Meerderheid U-raad wil vrouwenquotum voor UU

Een quotum, zo schrijven de U-raadsleden, moet onderdeel uitmaken van het beleid om tot een meer diverse en inclusieve universiteit te komen. Een voornemen waar de Universiteit Utrecht al jaren aan werkt. Met een genderquotum kan in relatief korte tijd grote sprongen worden gemaakt op het gebied van representatie, gendergelijkheid in topfuncties en een betere doorstroom, zeggen de raadsleden. “Een quotum trekt op korte termijn de ongelijke situatie recht, maar het is ook de manier om de status quo (en daarmee de cultuur) binnen de universitaire gemeenschap blijvend te wijzigen”, staat in de nota.

De nota is ingediend bij het universiteitsbestuur namens de partijen UUinActie, de Utrechtse Promovendi Partij, Vlam, Vuur en de PvdUs. Alleen de Vrije Student die bekend principieel tegenstander is van het inzetten van het middel van een quotum om diversiteit na te streven, heeft de notitie niet ondertekend. De vijf partijen vragen het College van Bestuur een adviescommissie op te tuigen die de komende maanden beleid moet formuleren hoe het quotum bereikt kan worden. Het beleid zou dan per januari 2021 van kracht moeten gaan.

Besturen, wetenschappelijk personeel, ondersteunend personeel
De raadsleden spreken van een genderquotum dat zich richt op de positie van vrouwen binnen de universiteit.

Als het gaat om besturen, willen de U-raadsleden dat het streven van het universiteitsbestuur om een bestuur uit een derde vrouwen te laten bestaan, een bindende afspraak wordt. Gaat het om wetenschappelijk personeel dan zal het quotum ervoor zorgen dat op elke wetenschappelijke functiecategorie (van PhD tot hoogleraar) van elke faculteit 40 procent door vrouwen wordt bekleed.

De UU heeft in 2019 haar streefcijfer van 27 procent vrouwelijke hoogleraren en 36 procent vrouwelijke hoofddocenten bereikt. Toch is dat volgens de U-raadsleden niet voldoende omdat de verhoudingen tussen de faculteiten nog scheef zijn. Zo is bij de faculteit Sociale Wetenschappen 44,3 procent van de hoogleraren vrouw en bij de faculteit Geowetenschappen 16,5 procent. Ook bij andere wetenschappelijke functies lopen de percentages tussen de faculteiten uiteen. Het quotum moet dus per faculteit worden ingevoerd, vinden de raadsleden.

(Tabellen komen uit de notitie)

Voor het ondersteunend personeel geldt hetzelfde quotum, ook al is de man-vrouw verdeling over de gehele universiteit meer in evenwicht dan bij de wetenschappelijke staf. Wel zijn er ook hier verschillen te zien tussen directies. En op functieniveau, schrijven de U-raadsleden, is er een meer “traditionelere” verdeling te zien. Bedoeld wordt dat bijvoorbeeld secretaresses overwegend vrouw zijn. Omdat er binnen bepaalde functies al veel vrouwen werken, moet de focus voor het ondersteunend personeel meer komen te liggen op een grotere balans en gelijke representatie binnen functies.

Sancties
De oproep voor een vrouwenquotum is niet nieuw, maar de roep om een quotum werd niet eerder zo breed gedragen binnen de Universiteitsraad en zo uitvoerig onderbouwd door (inter)nationaal wetenschappelijk onderzoek, UU-wetenschappers van onder meer genderstudies, ervaringen van de werkgroep Diversiteit & Inclusie van de UU en het Vrouwennetwerk.  

De opstellers van de notitie maken duidelijk dat de UU het van alle Nederlandse universiteiten niet eens slecht doet als het gaat om bijvoorbeeld het aantal vrouwelijke hoogleraren, maar dat het tempo om tot een meer genderdiverse universiteit te komen, omhoog moet. Het ideaal is om te zorgen dat op elke functie evenveel mannen als vrouwen werken, maar dat dit in het huidige tempo voor het wetenschappelijke personeel pas wordt bereikt in 2042. Om tot 40 procent te komen in 2030 door middel van een quotum zal een gelijkwaardige verdeling op de UU versnellen, denken de U-raadsleden.

Wanneer in 2021 het beleid in zou gaan, moet in 2025 geëvalueerd worden op facultair- en directieniveau. Als blijkt dat er te weinig schot in de zaak zit, moet een sanctie worden opgelegd. Deze houdt in dat bij nieuwe vacatures uitsluitend vrouwen aangenomen mogen worden. Als na een half jaar nog geen geschikte kandidaat is gevonden, komen mannen pas in aanmerking.

De notitie (PDF) wordt besproken in de openbare vergadering van de Universiteitsraadcommissie Financiën, Personeel en ITS van 15 juni 2020 die via Teams is bij te wonen.