UU overweegt twaalf panden af te stoten

Dat de Universiteit Utrecht moet bezuinigingen mag bekend verondersteld worden: dit jaar moet 35 miljoen worden bespaard oplopend tot 70 à 80 miljoen in 2029. Dat het kabinet gevallen is, brengt hier vooralsnog geen verandering in. De UU denkt een grote slag te kunnen slaan door de kosten op huisvesting terug te brengen. Voor dit doel zijn alle ongeveer 150 gebouwen die in gebruik zijn van de universiteit onder de loep genomen. Daarna bleef een lijst van twaalf panden over waarvan wordt onderzocht of ze kunnen worden afgestoten. 

Minder panden betekent dat er bespaard wordt op huur, onderhoud, energie, water, beveiliging en schoonmaak, zo staat in de memo aan de Universiteitsraad Verantwoord investeren in gebouwen: de opgaves op een rij. Het gaat om plannen waarvoor ongeveer 15 jaar vooruit is gekeken. De plannen die nog nader besproken gaan worden, luiden dus een proces van jaren in.

Muntstraat-2a Kromme Nieuwgracht 20-22 Foto: Tobias Mathijsen,  Universiteit Utrecht

Huur opzeggen
De plannen zijn veelomvattend en hier en daar ingrijpend. Eerder was al duidelijk dat de Universiteit Utrecht vasthoudt aan haar drie campussen. Ook was inmiddels bekend wat de plannen zijn voor de faculteiten Recht, Economie, Bestuur & Organisatie en Geesteswetenschappen. In het voorkeursscenario van het universiteitsbestuur zou het pand aan de Bijlhouwerstraat en het geschakelde pand Kromme Nieuwgracht-Munststraat worden verkocht. Uit de volledige plannen blijkt nu dat onderzocht wordt of meer panden afgestoten kunnen worden. 

Het gaat in elk geval om de gehuurde onderwijspanden Daltonlaan 500, Janskerkhof 15A en Israëlslaan. Als de huurcontracten aflopen, worden deze door de UU niet verlengd, maar onderzocht wordt ook of de huur eerder kan worden opgezegd. Andere huurpanden blijven vooralsnog. Dat gaat onder meer over het gedeelte van de Bolognalaan waar de studentenbestuurders van Pnyx naartoe verhuizen,de logistieke hub aan de Winthonlaan en het Niki, het Nederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut in het Italiaanse Florence. 

Israëlslaan Foto Streetview

Kruisstraat en jonge monumenten
De universiteit onderzoekt ook of er panden die in het bezit zijn van de UU, afgestoten kunnen worden. Dat betekent niet dat panden per se verkocht gaan worden. Ook sloop en verhuur behoren tot de mogelijkheden.

De panden die onder de loep liggen zijn naast het eerdergenoemde pand van het departement Bestuur & Organisatie en het departement Media & Cultuurwetenschappen in de binnenstad, de Boothstraat waar facilitaire medewerkers huizen van Campus & Facilities, Janskerkhof 30 wat het kantoor van Utrecht Summer School is, het Vening Meineszgebouw C op Utrecht Science Park waar net Utrecht Inc naartoe is verhuisd, de Dining Hall op de International Campus en het gebouw aan de Kruisstraat van Parnassos. Mochten de panden worden afgestoten, dan zullen de verschillende onderdelen, dus ook het cultureel centrum elders binnen de universiteit gehuisvest worden.

Opvallend is dat opnieuw wordt gekeken naar de toekomst van het Kruytgebouw. Het bètagebouw waar veel laboratoria in zitten, staat op de nominatie om na jaren van planvorming ingrijpend gerenoveerd te worden. Daarvoor moet het gebouw leeg zijn. De bèta’s verhuizen naar andere panden en zouden na de verbouwing in het Kruyt terugkeren. Nu onderzoekt de UU of het raadzaam is om het Kruytgebouw aan te houden. De renovatie is kostbaar en verschillende scenario’s worden onderzocht om te bezien of de kosten omlaag gebracht kunnen worden. Eén van de opties is om de bèta’s niet te laten terugkeren. Net als de Dining Hall is het Kruytgebouw een gemeentelijk monument wat betekent dat met de gemeente overlegd moet worden of er aan het uiterlijk van het pand iets mag veranderen.

Hugo R. Kruytgebouw. Foto: Harold van de Kamp, Universiteit Utrecht

Aangepaste bouwplannen
Bouwplannen worden ook aangepast. Zo werd al eerder bekend dat het circulair paviljoen dat de nieuwe entree van de Botanische Tuinen zou worden, niet doorgaat. Ook komt er geen nieuwbouw voor de studentenbesturen die in Pnyx zitten. Olympos moet ook een klap verwerken. Nieuwbouw is van de baan en de UU bekijkt hoe bespaard kan worden op de relatief hoge kosten met behoud van de sportvoorziening. Daarnaast kijkt de UU waar nog te besparen is op lopende bouw-, renovatie- en onderhoudsprojecten. Daar vallen ook de nieuwbouwplannen onder waar al groen licht voor is gegeven, maar die nog niet in uitvoering zijn. De nieuwbouw voor het faculteitsgebouw van Diergeneeskunde bijvoorbeeld. 

Onderwijs- en grote krimp kantoorruimte
Behalve dat de onderwijsruimte met 10 procent zal krimpen waardoor er efficiënter geroosterd moet gaan worden, verdwijnt er ook zo’n 10 procent aan onder meer bergruimte. Niet gebruikte receptie- en restaurantruimte krijgen een andere bestemming. De grootste besparing is die op kantoorruimte, die met 40 procent zal krimpen. 

Nu is 80.000 vierkante meter in gebruik en dat wordt teruggebracht met zo’n 4,5 voetbalvelden. Kantoormedewerkers zullen merken dat het drukker wordt op de vloer en vaker ruimtes moeten gaan delen. Het zogeheten activiteitgericht werken wordt doorgevoerd, wat betekent dat ‘eigen werkplekken’ in de toekomst niet meer bestaan, tenzij dit voor het werk of de werknemer een absolute noodzaak is. 

Het indikken is al begonnen. In het Bestuursgebouw waarvan een vleugel is verhuurd aan het UMC Utrecht, is een grote verhuisoperatie gaande. Zo’n vijftig medewerkers van het Center for Academic Teaching  (CAT) en een tiental medewerkers van de Audiovisuele Dienst die allen aan de Bolognalaan zaten, komen naar het Bestuursgebouw.

Nog nader te bekijken
Wat er gebeurt met de twee leegstaande panden aan het Nicolaaskerkhof in het Museumkwartier is onduidelijk en afhankelijk van het besluit hoe de huisvesting in de binnenstad er uit komt te zien. De panden zijn een paar jaar geleden aangekocht toen de UU er nog vanuit ging dat het terrein van International Campus zou worden verkocht en de twee gebouwen ter vervanging konden dienen. Maar ook voor deze panden zouden eventueel kunnen worden afgestoten.

Nicolaaskerkhof 12 Foto: Dick Boetekees, Universiteit Utrecht

Plannen die doorgaan
Het universiteitsbestuur heeft ook besloten welke (ver)bouwplannen wél doorgaan. Het gaat om vijftien projecten. Een daarvan is het Van Unnik dat na de verbouwing plaats gaat bieden aan de Universitaire Bestuursdienst en de faculteit Sociale Wetenschappen. Als de dienst en de faculteit zijn verhuisd worden het Langeveld, het Sjoerd Groenmangebouw en het Bestuursgebouw afgestoten.

Er worden kassen vervangen in de Botanische Tuinen waar een deel van het onderzoek van het Netherlands Plant Eco-phenotyping Centre (NPEC) naartoe verhuist dat nu nog in de zwarte kubus voor het Kruytgebouw zit. Een ander deel van het onderzoek dat de UU samen doet met de universiteit van Wageningen, gaat naar het zogeheten Transitiegebouw waar meer onderzoekers uit het Kruyt naartoe verhuizen en wat de universiteit gaat huren. Onduidelijk is dus of de bèta’s nog teruggaan naar het Kruyt.

Deze plannen zullen besproken worden in de Universiteitsraad.

Lees ook:
Pijnlijke keuzes zijn nodig. 'Snijden in woonlasten beter dan snijden in onderwijs en onderzoek', zegt vicevoorzitter Margot van der Starre na het doorlichten van 150 panden.