Verschillen in gedragscodes van studieverenigingen leiden tot verbazing
Foto: DUB
Uit het onderzoek blijkt onder andere dat bij Diergeneeskunde de wekelijkse vrijdagmiddagborrel van de studievereniging tot 4 uur 's nachts mag duren, terwijl bij Sociale Wetenschappen de deur om uiterlijk 10 uur 's avonds dichtgaat. Universiteitsraadsleden zijn verbaasd over het feit dat er verschillende gedragscodes in omloop zijn binnen de UU. En zijn teleurgesteld omdat bij drie van de zeven faculteiten een afspraak over communicatie met de media ontbreekt. Het College van Bestuur deelt de teleurstelling, maar zal studieverenigingen niet vragen alsnog de juiste versie van de gedragscode te tekenen.
Incidenten aanleiding voor gedragscode
Afgelopen juli stelde de Universiteit Utrecht een gedragscode op voor alle studentenorganisaties die ondersteuning krijgen van de UU (zowel financieel als niet-financieel). In het document staan elf uitgangspunten waaraan studentbestuurders zich moeten committeren en vier toezeggingen van de universiteit. Zo belooft het studentbestuur geen gedragingen te tolereren waarmee de universiteit in diskrediet gebracht kan worden, incidenten te melden en zich aan de wet te houden. Faculteiten kunnen de afspraken optioneel aanvullen met een alcoholcode waarin staat onder welke voorwaarden er gedronken mag worden. Die afspraken kunnen strenger zijn dan de Drank- en Horecawet.
Aanleiding voor het opstellen van een de gedragscode is dat de Universiteit Utrecht vorig collegejaar twee keer in het nieuws kwam vanwege incidenten bij studentenorganisaties. Eind december verbrak de UU de banden met UVSV doordat televisieprogramma Rambam vijf ogenschijnlijke overtredingen tijdens het introductiekamp van de gezelligheidsvereniging blootlegde. Begin januari werd de financiering van de studievereniging voor aardwetenschappen (UAV) stopgezet, omdat ouders zich beklaagden over het ‘seksisme, de vrouwenhaat en verkrachtingsfantasieën’ in een liedbundel. Hoewel de band met beide verenigingen werd hersteld, wilde de UU een gedragscode zodat studentorganisaties zouden nadenken of activiteiten nog passen bij de ‘gangbare’ normen en waarden.
Facultaire verschillen
Uit onderzoek van DUB en de U-raad blijkt echter dat er verschillen zitten tussen de gedragscodes en aanvullende alcoholcodes van de faculteiten. Zo mogen diergeneeskundestudenten geen alcohol drinken voor 5 uur ’s avonds, terwijl studenten geesteswetenschappen een dergelijke toezegging niet hebben gedaan. Zij moeten zich houden aan de ‘nationale en lokale wet- en regelgeving en de Drank- en Horecawet en de Tabakswet in het bijzonder’. Studieverenigingen bij de faculteit Geowetenschappen mogen daarnaast nog maar ‘beperkt’ alcohol op voorraad hebben en die voorraad uitsluitend buiten het zicht van de leden in de kelder van het Buys Ballotgebouw bewaren. “Het opslaan en zichtbaar tonen van lege drankflessen, bierkratten of fusten in de ruimtes is niet toegestaan. Lege bierkratten of fusten worden zo snel mogelijk afgevoerd.”
Bij Diergeneeskunde mogen feestjes en andere activiteiten op de verenigingskamer doordeweeks tot 11 uur ’s avonds duren, maar uitzonderingen zijn mogelijk. Zo stemt de faculteit in met een eindtijd van 4 uur ’s nachts voor de vrijdagmiddagborrel van de Diergeneeskundige Studenten Kring, mag het tweejaarlijkse klaverjastoernooi tot 2 uur ’s nachts duren en kunnen studenten tot 1 uur ’s nachts aan de almanak werken. De faculteit geeft standaard toestemming voor vijf activiteiten na 11 uur ’s avonds. Van de bijna 40 andere terugkerende nachtelijke activiteiten moet twee weken vooraf een melding gemaakt worden. Het is een ruimer beleid dan bij de faculteit Geowetenschappen waar studenten tot half 8 's avonds in de verenigingskamer mogen zijn en alleen op aanvraag tot 10 uur ’s avonds.
‘Discriminatie wordt geëlimineerd’
De toevoegingen in de gedragscodes hebben niet uitsluitend betrekking op feestjes, alcohol en drugs. Zo staat er in de gedragscode van de faculteit Sociale Wetenschappen nadrukkelijk dat studieverenigingen ‘geen volledig onafhankelijk orgaan’ zijn, dat discriminatie ‘wordt geëlimineerd’ en dat studentbestuurders zorg dragen voor de toegankelijkheid tot de vereniging voor internationale studenten.
Bij de faculteiten Geesteswetenschappen, Bètawetenschappen en Diergeneeskunde missen er daarnaast bepalingen uit het centraal opgestelde document. Er zijn drie afspraken niet opgenomen: dat studentenorganisaties potentiële incidenten melden bij het College van Bestuur, dat studentbestuurders passende maatregelen treffen als een lid de gedragscode overtreedt en dat het Universiteitsbestuur bij een potentieel incident altijd eerst contact heeft met de vereniging voordat er wordt gesproken met de media (zie punten i, k en o in de gedragscode). Bij Rebo mist alleen punt k.
Verouderde versie
U-raadsleden Ingrid Weerts en Floris Boudens zijn verbaasd over de verschillen tussen de facultaire gedragscodes. Het tweetal vindt het met name teleurstellend dat het standpunt over de communicatie met de media bij drie van de zeven faculteiten niet is opgenomen. De U-raadsleden hadden hiervoor gepleit, omdat zij vonden dat dit mis was gegaan rondom het UAV-incident. “Daarbij werden er door oud-rector Bert van der Zwaan eerst de bestuursbeurzen opgeschort en volgde daarna pas het gesprek met de studievereniging”, aldus inmiddels oud-raadslid Robin Wisse. “Wij vonden het erg raar dat de universiteit niet standaard eerst in gesprek ging met de vereniging voordat er publiekelijk actie werd ondernomen.”
Floris en Ingrid van Lijst Vuur: "Dat ervoor is gekozen om de faculteiten aanvullingen te laten doen is niet gek, omdat ook wij zien dat er grote verschillen zijn tussen faculteiten. Wel is het vreemd dat basale rechten die voor elke faculteit zouden moeten gelden in sommige gevallen niet zijn opgenomen. In principe gaan we uit van een vergissing en niet van opzet, maar het is wel kwalijk. Toezeggingen van bestuurders die in overleg met de medezeggenschap gedaan worden zijn essentieel voor de universitaire democratie. Medezeggenschap stelt weinig voor als dit mechanisme disfunctioneert.”
Geen nieuwe ondertekensessie
Marieke de Bakker, afdelingshoofd studentbegeleiding van de directie Onderwijs & Onderzoek, vermoedt dat de faculteiten Geesteswetenschappen, Diergeneeskunde en Bètawetenschappen een verouderde versie van de gedragscode hebben voorgelegd. Hoewel ze de faculteiten begin juli heeft geïnformeerd over de wijzigingen, ‘snapt ze dat de rondcirculerende documenten tot verwarring hebben geleid’. "Dat verklaart waarom de drie faculteiten bepalingen missen. Het belangrijkste doel van de gedrachtscode is echter om een gesprek op gang te brengen tussen universiteit en studentenorganisaties over gewenst gedrag en om verwachtingen over en weer te verhelderen. Met de ondertekening is die dialoog op gang gebracht en is wederzijdse bewustwording bereikt."
Rector Henk Kummeling zei maandag tijdens de vergadering van de Universiteitsraad dat hij het net zoals de studenten teleurstellend vindt dat "de definitieve versie niet bij iedereen op het bureau terecht is gekomen". Of het reden is om de studieverenigingen uit te nodigen voor een nieuwe ondertekensessie wilde de rector echter nog niet zeggen. Het leek de rector niet erg zinvol. Hij heeft net zoals De Bakker de indruk dat iedereen de afspraken ‘redelijk tussen de oren heeft zitten’. Marieke de Bakker: "Uiteraard dragen we er zorg voor dat de betreffende passages in de versie die volgend jaar getekend gaat worden, staan opgenomen."
Gedragscode per faculteit
DUB en de Universiteitsraad vergeleken de verschillende facultaire gedragscodes. Daaruit blijkt dat geen één faculteit de definitieve versie van de gedragscode tekende. In onderstaande tabel is in kaart gebracht of een faculteit een verouderde versie van het document heeft voorgelegd aan haar studieverenigingen of dat het document is aangepast of aangevuld door de faculteit. Daarnaast staat in de tabel welke faculteiten aanvullende alcoholafspraken maakten met studieverenigingen.
Faculteit | Gedragscode | Aanvullende alcoholcode? |
Bètawetenschappen | Verouderde versie | ? |
Diergeneeskunde | Verouderde versie | Ja |
Geesteswetenschappen | Verouderde versie | Nee |
Geneeskunde | Aangepast naar UMCU situatie | Ja |
Geowetenschappen | Veranderd en aangevuld | Ja |
Recht, Economie, Bestuur en Organisatie | Punt k ontbreekt | Ja |
Sociale wetenschappen | Veranderd en aangevuld | Ja |
Gedragscode studentenorganisaties
Het bestuur van de studentenorganisatie:
a. is verantwoordelijk voor het opstellen en het uitvoeren van het beleid en de activiteiten van de studentenorganisatie. Daarbij zorgt het bestuur dat dit een toetsing aan in de maatschappij gangbare normen kan doorstaan, zoals terug te vinden in de Code of Conduct van de Universiteit Utrecht.
b. zorgt dat niemand in zijn waarde wordt aangetast en zorgt dat de leden respectvol met elkaar en andere betrokkenen omgaan; wijst ongewenst gedrag zoals geweld, zowel geestelijk als lichamelijk, discriminatie, seksisme, dwang en vernedering af.
c. zorgt voor een inclusief karakter van de studentenorganisatie waar iedere student zich veilig en welkom voelt.
d. ziet erop toe dat zij en de leden zorgvuldig en respectvol omgaan met eigendommen van de Universiteit en Hogeschool Utrecht.
e. ziet er op toe dat de organisatie zich tijdens activiteiten houdt aan nationale en lokale wet- en regelgeving, de Drank- en Horecawet en de Tabakswet in het bijzonder. Dit houdt onder meer in dat er geen alcohol wordt verkocht en/of wordt geschonken aan studenten onder de 18 en dat studenten onder de 18 tevens niet in het bezit van alcohol zijn. Het bestuur ziet er tevens op toe dat zij of de leden elkaar niet aanzetten tot het overmatig drinken van alcohol.
f. tolereert geen gedragingen en uitlatingen waardoor de studentenorganisatie of de universiteit of hogeschool in diskrediet wordt gebracht.
g. zorgt ervoor dat de principes uit deze Gedragscode bekend zijn bij de leden van de studentenorganisatie en zorgt dat deze ook toegepast en nageleefd worden.
h. is alert op waarschuwingssignalen, aarzelt niet om nader onderzoek te plegen naar aanleiding van signalen en passende maatregelen te nemen indien nodig.
i. meldt een potentieel incident direct bij het college van bestuur van de Universiteit en Hogeschool Utrecht, via een studentendecaan van de universiteit en de adviseur studentparticipatie van de hogeschool.
j. is verplicht passende maatregelen te treffen als, naar het oordeel van het bestuur van de studentenorganisatie, er een redelijk vermoeden bestaat dat een lid de Gedragscode heeft geschonden.
k. is verplicht passende maatregelen te treffen als er door het bestuur van de studentenorganisatie is vastgesteld dat een lid de Gedragscode heeft geschonden.
Het college van Bestuur van de Universiteit en van de Hogeschool Utrecht:
l. onderkent het belang van actieve studentenorganisaties en de mogelijkheden die studentenorganisaties bieden aan studenten voor ontwikkeling en ontplooiing binnen en naast hun studie.
m. draagt zorg voor ondersteuning van besturen van de studentenorganisaties door aanwijzing van een studentendecaan van de universiteit en de adviseur studentparticipatie van de hogeschool bij wie de besturen voor raad en advies terecht kunnen.
n. zorgt dat de Gedragscode voor een ieder is in te zien.
o. neemt in het geval van een potentieel incident altijd eerst contact op met de studentenorganisatie voordat er publiekelijk actie wordt ondernomen.
Voor dit artikel zag DUB niet de gedragscode van de faculteit Geneeskunde in. De assessor van deze faculteit vond het niet netjes DUB inzage te geven voordat de studieverenigingen het document hebben ondertekend. Dit gebeurt deze week. De assessor heeft wel verteld waar het document afwijkt van de centraal opgestelde versie. Het document is aangepast om het passend te maken naar de situatie van de faculteit binnen het UMC Utrecht.