Het facultaire honoursonderwijs wordt toch niet afgeschaft

Voor de kerstvakantie deelde het universiteitsbestuur mee de facultaire honoursprogramma’s van alle bachelopleidingen af te schaffen. Volgens hen was dit de wens van alle vicedecanen. Het bestuur presenteerde het afschaffen van het honoursonderwijs als een voldongen feit. Zo zou de universiteit tijdens de open dagen nieuwe studenten niet meer geïnformeerd hebben over het honoursonderwijs, tot grote verontwaardiging van de Universiteitsraad die nog moest stemmen over het plan. 

Ondertussen gingen de faculteiten al met de plannen aan de slag. Het wegbezuinigingen van het honoursonderwijs zou de faculteiten in totaal ruim een miljoen euro opleveren, wat zij voor andere dingen in het onderwijs wilden gebruiken. Het moest de pijnlijke bezuinigingen op het onderwijs verlichten.

Schrappen van verplichting
De besluitvorming rondom het afschaffen van het honoursonderwijs verliep rommelig. Ook rector Henk Kummeling erkende dat “het voortraject wat betreft de communicatie, inspraak en medezeggenschap niet zo is gelopen, zoals het had moeten lopen”.

De rector benadrukte tijdens de Universiteitsraadsvergadering maandag meermaals dat het ging om het schrappen van de verplíchting (met Solis-id) voor bacheloropleidingen om een honourstraject aan te bieden. In de Richtlijn Onderwijs staat dat alle bacheloropleidingen een honourstraject móeten aanbieden. 

Als de verplichting vervalt, mogen faculteiten zelf beslissen of zij het honoursonderwijs houden en op welke manier ze dat willen doen. “We verplichten faculteiten alleen niet meer om op deze manier en met deze kosten het honoursonderwijs voort te zetten”, zei Kummeling. 

Dat klonk alsof het afschaffen van het honoursonderwijs nog niet besloten was, maar in het voorstel van het universiteitsbestuur staat wel dat zij van plan zijn om “de instroom in het honourstraject in de bacheloropleiding stop te zetten per 1 september 2025”.

Reguliere onderwijs
Het universiteitsbestuur verdedigt haar keuze door te zeggen dat onderdelen van het honoursonderwijs zoals community engaged learning en interdisciplinariteit, in het reguliere onderwijs een plek krijgen in lijn met het nieuwe onderwijsmodel.  

De U-raad vreesde echter dat het schrappen van de verplichting in de praktijk wel zou betekenen dat het honoursonderwijs verdwijnt. Lieke Fokker, studentlid van Vuur, vindt dat de plannen te snel ingevoerd worden en er nog te veel “onduidelijk is over wat het voorstel teweeg gaat brengen. Er moeten ruimte blijven voor studenten om zich te profileren.” 

“Het onderwijsmodel is dit academisch jaar hernieuwd. Dat betekent dat het model nog niet in 2025-2026 geïmplementeerd zal zijn en loopt. De programma’s die het honoursonderwijs overbodig zouden maken, zijn er dan gewoon nog niet. Door het honoursonderwijs alvast af te schaffen, wordt studenten de kans om zich te profileren ontnomen.” 

De studentgeleding wil ook voorkomen dat studenten die vanwege het honoursonderwijs voor de UU hadden gekozen, benadeeld worden als ze volgend jaar niet meer kunnen instromen.

Lieke Fokker (links) studentlid van Vuur. Foto: screenshot opname Universiteitsraad vergadering.

Uitstel
De studentleden lieten tijdens de vergadering vallen dat ze niet wilden instemmen met het voorstel. Het universiteitsbestuur probeerde het plan nog te redden door met het voorstel van raadslid Saban Caliskan mee te gaan om het schrappen van de verplichting met een jaar uit te stellen. Er zou dan vanaf collegejaar 2026-2027 geen honoursonderwijs op facultair niveau meer zijn. Hierdoor zouden faculteitsraden en opleidingscommissies meer tijd hebben om na te denken over het honoursonderwijs.

Ondanks de handreiking bleven de grootste bezwaren van de studentleden bestaan. Fokker vindt dat het duidelijk moet zijn hoe het honoursonderwijs in het reguliere onderwijs wordt voortgezet. Het universiteitsbestuur zou volgend jaar met een nieuw en meer gedegen plan moeten komen waarover de nieuwe U-raad moet stemmen. De studenten, van wie er tien aanwezig waren, stemden tegen plus een personeelslid. Zes andere personeelsleden stemden in met het voorstel van het CvB. 

Opluchting
Op de publieke tribune zaten veel studenten. Ze hadden daarmee gehoor gegeven aan de oproep van de U-raad vorige week op DUB om bij de vergadering te verschijnen. Frans Willem Lantink, honoursdirecteur bij Geesteswetenschappen, was ook aanwezig en is “blij met de sterk opstelling van studentgeleding. Er was veel kritiek op de snelheid en de zorgvuldigheid waarmee deze bezuiniging werd doorgevoerd. Er is niet goed over nagedacht over wat er voor het honoursonderwijs in de plaats moet komen.”

Het stoort hem dat er meteen gesproken werd over het wegbezuinigingen van het honoursonderwijs en er niet eerst gekeken werd naar een alternatief, waarbij het honours minder geld kost. “Iedereen begrijpt dat er offers gemaakt moeten worden en niemand heeft gezegd dat er niet op honours bezuinigd mocht worden, maar dit was gewoon een te snelle bezuiniging.” 

De faculteit van Geesteswetenschappen, die het hardst getroffen wordt door de bezuinigingen, was van plan om het honoursonderwijs stop te zetten. In totaal had dat de faculteit 3 ton per jaar op moeten leveren. 

Decaan Thomas Vaessens: “We zijn ons aan het beraden. Op dit moment kunnen we nog niet overzien wat het betekent. Maar onze faculteit moet ook al snijden in het reguliere onderwijs, dus je begrijpt dat dit een lastige boodschap is.”