UU doet in 2019 toch mee aan Nationale Studenten Enquête

De afgelopen weken werd er achter de schermen druk gediscussieerd. De Universiteit Utrecht en in het kielzog daarvan de Universiteit van Amsterdam hadden gezegd zich terug te willen trekken uit de Nationale Studenten Enquête (NSE). De gevolgen daarvan zouden groot zijn. De UU en UvA zouden dan niet meer of beperkt in jaarlijkse overzichten zoals de onderwijsgids van Elsevier en de Keuzegids Hoger Onderwijs meegenomen kunnen worden, omdat zij zich baseren op het grootschalige studentenonderzoek.

Algemene vragen
De reden dat de UU dreigde met de NSE te stoppen was dat de universiteit al jaren ontevreden was over de vragenlijst. De vragen zouden veel te algemeen zijn waardoor studenten ze anders kunnen interpreteren. De universiteit zou daardoor met de antwoorden niet veel kunnen.

De maat was voor de UU echter pas vol, toen de NSE afgelopen voorjaar aankondigde dat studenten de keuze kregen om de vragen anoniem in te vullen. Daardoor wordt informatie van deze studenten nog maar beperkt doorgegeven aan de instellingen. De antwoorden van alle anonieme studenten worden niet meer verdeeld naar kenmerken zoals faculteit, type opleiding en studiejaar. Volgens de NSE was deze maatregel een logisch gevolg van de nieuwe privacywet AVG.

Voor de Universiteit Utrecht betekende dat dat ze veel minder informatie ontvangen. Hierdoor kon je als instelling minder met de feedback doen om de opleiding te verbeteren, zeker omdat de anonieme deelnemers in de regel tot de meest kritische groep behoren.

Veel protest
Er kwam veel protest op het dreigement van de UU. Zo vonden de voorzitters van de studentenvakbonden dat de UU het hiermee voor studiekiezers moeilijker zouden maken. Volgens hen is dat het voornaamste doel van de NSE. Ook de hoofdredacteur van de Keuzegids was niet gelukkig met het dreigement, al zei hij wel mogelijkheden te zien om aan de bezwaren tegemoet te komen. De studentenleden van de U-Raad stonden wel achter het besluit van het college om te stoppen met de NSE. Zij vonden de kwaliteit van de vragen ondermaats waardoor een goede vergelijking van opleiding niet mogelijk zou zijn.

In eerste instantie leek Studiekeuze123 niet van plan om toe te geven aan de eisen van de UU. De NSE is niet bedoeld voor kwaliteitsonderzoek als dat ten koste gaat van studiekeuze-informatie en de stichting was met handen en voeten gebonden aan de privacywetgeving, zo liet Pauline Thoolen, hoofd informatiemanagement van stichting Studiekeuze123 weten.

Toezeggingen
Nu is Studiekeuze123 toch overstag gegaan, zo meldt de UU in een interne notitie. Zo wordt de UU alsnog in de gelegenheid gesteld om van elke NSE-deelnemer te zien welk (master-)programma zij/hij volgt, aan welke faculteit en binnen welke graduate school. Voorwaarde is dat het om groepen van minstens vijf studenten gaat, omdat anders de student herkenbaar zou zijn. Daarnaast zal de UU de vragen die het zelf toevoegt zo formuleren dat identificatie van de student is uitgesloten. Hierdoor hoeft Studiekeuze123 niet meer met een stofkam door de antwoorden om aan de privacywet tegemoet te komen. De UU mag daarnaast zelf enige regels tekst aan de uitnodiging toevoegen om uit te leggen dat anonieme deelname gevolgen heeft voor de mogelijkheid de studie te verbeteren.

Verder is afgesproken dat er verder gesproken gaat worden voor een fundamentele aanpassing van de NSE-vragenlijst na 2020. Dat proces zal geleid worden door het ministerie van OCW. De universiteit hoopt daarmee op een betere vragenlijst. Rond april 2019 moet daar meer duidelijkheid over zijn en zal de universiteit besluiten of ze na 2020 nog altijd aan de NSE zal meewerken.

UPDATE 18 december:
In een brief aan de Tweede Kamer schrijft minister Ingrid van Engelshoven dat haar ministerie het voortouw zal nemen om te kijken hoe de NSE in de toekomst vormgegeven moet worden. Daarbij wil ze enerzijds tegemoetkomen aan de universiteiten en hogescholen zodat zij de uitkomsten van de enquête kunnen gebruiken om de kwaliteit van de opleidingen te gebruiken. Anderzijds moeten ook studenten met die opzet eens zijn en mag de enquête niet in strijd zijn met de privacywetgeving. De gesprekken hierover beginnen al in januari. In april moet er een principeakkoord liggen.