Utrechtse studentraden willen medezeggenschap versterken

De centrale studentraden van de Universiteit Utrecht (UU), Hogeschool Utrecht (HU), Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) en de Marnix Academie willen “betere begeleiding, toegankelijkheid en naamsbekendheid” om zo bij te dragen aan “een inclusieve, democratische en goed vertegenwoordigde studentengemeenschap”. In het manifest worden een aantal aanbevelingen aan de instellingsbesturen gedaan die de medezeggenschap moet verbeteren. 

Ook studentenbelangenbehartigers Vidius, die nauw betrokken was bij de totstandkoming van het manifest, het Landelijk Overleg Fracties en Hbo Medezeggenschap en mbo-studentenraad SR030 zetten hun handtekening eronder. 

Lager animo 
Al jarenlang vragen studentenraden en landelijke studentenorganisaties om aandacht voor de medezeggenschap in het onderwijs. Het animo voor de medezeggenschap is laag: het is lastig om kandidaten te vinden en weinig studenten gaan stemmen.

Hoewel er voor de afgelopen verkiezingen voldoende kandidaten waren en de opkomst iets hoger was dan vorig jaar, spelen deze problemen toch ook op de UU. Twee jaar geleden kwamen studentleden daarom al met een plan om de medezeggenschap een zetje te geven. Ze vroegen onder meer om een hogere vergoeding en om betere begeleiding. Het universiteitsbestuur beloofde een medezeggenschapscoördinator aan te stellen en vorige zomer kregen de studentleden van de U-raad fors meer vergoeding.

Documenten
De medezeggenschap op de UU is dus eigenlijk best “goed geregeld”, zegt Julia Waterval voorzitter van de studentgeleding van de Universiteitsraad, die het manifest namens de U-raad ondertekende. 

Toch lopen de studentleden van de U-raad ook tegen dingen aan wat hen bemoeilijkt om het raadswerk goed uit te voeren. Soms worden documenten volgens Waterval te laat of helemaal vergeten te delen met de medezeggenschap.

“Dat bijt”, zegt de voorzitter. “Als documenten te laat komen, moeten we overhaast een beslissing nemen. Dat is jammer.” In sommige stukken staat veel jargon of de stukken zijn “erg technisch”, waardoor het voor studentleden “lastig” te begrijpen is. 

Ook de lage naamsbekendheid van de Universiteitsraad blijft een issue. “Studenten weten dan uiteindelijk toch niet wie we zijn en wat we doen. Als medezeggenschap willen wij de studenten vertegenwoordigen, maar dan moeten zij ons wel weten te vinden.” 

Democratie in het onderwijs
Het zijn punten die bij meer Utrechtse studentenraden blijken te spelen. In het manifest uitten de studentenraden hun zorgen over de wijze waarop besluitvorming tot stand komt en ze willen met het manifest het democratisch proces op de universiteit verbeteren. Verschillende medezeggenschappen ervaren “een gebrek aan betrokkenheid bij belangrijke beslissingen en transparantie bij de totstandkoming van besluiten en documenten”.

De studentleden schrijven daarom dat het essentieel is dat de medezeggenschapsorganen tijdig en voldoende betrokken worden bij de besluitvorming. De studentleden willen dat alle informatie die zij nodig hebben om hun raadswerk goed te doen beschikbaar wordt gesteld. 

Begeleiding
De centrale studentenraden doen in het manifest een aantal aanbevelingen dat hen zou moeten helpen het raadswerk naar behoren te doen. Zo willen ze meer budget voor trainingen en vaste begeleiding door een medezeggenschapcoördinator.

De U-raad heeft al een medezeggenschapscoördinator, maar volgens Waterval was die in februari gestart, maar in april uitgevallen, waarbij er geen vervanging is geregeld. “Op de HU is er bijvoorbeeld een team die de medezeggenschap ondersteund, dat zouden wij ook graag willen.” Inmiddels is de Utrechtse coördinator net weer aan het werk gegaan. 

Daarnaast staat in het manifest dat de vergoeding voor het medezeggenschapswerk in lijn moet zijn met de nieuwe landelijke richtlijn. Daarin staat dat studenten in een centrale medezeggenschapsraad maandelijks tussen de 500 en 1200 euro moeten krijgen. 

Het universiteitsbestuur verhoogde vorig jaar de vergoeding voor studentleden naar 709 euro per maand, waardoor dit voor de U-raad op dit moment geen punt meer is, aldus Waterval. De U-raadsleden willen zich nog wel hardmaken voor een aantal andere Utrechtse studentenraden, die een “schamele vergoeding en geen trainingsbudget” krijgen. 

Toegankelijker
Daarnaast willen de studentraden dat beleidsstukken begrijpelijker worden gemaakt en naar het Engels worden vertaald. De Utrechtse Universiteitsraad is al tweetalig is, waarbij beleidsstukken zowel in het Nederlands als Engels aangeboden worden en een tolk tijdens de vergadering vertaalt voor internationale raadsleden. 

Desondanks ervaren volgens Waterval Engelstalige raadsleden nog steeds hindernissen. Eerder schreven Vuur-leden en internationale studenten Matias Edelstein en Teresa Pappalardo in een opiniestuk in DUB dat toch nog een aanzienlijk deel in het Nederlands was, waardoor ze niet goed mee konden doen. 

Daarnaast stellen de Utrechtse studentraden in het manifest dat onderwijsinstellingen de medezeggenschapsverkiezingen beter onder de aandacht moeten brengen, door bijvoorbeeld officiële stempassen en brieven naar studenten te sturen “om het belang van het democratische proces te benadrukken”. Ten slotte willen ze de samenwerking tussen Utrechtse onderwijsinstellingen bevorderen. 

Het plan is dat de volgende studentgeleding van de U-raad in het komende academische jaar 2024-2025 de punten in het manifest als nota indient bij het universiteitsbestuur.