Meer optimisme bij Geesteswetenschappen na afzwakking plannen

De faculteit Geesteswetenschappen staat voor een grote bezuinigingsopgave. Een efficiëntere inrichting van het bacheloronderwijs moet binnen drie jaar tot een gezonde financiële huishouding leiden. 

De voorstellen die het faculteitsbestuur daarvoor deed in een transitieplan leidden de afgelopen maanden tot grote onzekerheid en onvrede. Zo moeten zes opleidingen met weinig studenten verdwijnen. Maar na overleg tussen het faculteitsbestuur en de departementsbesturen lijkt er nu wat kou uit de lucht. 

Opties op tafel
Een van de uitkomsten is dat er gezocht gaat worden naar nieuwe opties voor de zes betrokken opleidingen. Zo zal onder meer worden bekeken of de opleidingen Islam & Arabisch en Religiewetenschappen, kunnen opgaan in één nieuwe opleiding, schrijft het faculteitsbestuur in een mail aan alle medewerkers.

Ook moeten er scenario’s komen voor een nieuwe bacheloropleiding waarbinnen de talen Frans, Duits en Italiaans samenwerken. Daarnaast ligt nu de optie op tafel om van de huidige UU-opleiding ‘Engels’ een opleiding ‘Engels & Keltisch’ te maken. 

Hoe reëel dergelijke oplossingen zijn en wat de precies invulling daarvan kan zijn, moet de komende maanden blijken. Uitgangspunt van het faculteitsbestuur blijft dat opleidingen in staat moeten zijn om minstens 25 studenten per jaar te trekken.

Hoogleraar Duits Ewout van der Knaap is nog steeds kritisch over de sluiting van zijn opleiding, maar bestempelt de nieuwe ontwikkeling als “een opening”. “Nu moeten we kijken hoeveel ruimte elke opleiding precies kan krijgen.”

Een andere belangrijk resultaat van het overleg is dat de eis aan alle Geesteswetenschappenstudies om minimaal 6o studiepunten samen met andere opleidingen aan te bieden minder stringent wordt. Die opgave werd door veel opleidingen als te ingrijpend beschouwd, en als een aantasting van de eigen discipline. 

Ook moeten er maatregelen komen om de hogere werkdruk die het bezuinigings- en verandertraject de komende jaren gaat opleveren te compenseren. 

Uitgestoken hand
Zowel decaan Thomas Vaessens als de voorzitters van de departementsbesturen hopen hiermee een tumultueuze periode met verhitte discussies achter zich te laten. 

Vaessens gaf vrijdag in een faculteitsraadsvergadering aan “ongelooflijk blij” te zijn met de opstelling. Hij sprak van “een toegestoken hand”. “De veranderagenda wordt nu niet meer van bovenaf opgelegd, maar door de hele faculteit gedragen.”

In een mail aan hun medewerkers spreken ook de vier departementsvoorzitters van “een nieuwe fase”.  Ze zeggen die in te gaan “met meer optimisme en een gedeelde vastberadenheid om de financiële uitdagingen het hoofd te bieden”.

Regie houden
De nieuwe ontwikkelingen maakten het vrijdag gemakkelijker voor faculteitsraadsleden om in te stemmen met een ‘addendum’ op de begroting van 2025. 

De aanvankelijke begroting was door het universiteitsbestuur afgekeurd. Een tekort van 7 miljoen in 2025 dreigde op te lopen naar 13 miljoen in 2027. Het UU-bestuur vond daarom dat de faculteit maatregelen moest nemen. Geesteswetenschappen krijgt de komende drie jaar zo’n 9 miljoen euro mits er actie wordt ondernomen om tot een gezonde financiële huishouding te komen. 

Het gaat om ingrepen die weinig populair zijn. Met ingang van volgend jaar voert de faculteit een vacaturestop in, worden tijdelijke aanstellingen stopgezet en wordt de strooitijd (tijd waar niet expliciet onderwijstaken aan verbonden zijn) opgeschort. In de volgende jaren moet vooral het verminderen van het aantal cursussen veel geld opleveren. 

In totaal moet de faculteit daarmee de komende drie jaar iets meer dan 14 miljoen bezuinigen, zo kreeg de faculteitsraad vrijdag te horen. Dat betekent concreet dat er 85 fte moet verdwijnen. Dat kan waarschijnlijk niet zonder gedwongen ontslagen, weet het faculteitsbestuur. Na de zomer van 2025 moet daar meer duidelijkheid over komen.

Maar de begroting wegstemmen had er mogelijk toe geleid dat het UU-bestuur de financiële steun zou intrekken en het stuur van de faculteit zou overnemen. Uiteindelijk stemde vrijdagochtend daarom maar één van de achttien aanwezige raadsleden tegen de begroting.

Voorzitter van de personeelsgeleding Toine Minnaert liet in een stemverklaring weten dat het besluit om in te stemmen hem niet licht was gevallen. Vooral de wetenschap dat er “dierbare collega’s” zullen moeten vertrekken, bedrukt hem. “Het gaat kortom over mensen, niet over fte’s. Dat vooruitzicht valt me zwaar.”

Het waren vooral de nieuwe afspraken tussen het bestuur en de departementen die hem het vertrouwen gaven dat de facultaire gemeenschap niet langer buitenspel stond en nu zelf aan de slag kan met de noodzakelijke veranderingen. Andere personeelsleden en ook de gehele studentengeleding sloten zich daarbij aan.