Usbo-studenten strijden voor behoud de ‘Bijlhouwer’

“Iedereen kent iedereen. Studenten van verschillende jaren gaan met elkaar om en ook is het makkelijk om docenten en medewerkers aan te spreken. We zijn een kleine, hechte gemeenschap.” Aan het woord is Dennis Wijers, penningmeester van studievereniging Perikles die een petitie begonnen is om het pand te behouden. 

De petitie kwam na een eerder gehouden referendum binnen Perikles over het behoud van het gebouw, nadat bekend werd dat de Universiteit Utrecht overweegt het pand af te stoten. De opleiding zou dan mogelijk verhuizen naar de International Campus. De uitkomst van het referendum was dat 95,3 procent van de studenten “voor behoud van onze identiteit” was, aldus Wijers. 

Hij zegt dat het gebouw van grote waarde is voor de studenten “voor nieuwe studenten is USBO een warm onthaal”. Wijers heeft eerst een paar jaar in Nijmegen gestudeerd en het verschil is groot: “door een groter gebouw waarin verschillende opleidingen zitten, leer je nooit de meeste mensen kennen”. Dit is in Utrecht, bij in elk geval deze opleiding, anders; “na twee maanden ken je alle gezichten al wel”. Studenten voelen zich minder een nummer. De zorgen zijn daarom groot onder zowel medewerkers als studenten over de mogelijke verkoop. “Deze gemeenschap komt in gevaar als het plan van het Universiteitsbestuur doorgaat en de Bijlhouwer wordt verkocht.”

“We zijn bang dat onze opleiding onherkenbaar verandert als we moeten verhuizen”, zegt Wijers. “Als wij op het Science Park hadden gezeten, weet ik zeker dat die gemeenschap nooit zo goed van de grond was gekomen”. Hij denkt dat een andere locatie, met meer opleidingen in hetzelfde gebouw, het gemeenschapsgevoel zal afbreken. 

Departementshoofd Mirko Noordegraaf is positief te spreken over het initiatief van de studenten. Hij denkt dat de universiteit vooral het financiële plaatje in de gaten houdt. “Dat is begrijpelijk door de bezuinigingen, maar het gebouw heeft meer waarde dan alleen financiële waarde.” Het gebouw wordt volgens hem nu vooral als een kostenpost gezien. “Tot voor kort gingen de gesprekken zonder veel overleg met ons, maar de laatste tijd worden we er meer bij betrokken.” De zorgen die leven onder collega’s ziet hij terug in de petitie van de studievereniging. 

Bijzonder kenmerk
Met negentig nieuwe studenten per jaar is B&O een relatief kleine bacheloropleiding. Maar wel een met het Bijzonder Kenmerk voor Kleinschalig en Intensief onderwijs (BKKI). Opleidingen met dit kenmerk moeten intensief, kwalitatief hoog onderwijs aanbieden en mogen studenten selecteren. Daarbij hoort een eigen infrastructuur om een hechte gemeenschap te kunnen creëren. Als de Bijlhouwer wordt verkocht is er een kans dat B&O het kenmerk verliest. Noordegraaf benadrukt het belang van “community vorming” voor de opleiding, en het behoud van het keurmerk. Naast het kenmerk heeft B&O in de Keuzegids het stempel ‘topopleiding’. Ook de masterprogramma’s zijn kleinschalig en staan goed aangeschreven. De Bijlhouwer geeft niet alleen onderdak aan onderwijs, maar ook aan meerdere onderzoeksprojecten met veel maatschappelijke impact.

Al eerder meldde Noordegraaf dat hij hoopt dat het universiteitsbestuur de bijzondere geschiedenis laat meewegen in hun beslissing om het pand uit 1875 wel of niet af te stoten. Het gebouw is het oudste, speciaal voor de universiteit gebouwd pand waartoe natuurkundige Buys Ballot de opdracht gaf. 

Er was ruimte voor een groot laboratorium, waar Ballot en zijn assistent onderzoek konden doen. In de jaren daarna is het gebouw zowel in de breedte als de hoogte uitgebreid en hebben er verschillende vakgebieden in gewerkt. Precies 25 jaar geleden gaf het onderdak aan de Bestuurs- & Organisatiewetenschap. Of ze het volgende jubileum nog gaan halen, is voor de studenten en medewerkers vooralsnog de vraag. 

De "Bijlhouwer", foto UU