze collegevoorzitter leeft als een god in Frankrijk. Bovendien is er op andere vlakken binnen de universiteit financiële krapte. Onze collegevoorzitter zou een hart moeten hebben voor de universiteit en zijn studenten."

"Daarnaast sluit ik mij aan bij de twee eisen van Universiteitsraadslid Floris Boudens van Lijst Vuur: volledige transparantie over de gemaakte kosten en een declaratieplafond van 40.000 euro voor bestuurders. Dat lijkt me realistisch gezien de reiskostendeclaraties van de andere leden van het College van Bestuur. Met dit plafond is een leaseauto met chauffeur niet mogelijk, maar ik kan me voorstellen dat hij zijn werk liever niet in de trein doet. Pijpers gaf aan dat hij werkt als hij reist en dan ook vertrouwelijke telefoongesprekken voert. Daarom is het verstandig om van zijn huidige woonplaats Zutphen naar Utrecht te verhuizen en zo ook de kosten te verlagen."

Miranda Janssen, Directeur bedrijfsvoering van het departement Maatschappijwetenschappen van de faculteit Sociale Wetenschappen
"Of het echt ‘nodig’ is om een auto met chauffeur te hebben kan ik niet goed inschatten. Mijn inschatting is dat een baan als voorzitter van CvB echt veel meer dan een fulltime job is. Bijna een volledige levenswijze. Ik vermoed dat er maar weinig medewerkers zijn die zo veel uren werken als het CvB en dat menigeen hier echt niet mee zou willen ruilen. Als je reistijd op deze manier ‘werktijd’ kan maken, dan scheelt dat weer uren. Zo simpel is het wel."

"Vergelijk het werk eens met het werk van een minister. Die hebben allemaal een auto met chauffeur. Daar hoor ik nooit iemand over en ook dat is publiek geld. De UU is het grootste ‘bedrijf’ in de provincie. En dat zien we het liefst goed gerund. Dat moeten we dan ook wel faciliteren en dat kost wat."

"Echter, het is wel erg veel geld dat er lijkt te zijn uitgegeven. Kan dat niet minder? Met bijvoorbeeld een studentenpool van chauffeurs die in een ‘goedkopere’ auto rijden? Leuke bijbaan voor studenten en het brengt de voorzitter ook in connectie met de werkvloer."

Op dinsdag 21 mei zal de Universiteitsraad een debat voeren over de reiskosten met het College van Bestuur en de Raad van Toezicht. Daarin wordt onder andere het voorstel van het declaratieplafond besproken.