‘Wegwerpdocent’ Scholte verliest rechtszaak van Universiteit Utrecht
De docent begon in 2018 als docent aan de faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Utrecht. Tot en met februari 2022 werkte hij, met één tussentijdse verlenging, op een tijdelijk contract. Daarna moest hij vertrekken.
In het vonnis staat vooral dat Scholte bij de tussentijdse verlenging eind 2018 gebruik had moeten maken van de bezwaar- en beroepsregeling. Dat heeft hij niet gedaan.
Hij sputterde pas tegen toen de universiteit hem in januari van dit jaar eraan herinnerde dat zijn contract per 1 maart zou aflopen. Dat is te laat, meent de rechter. Het besluit van de universiteit blijft daardoor gewoon geldig.
Goed werkgeverschap
De docent en zijn advocaat wezen tijdens de rechtszaak op 6 juli op de cao en de afspraken over goed werkgeverschap. Ze voerden aan dat het werk van Scholte structureel was waardoor een vast contract gerechtvaardigd was. Scholte zou daarom zijn baan terug moeten krijgen.
De rechter stelt dat de docent eerst intern bezwaar had moeten maken over de vorm van zijn contract. Dat de universiteit hem ook niet wilde aannemen op andere vacatures voor tijdelijke docenten, is volgens de rechter juridisch gesproken geen probleem. “Voor zowel de werkgever als de werknemer is er in beginsel geen verplichting tot het aangaan van een arbeidsovereenkomst.”
De universiteit heeft in de ogen van de rechter dus niet “ernstig verwijtbaar” gehandeld, laat staan dat Scholte voor een vergoeding in aanmerking komt. Sterker nog, hij moet binnen twee weken de proceskosten van de universiteit betalen: 747 euro. Scholte is na de zitting een crowdfund-actie gestart om de advocaat- en proceskosten te betalen. Daarmee heeft hij inmiddels 4000 euro opgehaald van de 6000 die hij nodig heeft.
Rechtvaardig beleid
De kantonrechter doet geen uitspraak over de rechtvaardigheid van het Utrechtse beleid dat al jaren onderwerp van discussie is. Daar hoopte Scholte wel op toen hij de UU voor de rechter daagde. Het gaat om het grote aantal tijdelijke docenten dat vindt dat ze structureel werk doen. Daarnaast krijgen tijdelijke docenten een contract van 4 jaar waarna ze niet meer als tijdelijke kracht kunnen terugkeren. Dat vindt de UU slecht werkgeverschap. De docenten in kwestie worden daarom ook wel wegwerpdocenten genoemd. De docenten kunnen alleen terugkeren op de positie van universitair docent (docent-onderzoeker) die na een jaarcontract wel een vast contract kan krijgen.
Andere universiteiten hebben hun beleid omtrent de docent zonder onderzoekstijd onlangs aangepast zoals de Universiteit van Amsterdam en inmiddels ook Universiteit Leiden. Daar krijgen bepaalde docenten wel een vast contract omdat ze structureel nodig zijn.
In shock
Marijn Scholte is teleurgesteld over de uitspraak. “Ik ben in shock, ik moet het nog even allemaal laten landen.” Hij vraagt zich af waarom de rechter niet inhoudelijk is ingegaan op zijn verhaal maar alleen heeft gekeken of “de regeltjes wel zijn gevolgd”. “Helaas zijn andere docenten ook niet geholpen met deze uitspraak.”
Scholte betwijfelt of er na deze uitspraak nog docenten zullen zijn die gaan klagen als hun eenjarige contract wordt omgezet in een vierjarig contract. “Dan moet je wel heel erg sterk in je schoenen staan.”
De Universiteit Utrecht is “blij dat de rechter oordeelt dat de UU rechtmatig gehandeld heeft”, zegt woordvoerder Maarten Post. “We begrijpen dat dit teleurstellend is voor onze oud-collega.”
De universiteit benadrukt dat “los van deze uitspraak de UU bezig is om meer vaste contracten binnen de universiteit te realiseren, en het aandeel tijdelijke contracten te verminderen”. De woordvoerder verwijst naar de 50 miljoen euro die het College van Bestuur beschikbaar heeft gesteld voor de komende vijf jaar om meer docenten in dienst te nemen die naar het onderwijs ook onderzoek doen. “De UU wil ook extra middelen die vanuit het Rijk zijn toegezegd in het regeer- en bestuursakkoord onder meer gaan inzetten om meer vaste contracten te realiseren en werkdruk te verminderen”, zegt de woordvoerder.