Gedragscode voor studentenverenigingen van de baan

De afwijzing van de gedragscode voor studentenorganisaties komt niet helemaal uit de lucht vallen. Binnen de medezeggenschapsorganen van de hogeschool en universiteit is er al langer discussie. Zo spraken studenten hun onvrede uit over de mate waarin zij betrokken zijn bij de totstandkoming van de code, en waren zij ook inhoudelijk niet te spreken over het document. Eind december verwees de Hogeschoolraad de gedragscode dan ook terug naar de tekentafel.

Dat bood ook kansen voor de Universiteitsraad. Tijdens de bespreking van de gedragscode vorig collegejaar hadden de medezeggenschappers van UU - in tegenstelling tot de collega's van de hogeschool - geen instemmingsrecht op het document. De U-raad kon zich dus niet voor of tegen het document uitspreken, maar uitsluitend suggesties voor verbetering doen. De code gold daarom ook voor alle studieverenigingen van de universiteit, ondanks de afwijziging van de Hogeschoolraad.

Hoewel het lijkt alsof er voldoende tegemoetgekomen is aan de bezwaren van de U-raad (“onze input is meegenomen”), kan de vernieuwde versie van het document niet op haar steun rekenen. Een meerderheid van de U-raad is niet overtuigd van de noodzaak van de gedragscode. “Welk probleem los je op door studenten te laten verklaren dat zij activiteiten organiseren die een toetsing aan de in de maatschappij gangbare normen kunnen doorstaan?, vroegen de medezeggenschappers zich af. “Waarom is het belangrijk om afspraken op papier te zetten die ook al in de wet staan?” “En als het document niet bedoeld is om studenten in de toekomst mee om de oren te slaan, wat is dan het doel van het ondertekenen van de gedragscode?”

Gedragscode geen wetboek van strafrecht
Het College van Bestuur reageerde dat het doel van de gedragscode is om het gesprek met en binnen studentenorganisaties op gang te brengen over de gewenste normen en waarden. Dit na incidenten bij Utrechtse verenigingen eind 2017 en begin 2018. “We zien dat studentenbestuurders regelmatig met vragen zitten over dingen die gebeuren binnen de vereniging”, lichtte rector Henk Kummeling toe. “De gedragscode moet handvatten bieden om problemen binnen de vereniging op te lossen. Het document bestaat uit afspraken waarvan wij denken dat ze nodig zijn voor een prettig studentenleven, maar het is geen wetboek van strafrecht. Toch willen we dat studentbestuurders de code jaarlijks ondertekenen, omdat het bijzonder waardevol is om jaarlijks met elkaar het gesprek te voeren.”

Voor het merendeel van de Universiteitsraad was die motivering niet overtuigend genoeg; slechts zes van de 24 medezeggenschappers stemden voor de komst van de gedragscode. Dat betekent dat studentbestuurders van studie-, sport-, cultuur- en gezelligheidsverenigingen aankomend collegejaar het document niet hoeven te ondertekenen. In plaats daarvan zal de UU de code publiceren op bijvoorbeeld de studentensite. Studieverenigingen, die het afgelopen jaar de gedragscode al wel hebben ondertekend, zijn daar volgend jaar niet meer aan gebonden.  

Hogeschoolraad moet nog stemmen
De Hogeschoolraad heeft nog niet gestemd over de vernieuwde gedragscode. Mochten zij het document wel steunen, dan gaat de gedragscode alleen gelden voor verenigingen die uitsluitend (financiële) ondersteuning van de HU krijgen. In de praktijk komt dit neer op de eigen studieverenigingen. Het lijkt echter niet aannemelijk dat de Hogeschoolraad wel instemt met de gedragscode. In een brief die zij op 6 juni verstuurde, heeft de raad al aangegeven dat zij alleen kan instemmen als de code op een aantal punten nog verder wordt aangepast. Volgens de voorzitster van de studentgeleding leeft het gevoel dat er te weinig is gedaan met de oorspronkelijke kritiek.

Gedragscode voor studentenorganisaties
Na de afwijzing van de gedragscode door de Hogeschoolraad afgelopen december, hebben HU en UU opnieuw met studentenorganisaties gesproken over de code. Naar aanleiding van deze gesprekken is de gedragscode op een aantal punten gewijzigd. Hieronder een aantal verschillen tussen de gedragscode waarover maandag is gestemd en de versie daarvoor.

- Artikel 3b. Het bestuur van de studentenorganisatie zorgt dat niemand in zijn waarde wordt aangetast en zorgt dat de leden respectvol met elkaar en andere betrokkenen omgaan; wijst ongewenst gedrag zoals geweld, zowel geestelijk als lichamelijk, discriminatie, seksisme, dwang en vernedering af.  Het bestuur van de studentenorganisatie zorgt dat tijdens activiteiten en bijeenkomsten in verenigingsverband niemand in zijn waarde wordt aangetast en dat de leden respectvol met elkaar en andere betrokkenen omgaan; wijst ongewenst gedrag zoals geweld, zowel geestelijk als lichamelijk, discriminatie, seksisme, dwang en vernedering af.
- Artikel 3c. Het bestuur van de studentenorganisatie zorgt voor een inclusief karakter van de studentenorganisatie waar iedere student zich veilig en welkom voelt.  Het bestuur van de studentenorganisatie draagt zorg voor een klimaat conform de doelstelling van de studentenorganisatie waarin studenten zich veilig en welkom voelen.
- Artikel 3f. Het bestuur van de studentenorganisatie tolereert geen gedragingen en uitlatingen waardoor de studentenorganisatie of de universiteit of hogeschool in diskrediet wordt gebracht. Het bestuur van de studentenorganisatie is zich er van bewust dat het handelen van de leden van een studentenorganisatie mogelijk een brede uitstraling kan hebben en tolereert dienaangaande dan ook geen discriminerende, beledigende en bedreigende uitlatingen en/of gedragingen van haar leden. Indien een lid zich hier schuldig aan maakt dienen er passende maatregelen getroffen te worden.
- Artikel 3p. Het College van Bestuur van de Universiteit en van de Hogeschool Utrecht neemt in het geval van een potentieel incident altijd eerst contact op met de studentenorganisatie voordat er publiekelijk actie wordt ondernomen.  Het College van Bestuur van de Universiteit en van de Hogeschool Utrecht passen in het geval van een (potentieel) incident altijd hoor en wederhoor toe voordat er publiekelijk actie wordt ondernomen.